|
PHẠM Đ̀NH LÂN, F.A.B.I.
CÁC LOẠI HOA LIÊN HỆ ƉẾN
CHÚA JESUS VÀ THÁNH MẪU MARY
Giáng Sinh năm
2020 là Giáng Sinh buồn nhất trong đời tôi. Khi c̣n sống ở quê nhà, trải qua hai
cuộc chiến tranh và 10 năm sống dưới tân chế độ, tôi vẫn có những ngày Giáng
Sinh và Tết Nguyên Ɖán êm ấm trong cảnh gia đ́nh đoàn tụ mặc cho sự gầm thét của
súng đạn trải qua hai cuộc chiến và sự thiếu thốn cùng cực sau năm 1975. Ɖó là
truyền thống do cha chúng tôi lưu lại và được các anh tôi cùng bản thân tôi ǵn
giữ và tiếp nối mặc dù gia đ́nh tôi không theo đạo Thiên Chúa.
Sau trên 30 năm
sống ở Hoa Kỳ, ngày Giáng Sinh vẫn là ngày đoàn tụ gia đ́nh giữa vợ chồng chúng
tôi và các con, các cháu. Các cháu nội và cháu ngoại của tôi đều sung sướng chờ
Giáng Sinh đến để về thăm ông bà nội, ngoại để được quà và được thưởng thức các
thức ăn ngon suốt cả tuần về “quê nội” và “quê ngoại”. Các cháu rất vui với sự
xum họp của đại gia đ́nh. Vui với ông bà, bác, chú, cô, d́. Vui với Santa
Clause, vui với quà tặng và với thức ăn ngon do bà và cô, d́ nấu.
Năm nay đại
dịch Covid-19 gián đoạn sự đoàn tụ vào ngày Giáng Sinh của gia đ́nh tôi và nhiều
gia đ́nh khác trên thế giới. Covid-19 làm cho loài người phải bịt mắt, bịt mũi,
bịt miệng. Có mũi nhưng không được thở thoải mái. Có miệng nhưng không được nói
tự do, không ăn, không uống tự nhiên như thuở mới chào đời.
Tôi viết ra bài
nầy như để khỏa lâp sự cô đơn và ngăn cách giữa người và người trong thời đại
dịch nầy. Cảm hứng đến ngẫu nhiên khi tôi mở cuốn Good News Bible ngay phần
Mathew 6: 25 - 34: nói về sự lo lắng với những ẩn dụ về loài chim và hoa dại.
Tôi liên tưởng ngay đến Chúa Jesus và loại hoa trong sách Mathew vừa nói. Nhưng
chỉ một, hai loại hoa th́ không thể tạo thành một bài viết được. V́ vậy tôi nghĩ
đến việc kết hợp các loài hoa liên hệ đến Chúa Jesus và Thánh Mẫu St Mary.
***
CHÚA JESUS VÀ
HOA HUỆ
Trong Tân Ước
Kinh, sách Mathew 6: 25 – 34, Chúa Jesus nói về sự lo lắng, ăn, uống và áo quần.
Trong sách Mathew 6: 28 - 29 có câu: “C̣n về phần quần áo, các ngươi lo lắng
làm ǵ? Hăy ngắm xem những loài hoa huệ ngoài đồng mọc lên như thế nào; chẳng
làm khó nhọc, cũng không kéo chỉ; nhưng ta phán cùng các ngươi, dù vua Salomon
sang trọng đến đâu cũng không được mặc áo tốt như một loài hoa nào trong giống
đó.”
 Thánh Kinh tiếng
Việt viết là hoa huệ nhưng Thánh Kinh tiếng Anh dùng chữ wild flowers
(hoa dại).
Về hoa huệ, có rất
nhiều loại hoa huệ khác nhau trên thế giới. Hoa huệ là một loài hoa có củ. Hoa
có màu sắc rất tươi, đẹp, luôn luôn có sáu cánh dài và có sáu nhụy dài. Hoa huệ
thuộc ḍng Lilium, gia đ́nh Liliaceae. Tên gọi thông thường:
|
Quốc Gia |
Tên Gọi |
|
Do Thái |
Shohanna (gốc
Ai Cập ngữ), Susan, Showshan |
|
Anh |
Lily flower |
|
La Tinh |
Lilium (Thanh
khiết, đam mê, tái sinh) |
|
Pháp |
Fleur de lis. |
|
Trung Hoa |
Baihe (Bạch
Huệ) |
|
Nhật Bản |
Yuri |
Hoa huệ có nhiều ư
nghĩa đặc biệt đối với người Do Thái và tín đồ Thiên Chúa Giáo:
1-
Sáu cánh
hoa huệ là sáu cánh của ngôi sao David.
