vời vợi non cao
(riêng cho bố)
1
Cái răng sâu, làm độc. Một bên má anh sưng phù. Soi mặt vào tấm gương ố
trong nhà ăn tập thể, anh thấy ḿnh giống đứa bé làm biếng ăn, ngậm bung
búng một miệng cơm, căng đầy bên má. Cái mặt sưng thấy buồn cười. Nhưng
anh chẳng thể nào cười được nữa rồi. Chỉ c̣n mỗi một cái răng hàm để
nhai, nếu phải nhổ đi, chắc là móm mém đến thảm thương. Buổi tối, anh
vào chuồng xí, moi cái bóp da cũ ra, lẩm nhẩm đếm tới đồng bạc cuối cùng
của tháng lương đầu. Rồi khật khưỡng kéo lê cái thân thể ră rời về khu
tập thể. Vùi đầu vào mặt gối hầm hập nóng, loay hoay dỗ giấc.
Sáng sớm, anh co ro vạch sương mù, thất thểu ra bến xe, đeo xe đ̣ về
thành phố. Những giọt sương cao nguyên bện vào mái tóc, ngứa ngáy khó
chịu. Ngọn núi cao chênh vênh biến mất hẳn sau màn sương sữa đục.
Về tới nhà, trời đă chập choạng. Cũng hay, anh nghĩ; về buổi tối thế này
không ai trông thấy. Cái mặt méo xệch một bên, coi không giống ai.
2
Thấy con về, bố mừng. Anh đọc được niềm vui đó trong
ánh mắt mệt mỏi của bố.
"Ăn ǵ bố nấu?" Bố hỏi, giọng khô và ấm.
"Khỏi bố ạ."
Nụ cười méo xệch một bên của anh hẳn làm bố ái ngại. Hai bố con ngồi
nh́n nhau, lơ láo. Bố vẫn gầy như ngày xưa. Hai má hóp sâu. Mắt nh́n mệt
mỏi.
Tiếng vung nồi chạm nhau leng keng sau bếp. Anh vểnh tai, lắng nghe, "H́nh
như ai ở sau bếp hả bố?"
"Con mèo hoang đấy."
"Sao không đuổi nó đi?"
"Có nó, lũ chuột không dám phá, nhất là về đêm..." Bố vừa nói lấy móng
tay cạo vệt keo khô, đọng trên mặt bàn gỗ. "Công việc có được không?"
"Cũng tạm, bố ạ." Giọng anh chợt chùng xuống. "Lên đó mới hiểu thế nào
là rừng thiêng nước độc."
Anh nói, năm đầu ngón tay không ngừng găi soàn soạt vào cái cổ tay lấm
tấm vết đỏ.
"Muỗi đốt đấy à?"
Anh lặng lẽ gật đầu.
"Nhớ cẩn thận đấy." Bố trầm ngâm một lát, rồi nhỏ nhẹ, "Ăn cháo không?"
"Khỏi bố à!"
Cả một ngày vật vă trên xe đ̣ làm anh đuối người. Bàn tay xoa vào nhau
nham nhám bụi đường. Nhưng chả c̣n sức nào mà tắm rửa, kỳ cọ. Anh nằm
vật ra giường, nhắm mắt lại, thở dốc. Trong đầu c̣n nhễu nhăo h́nh ảnh
những khuôn mặt lạ lẫm của khách thập phương trên chuyến xe lết về thành
phố. Trên xe, dưới bến và bây giờ trong đầu anh, lao xao tiếng rao hàng
với tiếng căi vă, chửi rủa cộc cằn. Và cho tới bây giờ, c̣n ngửi nồng
nặc một thứ mùi chua vữa của lam lũ, bần hàn.
Hết chuyện nói, bố lủi thủi ra sau bếp.
Anh nghe tiếng nồi niêu chạm nhau loảng xoảng, rồi tiếng chẻ củi thô cộc.
Mất công bố quá. Anh thầm nghĩ.
Một lúc, bố lách cách đặt cái tô sần sùi lên bàn. Anh ḅ dậy, khêu ngọn
đèn dầu cho tỏ, chậm răi rắc muối vào tô cháo. Muối trắng. Cháo trắng.
