Con Nai Trong Rừng  -   M. Delly Pages  1  2  3  Next   

Phần I  -  Chương 1
 

Các vị khách của Tử tước Đờ Terxio đang trên đường từ Biarit trở về, nơi họ vừa vui chơi lúc chiều. Đoàn xe ngựa của họ đang lăn bánh trên con đường đưa đến lâu đài Uxagio, đi giữa những cánh đồng cỏ mà cảnh chiều tà đẹp êm ả đang lan tỏa xuống. Trên những cánh rừng phân định ranh giới của lănh địa, mặt trời vừa lặn để lại những tia hồng nhạt và ánh sáng đang tắt dần trải dài trên đồng quê lặng lẽ. Trên các xe, những câu truyện bắt đầu từ lúc khởi hành vẫn đang tiếp tục. Phần nhiều là những câu chuyện mảnh về xă hội phù hoa, nói với thiện ư hoặc không thiện ư. Hôm nay họ nói nhiều nhất về một vấn đề;
Dịch giả: Nguyễn Lan Đồng
Hoàng thân Đờ Vitengrat h́nh như đang để ư đến cô ả Myra Nađôpulô xinh đẹp. “Cô ả đỏm dáng đến điên rồ” như bà Đờ Terxiơ đă nhận xét, không phải không có đôi chút chanh chua.
Ông Đờ Ănglơmơ, nhà ngoại giao hưu trí ngồi trước mặt bà chủ lâu đài lưu ư mọi người - Cô ta có sức mê hoặc ghê gớm. Vả lại, cô ta đă thừa kế đúng người. Bà Bá tước Xêminkhốp đẹp đẽ, mẹ cô ấy vẫn là con người mơn trớn như tôi đă gặp ở Matxcơva mười hai, mười ba năm trước đây, lúc bà ta tái giá. - Bà ta gốc Hy Lạp phải không?
- Hy Lạp, dân phương Đông, Do Thái? Làm sao mà biết được. Tôi cho rằng trong người bà ta có sự pha trộn các chủng tộc.
- C̣n người chồng thứ nhất... Ông có biết người ấy không?
- Không. h́nh như là một thương gia Hy Lạp giàu có mà người đẹp kia làm cho khánh kiệt trong vài năm. Sau đó, bà ta đă quăng lưới bắt được một đại úy quư tộc Nga góa vợ. Ông này không nguôi nhớ thương người vợ diễm lệ thuộc ḍng dơi quư tộc danh giá nhất ở Matxcơva. Đó là nữ bá tước Ximinkhốp trẻ trung, đă chết sau ba năm kết hôn, để lại cho chồng một đứa con gái nhỏ. Theo lời khuyên của bạn bè khi thấy ông sắp quỵ trong đau khổ cực độ, ông đă đi du ngoạn. Ở Cairô, ông gặp bà Ixmen Nađôpulô, bà này đă dốc ḷng an ủi ông - và đă thành công đến nỗi sáu tháng sau bà trở thành Bá tước Phu nhân Xêminkhốp.
Bà Đờ Tembray, người thiếu phụ có bộ tóc vàng hoe thốt ra một tiếng cười mỉa mai:
- Đau buồn của nam giới là như thế đấy! Nhưng ông Xêminkhốp tội nghiệp ấy h́nh như bị vợ làm đau khổ không ít?
- Đúng thế, nói riêng giữa chúng ta thôi nhé, tôi không tin là ông ấy sung sướng.
- Phải, mụ Ixmen đẹp đẽ này không phải là người vợ đoan trang, điềm đạm và dịu dàng có lẽ không phải là những đức tính quen thuộc của mụ. Nhưng bé gái của bà vợ trước như thế nào?
- Đứa bé tội nghiệp đă gặp nạn. Nó chết đuối, cô gia sư người Pháp cũng chết trong vụ tai nạn, có lẽ v́ muốn cứu nó.
- Cuộc hôn nhân thứ hai của họ không có con chung sao?
- Có chứ, một đứa con trai, một đứa trẻ tàn tật đáng thương làm mẹ nó không ưa. Mụ chỉ thấy mỗi ḿnh trên đời này, ḿnh trước hết rồi đền đứa con gái.
- Cái cô Myra này kỳ dị thật...! Một cô ả mất nết. Ông có cho là như thế không?  