2- Hoa huệ gắn
liền với Thánh Mẫu St Mary. Thiên Thần Gabriel cầm hoa huệ trong tay khi thông
báo cho Ɖức Mẹ Mary biết Người sẽ là mẹ của một thai nhi Cứu Thế sắp xuống trần.
3-
Hoa huệ là
dấu hiệu phục sinh của chúa Jesus.
4- Hoa huệ
trắng (Bạch Huệ) được tín hữu Do Thái Giáo, Chính Thống Giáo và Thiên Chúa Giáo
trân quí. Bạch huệ biểu tượng cho sự thanh khiết và vô nhiễm. Theo huyền thoại
Hy Lạp bạch huệ được hóa dạng từ giọt sữa của nữ thần Juno cho thần Hercules bú
rớt xuống trần biến thành. Ngày xưa người La Mă dùng nước hoa huệ trắng Madonna
mang tên khoa học Lilium candinum để trị các vết phỏng, vết chai dưới
chân. Củ và hoa huệ trắng dùng để trị phỏng lửa, nước sôi, ung nhọt làm mủ, rụng
tóc v.v.
HOA KALANIOT
HAY HOA HUỆ ƉỒNG
Hoa Mỹ Tân
Nương
Phong Hoa
(Windflower)
Anemone
coronaria
Gia đ́nh:
Ranunculaceae
Hoa Kalaniot
được gọi là hoa huệ đồng, là một loại hoa hoang dại màu sắc sặc sỡ được t́m thấy
nhiều ở Do Thái. Hoa Kalaniot không phải là hoa huệ từ h́nh dáng đến
nguồn gốc gia đ́nh thảo mộc.
Hoa huệ có 6 cánh,
6 nhị.
Hoa Kalaniot
màu đỏ thẩm giống như hoa tulip (uất kim hương) hay hoa cây thẩu.
Hoa huệ và hoa
Kalaniot (Hoa Mỹ Tân Nương) đều có củ.
Hoa huệ thuộc gia
đ́nh Liliaceae.
Hoa Kalaniot
thuộc gia đ́nh Ranunculaceae.
 Theo tiếng Hebrew
Kala là cô dâu xinh đẹp. Ngày xưa hoa Kalaniot luôn luôn có mặt
trong đám cưới của người Do Thái. V́ vậy chúng tôi tạm dịch hoa Kalaniot
là Hoa Mỹ Tân Nương (Cô Dâu Ɖẹp).
Tên khoa học của
hoa Kalaniot là
Anemone coronaria
thuộc gia đ́nh Ranunculaceae. Chữ Anemone gợi lên tên thần gió
Anemoi trong huyền thoại Hy Lạp. Người Anh gọi hoa Kalaniot là
Windflower (Phong Hoa), Crown anemone (phong hoa vương miện) v́ ngày
xưa người Hy Lạp dùng hoa nầy đặt trước bàn thờ Venus; poppy anemone
(phong thẩu hoa), Spanish marigold
(vạn thọ Tây Ban Nha).
Hoa Kalaniot được người Hy
Lạp và Do Thái cổ trân quí. Vào thời Trung Cổ người Âu Châu tin rằng đặt hoa
Kalaniot vào người bịnh th́ bịnh sẽ tan biến ngay.
CÁC LOẠI HOA GẮN BÓ VỚI
THÁNH MẪU ST MARY
BẠCH HUỆ ƉA HOA
Polianthes tuberosa
Gia đ́nh: Agavaceae
Tín đồ Thiên Chúa Giáo Việt
Nam thường dùng bạch huệ đa hoa dâng cúng trên bàn thờ Ɖức Mẹ Mary.