Thời buổi khó khăn, có gạo ăn đă là may. Cái răng đau, chỉ thở không
thôi cũng đă làm anh vật vă, nhưng anh cố ngồi yên, nh́n bố tẩn mẩn gỡ
cái dằm đâm vào đầu ngón tay. Ánh đèn hằn sâu những nếp nhăn trên khuôn
mặt xương xẩu của bố. Một con mối từ ngoài bay vào, chao quanh ngọn đèn
dầu. Anh lơ đăng đưa tay đuổi.
Tô cháo nằm trơ vơ trên mặt bàn. Sợi khói ẻo lả vắt lên không gian như
giải lụa trên áo một nàng tiên. Không ăn, sợ bố buồn. Đành chờ lúc bố ra
ngoài sân đuổi con gà trống nhà ai tối trời, không nhớ lối về chuồng,
lục cục trên bậc thềm, anh chạy vội ra sau bếp, đổ bớt xuống rănh nước.
Lọng cọng làm rớt luôn cái muỗng xuống cống, anh đờ người ra tiếc rẻ.
Thời buổi gạo châu củi quế; lại c̣n mất đồ. Tiếc, nhưng cái răng đau
không để anh yên với cơn tiếc xót.
Trong bóng tối, anh nằm vùi mặt vào gối, bàn tay áp lên một bên má vêu
vao. Mùi mồ hôi quen thuộc của bao nhiêu năm tháng như tỏa ra từ trí nhớ.
Tai lắng nghe tiếng chó sủa nhâu nhâu ngoài ngơ, tiếng muỗi vo ve chân
màn. Ngọn đèn dầu le lói hắt lên vách cái bóng c̣m cơi của bố làm ḷng
anh nao nao.
"Cái thằng đen đủi, về nhà đúng ngay cái hôm cúp điện..."
Bóng bố lẫn vào cái hun hút của đêm. Tiếng dép kéo lê trên nền đất nghe
gần gần, xa xa; hư hư, thực thực...
"Chừng nào muốn lấy vợ th́ cho bố biết nhá." Bố ngừng lại để ho, "Vừa ư
đứa nào chưa?"
"Chưa, bố à." Anh ậm ừ. "Mẹ với mấy em vẫn khỏe hở bố?"
"Ừ, mấy con bé bây giờ gặt lúa nhanh ra phết. Nhưng rồi chả biết có giữ
được mà ăn không nữa!"
Anh lặng thinh. Những giọt nước mắt ứa ra v́ nỗi xót xa hay v́ cơn đau ở
một nửa bên đầu, anh cũng không rơ.
Lúc anh ngủ thiếp đi, dường như bố vẫn c̣n nói chuyện rỉ rả một ḿnh.
3
Buổi sáng, bố lầm thầm cầu nguyện dưới chân tượng Đức Mẹ. Rồi bố bắc ghế
nhấc pho tượng lên. Anh ngơ ngác nh́n pho tượng thạch cao rỗng ruột.
"Dạo này trộm cắp như rươi, tiền bố phải gửi Đức Mẹ giữ hộ."
Bố moi cuộn giấy bạc nhét trong ḷng tượng trắng ra đưa cho anh.
"Cầm lấy mà đi chữa răng."
"Ḱa... bố..." Anh lí nhí không nên lời.
Lẽ ra con phải nuôi bố mới đúng. Nhưng con nghèo. Lại đang khốn khổ v́
chiếc răng đau. Phải nhận chứ biết sao, dù biết bố cũng cần tiền. Cái
răng đau làm mất ăn mất ngủ cả tuần lễ rồi. Thiếu ngủ, hai con mắt thâm
quầng. Soi mặt ḿnh trong gương, thấy sợ. Anh thầm dỗ ḿnh như thế.
4
Chiếc xe đạp cũ tuột dây xích hoài. Lên được tới Sài G̣n th́ mồ hôi đă
dán chặt vải áo thô vào tấm lưng gầy guộc. Hai bàn tay lem luốc như tay
thợ máy. Thêm cái bụng cồn cào và nước bọt ứa ra đầy trong miệng.