- Con hơn là mất nết ấy chứ. Thật thế. Con người ấy được giáo dục mới hay làm sao. Pie Đurin kể với tôi cô ta đă gây ra bao điều đáng dị nghị về minh ở Pêtécbua vào mùa đông năm ngoái v́ thái độ phù phiếm và vẻ đỏm dáng khêu gợi. Ta đă thấy một kiểu mẫu như thế trong cách cư xử của ả đối với Hoàng thân Đờ Vitengrat.... nhưng lần này th́ ả phải coi chừng để khỏi mắc lại vài mảnh tim của ḿnh ở đây. Với người này, không ai yêu nửa chừng, nửa vời được đâu!
Bà Đờ Tembray bứt rứt hỏi:
- Nghe nói người ấy là hiện thân của sự không bền vững, đúng không?
- Đúng thế. Nhưng tôi thấy ả Myra xinh đẹp có vẻ rất khôn khéo, biết đâu ả lại thành công trong việc giữ cho tính hay thay đổi của Hoàng thân quay ṿng lâu hơn một chút.
Trong khi nói, ông Đờ Ăngblomo liếc nh́n người thiếu phụ một cách ranh mănh, làn da tươi mát của bà ửng hồng v́ xúc động mạnh - cả bà này nữa cũng đă vướng mắc rồi đây - ông thích thú nghĩ như vậy.
- Cô myra kia hoàn toàn không có một chút ǵ là sang trọng.... Đây là một kiểu người du cư hoặc một thứ ǵ cùng loại. Bà Đờ Terxio khinh khỉnh nói.
- Tôi nghi ngờ ả thực sự làm vừa ḷng Hoàng thân, một người rất tinh tế và thông minh phi thường.
Người được nói đến đang ngồi lún sâu vào đệm xe nh́n ngày tàn dần trên khu rừng đang tối thẫm lại. Chàng đă ra lệnh cho người đánh xe gh́m bớt nước kiệu của hai con ngựa đang hăng để xe đi sau các xe khác. Ngồi bên cạnh chàng và tôn trọng sự im lặng của chàng là Ôbe Đờ Griơy, một sĩ quan trẻ đến từ Angiêri trở về, đang trong thời gian nghĩ dưỡng bệnh sau một trận ốm nặng về chơi ít lâu với gia đ́nh người anh em họ Đờ Terxiơ.
Hoàng thân Đờ Vitengrat, người không dễ có thiện cảm với ai, có vẻ nhanh chóng ưu thích người thanh niên đẹp trai có thiên bẩm thông minh và lịch sự này, là con trai của một sĩ quan bị giết năm 1870 trong trận ở Xanh- Priva. Chàng đă coi người sĩ quan như là bạn thân nhất trong suốt thời gian ở lâu đài Heagiơ. Ân huệ ấy không phải là không khơi gợi những ghen tỵ ngấm ngầm, v́ có đầy rẫy những kẻ xu nịnh đang vội vă tôn xùng người giữ cương vị rất cao ở Châu Âu do ḍng dơi, sản nghiệp, chưa kể đến những thiên bẩm về trí tuệ và h́nh thức tạo nên.
Vào thế kỷ thứ 18, ḍng họ Vitengrat, gốc Áo, đă chứng kiến việc đế chế của ḍng họ Habxbua tước bỏ chủ quyền lănh địa họ đă có từ thời xa xưa. Hoàng thân trị v́ hồi ấy là Alông đă kháng cự lại một cách dũng cảm, trong phạm vi ông có thể làm được. Nhưng luật lệ của kẻ mạnh đă thắng, ông rời bỏ nước Áo đến sống ở nước Nga, trong các lănh thổ bao la vợ ông đă đem lại cho ông, bà là người thừa kế duy nhất của một trong những gi đ́nh quư tộc cổ xưa của miền Lituani.
Xa hoàng thời ấy có người con trai lớn sắp kết hôn với một người bà con của Hoàng thân nên đă dành cho ông và các hậu duệ của ông đặc quyền của các vương công mà ông đă có trước kia ở vương quốc Áo; ngài giao cho ông quyền chỉ huy danh dự và kế truyền một trung đoàn kỵ binh cận vệ và ban cho ông những vinh dự khác nữa, những vinh dự ấy kết hợp với sự giàu có phi thường của ông đă làm cho ông trở thành một nhân vật cực kỳ quan trọng.