Tên khoa học của bạch huệ đa
hoa nầy là Polianthes tuberosa thuộc gia đ́nh Agavaceae của lô
hội. Theo Hy Lạp ngữ Polianthes có nghĩa là nhiều hoa v́ hoa bạch huệ nầy
nhỏ hơn các loài hoa huệ khác. Do đó bạch huệ nầy có nhiều hoa nở trên một thân
hoa cao lối 60 – 70cm. Hoa màu trắng, có hai lớp, mỗi lớp có 6 cánh nhỏ, có
hương thơm ngào ngạt. Tên gọi của bạch huệ đa hoa là:
|
Quốc Gia |
Tên Gọi |
|
Anh |
Tuberosa, Polianthus
lily (Huệ đa hoa) |
|
Pháp |
Polianthe tubéreuse (Huệ
củ đa hoa) |
|
Trung Hoa |
Xiyangshen baihe (Tây
Dương Sâm Bạch Huệ), Ye Lai Xiang (Dạ Lai Hương) |
|
Nhật Bản |
Porian sasuyuri |
|
Tagalog |
Azucena |
|
Tây Ban Nha |
Azucena, Nardo |
Có hai giả thuyết về nguồn
gốc của bạch huệ đa hoa nầy:
1- Nguồn gốc Mexico: Theo
cách gọi của người Trung Hoa th́ họ tin loại bạch huệ đa hoa nầy gốc ở Phương
Tây. Càng về đêm hoa càng thơm. Cách gọi Azucena của người Tây Ban Nha và Phi
Luật Tân cho thấy bạch huệ đa hoa gốc ở Mexico được người Tây Ban Nha đưa sang
Phi Luật Tân. Từ đó giống hoa nầy được đưa sang Mă Lai và đảo Java.
2- Nguồn gốc Java (quần
đảo Indonesia) hay Sri Lanka (đảo Ceylon, nam Ấn Ɖộ): Giả thuyết 1 có vẻ thuyết
phục hơn giả thuyết 2. Người Trung Hoa không xem đảo Sri Lanka và Java là phương
Tây đối với nước họ.
Ở Indonesia người ta dùng
bạch huệ đa hoa để nấu súp. Hoa có hương thơm dùng để cất dầu thơm. Trung b́nh
1.150 kí-lô hoa huệ trắng cất được 1 kí-lô dầu thơm. Dầu có benzyl alcohol,
butyric acid C4 H8 O2, eugenol C10 H12 O2 (tạo hương vị cho trà,
thức ăn và dầu thảo mộc; trị đau răng), farsenol C15 H26 O (làm tăng
hương vị cho các mỹ phẩm), geraniol, methyl benzoate, methyl anthranilate,
nerol C10 H18 O. Dầu bạch huệ được dùng trong hương trị liệu làm cho tinh
thần sảng khoái, hô hấp thanh khiết, làm mát da, ngăn ngừa da bị nhiễm trùng.
Ngày xưa người Aztecs (Trung
và Nam Mỹ) cất dầu thơm từ hoa huệ trắng để cho vào sô-cô-la để có hương vị đặc
biệt. Hương thơm của bạch huệ đa hoa rất cần thiết trong việc sản xuất nước hoa
và mỹ phẩm.***
Có hai loại hoa được gọi là
VIRGIN FLOWERS. Ɖó là: Hoa Hải Ɖằng hay Hoa Nhạn Lai Hồng và Hoa Cúc Trinh Nữ
hay Hoa Cúc Nhựa Thơm. Gọi là Virgin Flowers (Trinh Nữ Hoa) có thể là do dược
tính trị liệu của hai loại hoa nầy được ví như ḷng nhân ái và sự cứu rỗi của
Đức Mẹ Ɖồng Trinh.
HOA NHẠN LAI HỒNG
Hoa Hải Ɖăng
Hoa Dừa Cạn
Trường Xuân Hoa
Vinca minor
Gia đ́nh: Apocynaceae
 Hoa nhạn lai hồng hay hoa
hải đăng có nhiều tên gọi và tên khoa học khác nhau. Hai tên khoa học thường
dùng là Vinca minor (lá nhỏ), Vinca major (lá to) hay
Catharanthus roseus thuộc gia đ́nh Apocynaceae của trúc đào.