Tạt vào pḥng răng trên con đường Trương Minh Giảng, nh́n những khuôn
mặt méo mó chồng chất lên nhau trong pḥng đợi, anh thấy cơn đau chừng
như dịu xuống.
Ông nha sĩ mập ù chạy ra tiếp khách, chạy vào khám răng. Cần kiệm vậy
làm sao không giầu cho được.
"Cậu có hẹn không?"
Anh ôm miệng, "Dạ không."
"Vậy chờ đó đi."
Ông nha sĩ cau có, ục ịch những bước đi. Mắt kính cận gọng vàng đẩy
người đối diện ra xa, phía bên ngoài ṿng phấn trắng giai cấp. Cái
khoảng cách viền bằng vũng không gian nồng mùi băng phiến tỏa ra từ
chiếc áo choàng trắng nơn.
"Được rồi. Cậu vào đây đi. Đau sao? Há miệng lớn ra!"
Anh run rẩy, há miệng. Nước mắt trào ra hai khóe.
"ồ, tởm quá! tởm quá! Người lớn mà răng để đến thế này ư. Phải thuốc trụ
sinh mới được. Tuần sau lại đây tôi trám nó lại. Tởm quá!"
Ông nha sĩ cần kiệm, mướn ông già lụm cụm làm phụ tá. Ông già mặc áo sơ
mi cụt tay nhăn nhúm, trơ ra cái khuỷu tay đen đúa chằng chịt những sẹo.
Ông già đi tới đi lui, lê đôi dép da lẹt quẹt.
"Thật tởm!" Ông nha sĩ cằn nhằn rồi nhổ nước miếng vào cái bồn nhỏ tráng
men. Ông già vội vặn nước vào ly, đổ cho bọng nước miếng đặc keo trôi đi.
Rồi quay lại, đưa ḱm, đưa kéo.
Loay hoay, ông già làm rơi cái vật thuôn dài như cây bút có miếng kính
tṛn ở đầu dùng để soi cổ họng xuống đất. Ông cuống quưt nhặt lên, chùi
vội vào vạt áo sơ mi màu xám tro, rồi đưa cho ông nha sĩ.
Anh không bực ḿnh nhưng ông nha sĩ th́ giận như con chó đói bị giằng
mất cục xương. Mặt ông đỏ ngầu, răng ông nghiến lại, "Làm ăn thế này th́
sống làm ǵ cho chật đất!"
5
Buổi sáng nơi chốn cũ nhưng ḷng anh dửng dưng. Tiếng rao hàng quen
thuộc. Người đàn bà xồn xồn có thân h́nh tṛn lẳn bán xôi ṿ. Người
thiếu phụ trẻ trung có đôi mắt ướt rượt rao xôi đậu. Tiếng máy xe xích
lô nổ làm rung rinh mảng vôi trắng nhờ sắp bong khỏi vách tường già nua.
Sau một đêm hành anh chập chờn thức, ngủ; cái đau nửa bên mặt lắng xuống,
như thuỷ triều. Anh lan man nhớ những người bạn trên vùng rừng núi xa
xăm. Ngày cuối tuần, cả lũ kéo nhau lên núi chọc ghẹo bầy khỉ. Đỉnh núi
xanh thăm thẳm lúc nào cũng bọc đầy mây và sương mù. Những đứa bạn không
biết chọn giờ để đầu thai. Giờ này chúng nó hẳn đang phá rừng, xẻ gỗ đờ
người.
Vừa mới đi nhà thờ về, bố đă lại loay hoay dưới bếp. Hai bố con đem cơm
nguội ra ăn với cà. Ngon. Nhưng cái răng sâu làm khổ anh. Anh ngồi ôm
mặt, lơ đăng nghe bố kể chuyện xóm giềng.
Nghe bố ngáp vang cả nhà, anh chợt nhớ cả tuần bố không mua cà phê.
"Bộ bố cai cà phê rồi sao?"
Bố cười, "Bố đâu có ghiền mà phải cai."
