Theo bạn, kịch nào có giá trị nhất từ trước? Có lần, các nhà phê b́nh nổi danh 
về kịch đă bầu kín ở Nữu Ước để lựa lấy mười kịch có giá trị nhất th́ kịch 
Hamlet đứng đầu sổ. Kịch đó viết cách đây trên ba trăm năm. Rồi kịch thứ nh́ 
không phải là kịch Macbeth, hoặc kịch Vua Lear, kịch Nhà buôn ở Venice, mà là 
kịch Mưa. Vâng, kịch Mưa, một kịch diễn sự chiến đấu dông tố giữa T́nh dục và 
Tôn giáo, một kịch soạn theo một chuyện ngắn của Somerset Maugham.Kịch Mưa đă 
đem lại cho Maugham bốn chục ngàn Anh Kim, mà ông không mất chút công nào để 
soạn nó.
Việc xảy ra như vầy: Ông viết môt truyện ngắn nhan đề là Sadie Thomson. Viết 
xong, ông chẳng nhớ ǵ tới nó nữa. Nhưng một đêm John Colton lại chơi nhà ông, 
và Colton muốn có cái ǵ đọc để vỗ giấc ngủ, Maugham bèn đưa cho Colton ấn cảo 
truyện đó.
Colton say mê đọc, kích thích lạ lùng. Ông nhẩy xuống sàn đi đi lại lại, 
tưởng tượng ra như thấy truyện đă diễn thành kịch, một kịch sau này sẽ bất hủ.
Sáng hôm sau, ông chạy t́m Somerset Maugham, bảo: "Truyện này viết thành một 
kịch hay được. Tôi đă nghĩ về nó suốt đêm hôm qua. Báo đời! Biểu cho người ta 
đọc cái ǵ để dễ ngủ, mà làm cho người ta không chợp mắt lấy được một phút!".
Nhưng Maugham vẫn thản nhiên đáp:
- Viết thành kịch ư? Một kịch bệnh hoạn th́ được. Rồi đem diễn được trong sáu 
tuần lễ. Không đáng để ư tới. Thôi đi.
Và chính kịch mà ông không thèm để ư tới đó đă đem lại cho ông bốn chục ngàn 
Anh Kim.
Kịch viết xong, nhiều gánh hát từ chối. Họ tin chắc rằng sẽ thất bại. Chỉ có 
Sam Harris chịu nhận. Ông sở dĩ nhận là có ư cho một đào trẻ tên là Jeanne 
Eagels đóng. Nhưng người quản lư gánh hát không chịu, muốn lựa một đào có danh 
hơn.
Rốt cuộc, Jeanne Eagels cũng được đóng và nàng thành công. Kịch diễn bốn năm 
rưỡi một lần, lần nào cũng có nàng và lần nào rạp cũng đông nghẹt.
Somerset Maugham đă viết nhiều tiểu thuyết có danh như Of Human Bondage, The 
Moon and Six-pence và The Painted Veil, khoảng hai chục kịch hay. Nhưng chính 
kịch trứ danh nhất của ông th́, ông lại không viết.
Bây giờ nhiều người coi ông là một thiên tài, nhưng hồi mới bắt đầu viết, ông 
thất bại luôn mười một năm. Nhà văn đă kiếm được hai trăm ngàn Anh kim đó, trong 
mười một năm ấy chỉ kiếm được mỗi một Anh kim.
Nhiều lúc đói, ông muốn xin một chân trong ṭa soạn một nhà báo nào đó để có 
một số tiền nhất định mỗi tháng, nhưng không ai nhận ông cả. Ông bảo: "Kiếm 
không được việc tôi đành phải tiếp tục viết như vậy". Lúc đó ông đă đậu bằng cấp 
y khoa bác sĩ, họ thôi thúc ông bỏ truyện ngắn, truyện dài đi mà làm thuốc ra 
toa cho tấm thân đỡ cơ cực. Nhưng không có ǵ làm ông thay đổi quyết định sắt đá 
của ông là lưu danh lại trên những trang Văn học sử Anh.
Bod Ripley, nổi danh về cuốn Believe it or not, có lần bảo tôi: "Một người có 
thể làm việc như mọi không ai biết đến, trong mười năm rồi nổi danh trong mười 
phút". Lời đúng với Ripley và cả với Maugham.
Lần đầu tiên Somerset Maugham được nổi danh là do một ngẫu nhiên. Một kịch 
nào đó thất bại và ông bầu một gánh hát kiếm một kịch bản khác để thay. Chủ ư 
ông chưa muốn kiếm một kịch được hoan nghênh, chỉ muốn kiếm một kịch cũ cũ nào 
đó diễn đỡ, đợi ngày gặp được một kịch có chân giá trị. Vậy ông t́m bậy trong tủ 
của ông, xem ra may được một kịch nào chăng, và rút ra một kịch của Somerset 
Maugham, nhan đề là Lady Frederick. Kịch đó ông nhét vào tủ đă mấy năm rồi, nhớ 
đă đọc qua, và biết là chẳng hay ho ǵ, nhưng diễn tạm được ít tuần. Ông bèn cho 
diễn. Và phép mầu đă hiện ra. Kịch Lady Frederick thành công rực rỡ. Khắp thành 
phố London, ai cũng nói tới. Từ hồi Oscar Wilde tới nay, chưa có kịch gia nào 
làm cho người Anh vui thích như vậy.
Tức th́ hết thẩy các ông bầu hát ở Luân Đôn tranh nhau xin kịch của Somerset 
Maugham. Ông lục lọi các vở kịch cũ trong tủ ra, và chỉ trong vài tuần, ba kịch 
của ông được đem diễn trong những rạp lớn.
Tiền tác giả chảy vô như suối. Các nhà xuất bản lăn xả vô xin kư giao kèo với 
vị thiên tài mới xuất hiện đó. Giấy mời của các hội bay tới như mưa, và sau mười 
năm sống trong bóng tối, Somerset Maugham bỗng được hoan nghênh trong các pḥng 
khách sang trọng nhất.
Ông nói với tôi rằng không khi nào ông làm việc quá một giờ trưa, v́ buổi 
chiều, óc ông như đặc lại. Ông viết dưới một mái hiên trên từng thượng biệt thự 
của ông ở Nice. Luôn luôn ông hút ống điếu và đọc sách triết lư khoảng một giờ 
rồi mới bắt đầu viết. Khi quân Đức chiếm nước Pháp, ông qua Nam Caroline viết 
trong một đồn điền.