Sinh quán của hoa nhạn lai
hồng hay hoa hải đăng là các hải đảo trong Ấn Ɖộ Dương và các vùng khô hạn ở Tây
Á.
Cây hoa hải đăng cao từ 50 –
60cm, thân dây, rễ bám vào đất cát khô hạn. Cây không cần nhiều nước và đất mầu
mỡ để sinh tồn. Thân cây hoa dưới dạng dây. Lá dày và láng màu xanh sậm. Lá xanh
quanh năm. Hoa năm cánh màu xanh dương hay trắng, đỏ-tím nhạt. Ngày xưa tàu đi
biển thấy hoa nầy th́ biết sẽ gặp hải đảo hay đất liền. Gọi là hoa hải đăng là
thế.
Tên gọi thông thường của hoa
hải đăng hay nhạn lai hồng:
|
Quốc Gia |
Tên Gọi |
|
Anh |
Rosy periwinkle (nhạn lai hồng) |
|
Pháp |
Sorcière violette (nữ
phù thủy tím) |
|
Ấn Ɖộ |
Sadabahar |
|
Mă Lai |
Shavaar naari |
|
Trung Hoa |
Chang chun hua (Trường Xuân Hoa) |
|
Tây Ban Nha |
Bigaro rosado |
Tên gọi trường xuân hoa của
người Trung Hoa cho thấy sự trường tồn lạc quan của loài hoa nầy. Có phải chăng
v́ hoa có nhiều dược tính nên mới có sức sống ngoan cường?
Hoa hải đăng hay trường xuân
hoa có ít ra 50 alkaloids và sinh tố: vinblastine C46 H58 N4 O9,
vincristine C46 H56 N4 O10, alstonine C21 H20 N2 O3, ajmalicine
C21 H24 N2 O3, leucrocristine (vincristine) C46 H56 N4 O10, reserpine
C33 H40 N2 O9 (trị cao huyết áp), Vincamine C21 H26 N2 O3 (an thần, trị
cao huyết áp) v.v. Những hoạt chất nầy cho thấy hoa hải đăng có khả năng chữa
bịnh bạch huyết cầu (leukemia) với vincristine C46 H56 N4 O10, kháng tế
bào ung thư phổi, ung thư bàng quang, ung thư năo, ung thư ngoại thận, bịnh
Hodgkin (1) với vinblastine C46 H58 N4 O9, vincristine C46 H56 N4
O10.
Lá và hoa hải đăng trị xuất
huyết nội, máu cam, đau cuống họng. Lá tươi có tác dụng hơn lá khô.
Rễ hạ huyết áp. Rễ tươi hiệu
nghiệm hơn rễ khô.
Ở Nam Mỹ người ta dùng hoa
hải đăng để trị đau nhức, đau cuống họng và tiểu đường. Những nghiên cứu gần đây
cho thấy hoa hải đăng không chữa được bịnh tiểu đường.
Thảo mộc thuộc gia đ́nh Apocynaceae đều có nhựa độc. Phụ nữ mang thai không được
dùng thuốc làm từ thảo mộc thuộc gia đ́nh dogbane có chất độc đối với
Khuyển tộc.
(1)
Bịnh Hodgkin
là chứng nở rộng tuyến bạch huyết nên gây ra chứng sưng gan và lá lách.
HOA CÚC TRINH NỮ
Hoa Cúc Nhựa Thơm
Tanacetum balsamita
Gia đ́nh: Asreraceae/
Compositae
Hoa cúc nhựa thơm được gọi
là Virgin flower (Hoa Trinh Nữ <Virgin flower> không phải hoa Mắc Cỡ) có lẽ v́ ở
Âu Châu vào thời Trung Cổ, người ta dùng nhựa thơm nầy để chữa các chứng bịnh
phụ khoa.
Hoa cúc nhựa thơm gốc ở
quanh vùng Ɖịa Trung Hải. Cây hoa cao từ 1 – 1,5m. Lá dài màu xanh tươi; hoa
nhỏ, tṛn, màu vàng với nhiều cánh hoa nhỏ. Hoa kết thành chùm. Lá và cây hoa có
nhựa thơm mùi dầu khuynh diệp.