Anh nhớ hồi anh c̣n ở nhà, sáng nào bố cũng mua một ly xây chừng ở cái
quán đầu ngơ, về sớt ra hai chiếc ly thuỷ tinh sần sượng; hai cha con
mỗi người một nửa. Bố uống cà phê cả mấy chục năm trời, vậy mà bỏ cái
một. Bố hay thật!
6
Tới ngày hẹn tái khám th́ cái miệng cũng bớt sưng. Cọc tiền giấy bố đưa
đă ṛm hẳn đi.
"Cậu c̣n bao nhiêu tiền?"
Anh nhẩm đếm số tiền bố cho, rồi đưa hết cho ông nha sĩ. Không chắc có
đủ cho chiếc răng hàm quư hơn châu báu ấy.
"Chỉ có bấy nhiêu thôi ư!" Ông nha sĩ chép miệng, "Tởm quá!"
Anh ngẩn ngơ. Nghèo mà cũng đáng tởm sao. Hay tại những ngón tay nhà
giầu mũm mĩm phải sờ vào những tờ giấy bạc mềm nhũn và lạnh như miếng cá
ươn.
"Có bấy nhiêu th́ làm sao mà trám được cái răng cho ra hồn mà ăn chứ!
Thôi được rồi! Bấy nhiêu cũng được. Tôi giúp cậu làm phước." Ông nha sĩ
nhét tiền vào túi áo blouse trắng muốt.
Anh thấy ḷng xốn xang. Số tiền ấy, bố để dành chắc phải lâu lắm.
Lần này ông phụ tá già lẩm cẩm làm nước đổ sánh ra cả vai áo anh. Ly
nước có chất bạc hà ngậm vào thơm miệng. Ông già làm mất đi hết nửa ly
nước ân sủng thơm tho của anh.
Ông nha sĩ vung lời thóa mạ. "Làm ăn thế này th́ sống làm ǵ cho chật
đất! Nước thuốc mắc mỏ..."
Ông già lặng thinh. Nhưng hai bàn tay run đều nhịp, như tay anh, lúc gác
lên tay lái chiếc máy cưa trên rừng.
Anh cũng buồn. Ông nha sĩ không la v́ sợ anh ướt áo. Ông la v́ tiếc ly
nước bạc hà. Anh hồi hộp liếc cái ống chích có mũi kim dài ngoằng.
"Thuốc tê!" Ông nha sĩ cộc cằn.
Ông già cuống cuồng bới cả năm ngón tay vào cái hộp giấy. Lọ thuốc nhỏ
xíu nằm lọt giữa những ngón tay thô. Lọ thuốc tê bằng thuỷ tinh trong
vắt. Lọ thuốc tê có cái eo thắt lại. Lọ thuốc tê trơn tuồn tuột, lọt qua
những ngón tay run rẩy. Tiếng thuỷ tinh vỡ cắt ngang tiếng thở ph́ pḥ
của ông già phụ tá.
"Thôi chết rồi. Chết tôi rồi! Chai thuốc tê của người ta... Làm ăn thế
này th́ sống làm ǵ cho chật đất... Làm sao bây giờ. Thuốc men mắc
mỏ..."
Anh chống tay ngóc đầu dậy, "Thôi, lỡ rồi... Bác sĩ..."
"Bây giờ lấy đâu ra thuốc tê cho người ta..."
Anh nh́n vào cái mặt tái mét của ông già. Rồi anh nh́n vào hai con mắt
đỏ ngầu của ông nha sĩ, "Thôi... khỏi thuốc tê cũng được..."
Ông nha sĩ nh́n anh đăm đăm. Sau cặp mắt kính, đôi con mắt kia nhỏ hẳn
lại, như mắt một loài sinh vật nào đó anh chưa bao giờ bắt gặp.
"Cậu chắc không?"
"Dạ chắc..."
Anh nghe tiếng thở phào. Nhưng anh không biết là của ông nha sĩ hay của
ông già phụ tá. Ông nha sĩ hấp tấp đặt cái ống chích xuống như sợ anh
đổi ư.
Cái dùi xoáy vào chân răng làm anh bật người dậy v́ đau. Xương sọ tưởng
chừng muốn nứt đôi và nước mắt trào ra hai khóe.