Hoa cúc nhựa thơm có nhiều
tên khoa học khác nhau. Chúng tôi chỉ chọn một: Tanacetum balsamita
thuộc gia đ́nh Asteraceae. Người Anh gọi hoa cúc Trinh Nữ nầy là:
Bible leaf, balsam herb, costmary, mint geranium (phong lữ bạc hà).
Công dụng:
- Hoa cúc
Trinh Nữ có nhiều tinh dầu, nhiều carvone C10 H14 O, c-carveol, t-carveol.
-
Lá non
ăn được. Lá phơi khô dùng làm trà. Cho vào thức ăn, thức uống, rượu bia để có
hương vị thơm ngon.
- Lá, hoa
dùng để làm thuốc trị kinh nguyệt, kiết lỵ, bịnh liên quan đến gan, sạn bàng
quang, tiêu hóa bất thông, buồn bực, cuồng loạn (hysteria).
HOA HUỆ KIẾM
Hoa Glaieul
Gladiolus segetum
Gia đ́nh: Iridaceae
Sự phân biệt giữa hoa lan
(Iris) và hoa huệ (Lily) tương đối hơi khó. V́ cả hai loài hoa nầy đều có 6 cánh,
có củ và có nhiều màu sắc như nhau.
Hoa huệ thuộc gia đ́nh
Liliaceae.
Hoa lan thuộc gia đ́nh
Iridaceae.
Tên gọi “Huệ Kiếm” dịch từ
tiếng Anh Sword Lily, thực chất đó là hoa lan chớ không phải hoa huệ v́ hoa huệ
kiếm thuộc gia đ́nh Iridaceae.
 Hoa huệ kiếm mọc hoang ở Tây
Á, tức vùng Trung Ɖông hay đông Ɖịa Trung Hải và Ɖông Nam Âu Châu. Cây hoa cao
từ 80 – 90cm. Hoa có 6 cánh màu đỏ, hồng, vàng cam, tím, xanh dương. Màu xanh
dương nhạt là màu liên hệ đến Thánh Mẫu Mary. Hoa huệ kiếm có trái có vơ bọc với
nhiều hột nhỏ li ti. Nhưng người ta trồng huệ kiếm bằng củ chớ không trồng bằng
hột.
Tên gọi huệ kiếm v́ cây hoa
có lá dài và nhọn như cây kiếm. Theo tiếng La Tinh Gladius có nghĩa là cây kiếm,
gợi lại cây kiếm của các giác đấu (gladiators) thời đế quốc La Mă.
Tên khoa học của hoa huệ
kiếm là Gladiolus segetum thuộc gia đ́nh Iridaceae. Tên gọi thông
thường là:
|
Quốc Gia
|
Tên Gọi |
|
Anh |
Sword lily, Corn-flag,
Gladiolus |
|
Pháp |
Glaieul |
|
Việt Nam |
Lai-ơn (âm từ tiếng Pháp
Glaieul), huệ kiếm (dịch từ tiếng Anh Sword lily) |
|
Hy Lạp |
Xiphium (cây kiếm – do
h́nh dạng của lá hoa huệ kiếm) |
|
Tây Ban Nha |
Lirio espada |
Hoa huệ kiếm có củ nấu chín
ăn được, vị ngọt. Ngày xưa người ta đào củ huệ kiếm mọc hoang trên đồng cỏ hay
trong rừng để nấu ăn khi thiếu bánh ḿ.
Hoa huệ kiếm có độc chất đối
với mèo, chó, ngựa nhưng vô hại đối với loài người. Nhựa hoa huệ gây ngứa khó
chịu khi đụng vào da.
Vào thế kỷ XVI người Âu Châu
giă củ huệ kiếm để rút gai nhỏ chích vào người. Hột huệ kiếm sấy khô, nghiền nát
thành bột ḥa với sữa dê hay sữa ḅ dùng để chữa những cơn đau bụng.
LAN HỒNG NỮ HÀI
Pink Lady’s Slipper
Cypripedium acaule
Gia đ́nh:
Orchidaceae/ Cypripedioideae
 Lan hồng nữ hài thường mọc ở
những vùng đầm lầy hay trên những vùng đồng cỏ ẩm ướt. Lá rộng, dài, màu xanh
sậm, có lông mịn nên gây ngứa khi đụng vào da. Hoa màu hồng hay màu trắng. Hoa
nở trên một thân cây hoa cao từ 60 – 70cm. Hoa có h́nh đôi hài.
Lan Cypripedium reginae
có hoa to màu trắng. Regina có nghĩa là hoàng hậu. V́ vậy người Anh gọi
loài lan nầy là Queen Lady’s Slipper (Hoàng Hậu Hài), Fairy Queen (Hoàng Hậu
Tiên Nữ), Royal Lady’s Slipper (Nữ Hài Hoàng Gia).
Tên khoa học của Lan Hồng Nữ
Hài là Cypripedium acaule thuộc gia đ́nh Orchidaceae hay
Cypripedioideae. Tên gọi thông thường:
|
Quốc Gia |
Tên Gọi |
|
Anh |
Pink Lady’s Slipper,
Moccasin flower (Hoa Giày Hàm Ếch) |
|
Pháp |
Orchidée Sabot de Venus
(Lan Vệ-Nữ Hài) |
Công dụng:
- Trồng
trong vườn để có hoa đẹp.
- Lan
hồng nữ hài có phenanthrenequinone C14 H8 O2 gây ray rứt cho da.
- Làm
thuốc trị viêm da, đau răng, nhức đầu, làm giảm sự đau nhức.
HOA HỒNG
Rosa officinalis
Gia đ́nh: Rosaceae
Gọi là hoa hồng v́ màu đỏ
thẩm của hoa. Thực tế có hoa hồng trắng, hồng đỏ, hồng hường, hồng vàng và hiếm
nhất là hồng màu xanh dương.
Hoa hồng được t́m thấy lâu
đời ở những quốc gia ven Ɖịa Trung Hải. Ɖó là một loài hoa có hương sắc và nhiều
gai. Nên có câu:
Không hoa hồng nào không
có gai
(Pas de rose
sans épine - No rose without a thorn).
Huyền thoại La Mă cho rằng
khởi thủy hoa hồng màu trắng (bạch hồng). Trên đường đi gặp Adonis, nam Thần đẹp
trai và thu hút nữ phái, nữ Thần Venus đạp phải gai hoa hồng. Máu của nữ Thần
Venus làm cho hoa bạch hồng chuyển sang màu đỏ.
Ư nghĩa của hoa hồng:
|
Màu
Sắc Hoa Hồng |
Ư
Nghĩa |
|
Trắng |
thanh khiết, thánh thiện |
|
Ɖỏ |
đam mê, hy sinh |
|
Vàng |
vui vẻ, khôn ngoan |
|
Hồng |
an lành, biết ơn |
Ư nghĩa tổng quát của hoa
hồng: thanh khiết trong tâm, bí mật và tin cẩn.
Hoa hồng liên hệ đến Thánh
Mẫu St Mary là bạch hồng không có gai. Những chuyện hoa hồng liên quan
đến Thánh Mẫu St Mary là những hoa hồng mầu nhiệm, những phép lạ hoa hồng. Những
hoa hồng mầu nhiệm (Rosa Mystica) được t́m thấy trong Chuyện Tuyết Rơi
Vào Tháng Tám, Chuyện Nữ Thánh Elizabeth Bồ Ɖào Nha, Chuyện Ɖức Mẹ Guadalupe
v.v.
Chuyện Tuyết Rơi Tháng 8
và Vương Cung Thánh Đường St Mary Major
Chuyện xảy ra ở Rome (La Mă)
dưới thời Giáo Hoàng Liberius (310 – 366, Giáo Hoàng: 352 – 366).
Jiovanni là một người giàu
có trong kinh thành Rome (La Mă). Vợ chồng ông không có con. Cả hai khấn nguyện
Ɖức Mẹ sẽ dâng hiến gia tài của ḿnh sau khi nhắm mắt ĺa đời. Ngày 04 tháng 08
năm 352 sau Tây Lịch, Ɖức Mẹ xuất hiện trước mắt ông trong một giấc chiêm bao.
Ɖức Mẹ báo cho ông biết ngày 05-08-352 tuyết sẽ rơi ở Rome (La Mă). Một giáo
đường thờ Ɖức Mẹ sẽ được dựng lên ngay nơi tuyết rơi trên đồi Esquiline.