"Ráng đi. Ráng đi." Ông nha sĩ trấn an. "Đừng nghĩ đến cái máy khoan
này. Dù có xài lọ thuốc tê ấy th́ cũng chả thấm thía ǵ. Có phải đồ
ngoại đâu! Ráng chịu chút đi. Nghĩ tới cái ǵ đó dịu dàng, êm ái cho
quên đau."
Anh cố t́m một cái ǵ đó để dán đầu óc vào. Và anh nghĩ đến bố. Anh nghĩ
đến những ly cà phê hai bố con chia đôi mỗi sáng. Thêm một tuần bố không
uống cà phê.
Bố hay thật!
7
Lần hẹn chót. Ông nha sĩ hứa sẽ lấy hết những thứ trám tạm ra khỏi ḷng
cái răng sâu. Anh mừng thầm trong bụng. Hẹn tới hẹn lui hoài thế này,
tiền nào chịu cho nổi. Ông già phụ tá lảng vảng ngoài cửa lúc anh ngồi
trong pḥng chờ đợi, bây giờ không thấy tăm hơi.
"Ông nội này đi đâu nữa rồi. Làm ăn thế này th́ sống làm ǵ cho chật
đất!" Ông nha sĩ vừa vẩy vẩy cái mũi dùi máy khoan vừa lẩm bẩm một ḿnh.
Một lát, ông già về tới. Những bước chân rụt rè ép sát vào vách tường.
"Bệnh nhân chờ mà ông đi đâu vậy?"
Ông già len lén bước vào, cố co người thật nhỏ, cho lẫn vào những bàn
ghế, hộc tủ, máy khoan, đèn rọi. Rồi cun cút lủi ra cửa sau.
Ông nha sĩ sừng sộ, "Ông đi đâu về vậy?"
Ông già chùn chân, "Ba ra ngoài kia kiếm miếng cà phê. Tự nhiên thèm cà
phê quá!"
Anh giật bắn người, nhớ tới bố ḿnh. Anh nghĩ ḿnh nghe lầm.
Ông nha sĩ giật giọng, "Đă bảo hoài là cai cà phê đi mà không chịu
nghe!"
H́nh như anh nghe ông già nói ǵ đó. Nhất định phải có, cho dù câu nói
ấy thoảng qua như gió. H́nh như ông bảo ghiền cà phê mấy chục năm rồi,
bỏ làm sao được mà bỏ. Anh nghe rơ ràng như thế. Dù câu nói quá mỏng
manh, như làn hơi thều thào qua cặp môi khô của một người hấp hối.
Căn pḥng khám có tường vôi trắng đục và ông nha sĩ quay quay. Anh nhắm
nghiền hai mắt để khỏi buồn nôn. Cũng gần ba tuần bố không uống cà phê.
Bố bảo tao bỏ cà phê lâu rồi.
"C̣n đau à?" Ông nha sĩ ngạc nhiên.
Anh vội mở mắt. Cái trần nhà chữ nhật nhập nḥe h́nh ảnh con nhện giăng
tơ. Khuôn mặt kỳ dị của ông nha sĩ tṛn tṛn, meo méo. Anh chống tay
ngồi dậy, luống cuống lắc đầu làm những giọt nước mắt rụng xuống khoảng
ngực áo sơ mi, cũ và nồng mùi thuốc tẩy.
Ông nha sĩ cằn nhằn, "Đă bảo ráng chịu đau. Cố nghĩ đến cái ǵ êm ái,
dịu dàng..."
Anh hấp tấp gật đầu. Anh cố nghĩ đến mẹ và những đứa em đang cày những
thân thể xác xơ vào mảnh ruộng, miếng rẫy để t́m lấy hạt cơm; đến những
đứa bạn vắt mồ hôi khai hoang trên vùng cao; đến những ly cà phê nhạt
thếch của bố; đến đỉnh núi thăm thẳm đội sương mù trắng sữa cao nguyên.
Bỗng dưng, anh thấy bố gầy g̣, ốm yếu, nhưng bố cũng cao vời vợi, như
núi...
hoàng chính
trong tập truyện "Viết Cho Mẹ Ở Quê Nhà" Văn Mới xuất bản 2005
|