Vương Cung Thánh Ɖường St Mary Major
Jiovanni tŕnh bày câu
chuyện cho Ɖức Giáo Hoàng Liberius. Vào ngày ấy Ɖức Giáo Hoàng cũng được Ɖức Mẹ
cho thấy và nghe những lời dặn tương tự. Một giáo đường được xây lên ngay trên
đồi Esquiline, nơi tuyết rơi vào mùa hè nóng bức. Giáo đường đó được nới rộng và
trở thành Vương Cung Thánh Ɖường St Mary Major lớn nhất ở Rome. Hàng năm kỷ niệm
ngày Ɖức Mẹ tiên tri tuyết rơi tháng 08 tại Vương Cung Thánh Ɖường St Mary Major
(Santa Maria Maggiore) nhiều cành hoa bạch hồng rơi lả tả từ trên trần thánh
đường như tuyết rơi vậy.
Chuyện Nữ Thánh St
Elizabeth xứ Hungary
St Elizabeth of Hungary by
Francisco
de Zurbarán
Nữ thánh Elizabeth là một
công chúa sinh năm 1207 và mất năm 1231.
Bà có chồng năm 14 tuổi. Năm
20 tuổi, tức năm 1227, chồng bà mất. Bà không tái giá mà nguyện hiến dâng cuộc
đời cho các công tác từ thiện. Bà dùng gia sản của ḿnh để xây bệnh viện giúp đỡ
người nghèo đói và bịnh tật. Bà dùng tiền mua lương thực cứu giúp người nghèo
đói. Người ta nghi ngờ bà ăn cắp tài sản của triều đ́nh để làm công tác từ thiện
cứu người nghèo khổ, đói rách và bịnh tật.
Sự thánh thiện của bà được
Thánh Mẫu St Mary chứng giám. Một hôm đang đi làm công tác giúp đỡ người nghèo
đói, bà bị chồng bà là Ludwig IV xứ Thuringia hạch hỏi xem bà cất giấu vật ǵ
trong áo? Khi bà mở áo ra th́ không có vật ǵ cả mà chỉ có hai hoa hồng, một màu
trắng và một màu đỏ. Thế là sự cứu giúp người nghèo của bà được hanh thông, suôn
sẻ. Triều đ́nh không c̣n ǵ nghi ngờ bà nữa. Ɖó là ấn dấu của phép lạ hoa hồng.
Bà Elizabeth mất năm 1231,
24 tuổi. Năm 1235, tức bốn năm sau khi bà mất, bà được phong Thánh. Ɖó là nữ
Thánh St Elizabeth xứ Hungary hay St Elizabeth Thuringia (trên lănh thổ Ɖức bây
giờ).
Chuyện Nữ Thánh Elizabeth
Bồ Ɖào Nha
St
Elizabeth of Portugal by Francisco de Zurbarán
Nữ Thánh Elizabeth Bồ Ɖào
Nha là công chúa vương quốc Aragon, Tây Ban Nha, và là cháu gọi nữ Thánh
Elizabeth Hungary bằng bà. Bà sinh năm 1271 và mất năm 1336.
Elizabeth là một công chúa
đẹp tuyệt sắc nhưng tánh t́nh hiền hậu, sùng đạo, giản dị trong cách ăn mặc và
lối sống. Bà đi lễ nhà thờ hàng ngày, dùng th́ giờ và tiền bạc của ḿnh để giúp
cho người nghèo, người bịnh và người neo đơn.
Chồng bà là Denis, vua Bồ
Ɖào Nha, là người ích kỷ, tánh khí hỗn mang. Ông sung sướng nh́n người khác đau
khổ vị bị đánh đập, bị áp bức v́ cô thế, nghèo khó, thiếu ăn và lắm bịnh tật.
Vua Denis t́m mọi cách ngăn chận bà Elizabeth làm việc từ thiện. Vua nghi hoàng
hậu giấu bánh ḿ trong áo để cứu người đói rét. Khi bị tra hỏi, bà mở áo ra
nhưng không thấy vật ǵ cả mà chỉ thấy vài đóa hoa hồng. Hoa trắng biểu tượng
cho sự trinh trắng; hoa hồng biểu tượng cho ḷng nhân ái.
Bà Elizabeth mất năm 1336.
Năm 1625 bà được phong Thánh dưới thời Giáo Hoàng Urban VIII (1568 – 1644, Giáo
Hoàng: 1623 – 1644). Ɖó là nữ Thánh Elizabeth Bồ Ɖào Nha.
Chuyện Ɖức Mẹ Guadalupe
Our Lady of Guadalupe by Richard Barone
Chuyện xảy ra vào năm 1531
khi các nhà chinh phục Tây Ban Nha xâm chiếm Mexico. Người bản địa ở Mexico chịu
ảnh hưởng văn hóa Aztec trước khi người Tây Ban Nha chinh phục phần đất nầy.
Ngày 19-12-1531 (theo dương
lịch hiện hành), một nông dân gốc người bản xứ tên Juan Diego thấy một người phụ
nữ xuất hiện trước mặt anh và nói với anh bằng ngôn ngữ bộ lạc Nahuati của anh.
Người phụ nữ ấy là Ɖức Mẹ Mary. Bà thúc giục Juan Diego gặp tổng giám mục Juan
de Zummarraga và nói với vị tổng giám mục xây một giáo đường thờ phượng Ɖức Mẹ.
Juan Diego thuật lại cho vị tổng giám mục về sự xuất hiện của Ɖức Mẹ Mary và lời
dạy xây một giáo đường cho Người. Ɖức tổng giám mục Juan de Zummarraga không tin
lời thuật của Juan Diego.
Trên đường về nhà Juan Diego
thấy Ɖức Mẹ xuất hiện lần thứ nh́ và yêu cầu anh gặp lại đức tổng giám mục với
những lời dạy nói trên. Juan Diego làm theo lời dạy của Đức Mẹ. Ɖức tổng giám
mục bảo anh trở lại đồi Tepeyac và yêu cầu người phụ nữ chứng minh ấn dấu bà là
Ɖức Mẹ Mary. Juan Diego làm theo lời dạy của đức tổng giám mục Juan de
Zummarraga. Ɖó là lần thứ ba Juan Diego gặp người phụ nữ trên đồi Tepeyac
(20-12) với 01;i yêu cầu của vị tổng giám mục. Người phụ nữ hứa sẽ xuất hiện và
ban ấn dấu phép lạ vào ngày 21-12.
Ngày 21-12 bác của Juan
Diego bỗng nhiên bị bịnh nặng. Juan Diego không đến gặp người phụ nữ vào ngày
21-12 như đă dặn.
Ngày 22-12 Juan Diego đi t́m
một linh mục để cầu nguyện cho người bác hấp hối trên giường bịnh. Trên đường đi
anh né tránh đồi Tepeyac v́ đă thất hứa không gặp người phụ nữ hứa sẽ ban ấn dấu
phép lạ theo lời yêu cầu của vị tổng giám mục. Người phụ nữ xuất hiện. Bà hứa
với Juan Diego rằng bác của anh ta sẽ hết bịnh nên anh không cần phải t́m linh
mục. Bà dặn anh ấy đi ngang qua đồi Tepeyac và hái hoa hồng Cástile bỏ vào áo
choàng đến gặp vị tổng giám mục. Juan Diego đến đồi Tepeyac, không ngờ gặp một
vườn hoa hồng nở rộ vào mùa đông giá buốt. Anh làm theo lời dạy của người phụ nữ
mà anh tin rằng đó là Thánh Mẫu Mary. Khi gặp vị tổng giám mục, Juan Diego mở áo
choàng ra, hoa hồng rơi xuống sàn nhà và h́nh Ɖức Mẹ hiện ra. Vị tổng giám mục
mới tin người phụ nữ xuất hiện cho Juan Diego gặp bốn lần là Ɖức Mẹ Mary.
Về nhà Juan Diego thấy bác
anh hết bịnh và làm công việc lặt vặt trong nhà.
Phạm Ɖ́nh Lân, F.A.B.I.
Bài viết tổng hợp dựa vào
Thế Giới Thảo Mộc Tự Ɖiển do tác giả Phạm Ɖ́nh Lân biên soạn.
Trang Phạm Đ́nh Lân
art2all.net |