Kể từ thời gian ấy, các ông Hoàng Đờ Vitengrat trở thành những người Nga rất trung thành. Kết thân với gia đ́nh Hoàng đế nhiều lần do các cuộc hôn nhân, các ông Hoàng Đờ Vitengrat c̣n chỉ huy thực sự nhiều đội quân Nga trong nhiều cuộc chiến tranh. Họ cực kỳ dũng cảm, ưu mạo hiểm và không dè dặt máu của ḿnh. Người hậu duệ duy nhất hiện nay không hề đánh mất ngôi vị xứng đáng của ông cha. Trong cuộc chiến ở Tuyêckextăng mấy năm trước dù c̣n rất trẻ, chàng đă chứng tỏ tài năng quân sự hiếm có, ḷng dũng cảm kiêu hùng và thái độ b́nh tĩnh đúng là của người chỉ huy. Cho nên Nga hoàng đă tặng thường chàng huân chương thánh Giooc lúc trở về và trao cho chàng quyền chỉ huy thực sự trung đoàn kỵ binh cận vệ của người.
Đă hai năm nay Vladimia xin nghỉ dài hạn để đi du ngoạn các nơi xa, giữa những chuyến đi, chàng sống một cuộc sống vui chơi của xă hội thượng lưu xen lẫn với công việc nghiên cứu khoa học hay văn học. V́ vậy mà trong lúc này, vừa ở Bredin về chàng đă đến Uxagio với gia đ́nh Đờ Terxio vừa quen biết ở Paris.
Phá vỡ không khí lặng lẽ, Hoàng thân quay lại phía trung úy Đờ Griơiy:
- Tính đa dạng của các tỉnh nước Pháp thật kỳ diệu! Tôi vô cùng yêu mến xứ sở của ông - Phần nào đó cũng là xứ sở của tôi v́ một tổ mẫu của tôi là người Pháp.
- Tôi cũng biết rơ là thân phụ của điện hạ đă lớn tiếng kháng nghị ủng hộ nước Pháp khi nước Pháp bị quân Đức xâm lược.
- Và tôi cũng sẽ hành động như người nếu thời ấy tôi đă ở tuổi được nói lên tiếng nói của ḿnh.
Vladimia lại im lặng một lát. Rồi phác một cử chỉ nhẹ nhàng, chàng xua đi những ư nghĩ nghĩ nghiêm nghị. Hơi cúi về phía Ôbe, chàng hỏi:
- Này ông bạn, ông thấy cô ả Myra thế nào?
Môi chàng thoáng mỉm cười.
- Cô ta xinh đẹp thực đấy chứ, ông có thấy thế không?
- Vâng xinh đẹp... nhưng tôi phải thú thực với điện hạ rằng tôi không ưa cô ta.
Nét mỉm cười hiện rơ trên môi Hoàng thân.
- Lại thêm một lần nữa tôi xác nhận ông không phải là người xu nịnh, ông Đờ Grơriy thân mến ạ. Những người khác thấy tôi tỏ vẻ chú ư đôi chút đến cô gái ấy đă không bỏ lỡ dịp hết lời ca ngợi cô ta. C̣n ông, ông đơn giản nói rằng ông không ưa cô ta. Tôi chưa bao giờ gặp sự kỳ lạ như vậy đấy!
Ôbe vui vẻ đáp:
- Thưa Điện hạ, đó là v́ tôi tự nhận thấy ḿnh không có khả năng làm người xu nịnh. Thứ ấy không có trong bản chất của tôi.
- Tôi khen ngợi ông về điều đó. chính v́ thế mà tôi đặc biệt quư trọng ông.
Nói xong Vladimia lại ngồi lũn sâu vào đệm xe. Rồi chàng lại hỏi:
- Tại sao ông không thích cô Nađôpulô?
- Tôi ngờ rằng cô ta là một người đỏm dàng rất nguy hiểm, một con người giả tạo, hư hỏng, thiếu mọi nguyên tắc, mọi e ngại. Nếu tôi tin vào điều được nghe kể lại th́ ở một nơi khác có những tiếng tăm không làm cho cô ta vinh dự.
Hoàng thân phác một cử chỉ có nghĩa là: phải tôi cũng biết.
- Đấy là một con báo nhỏ duyên dáng, một con người mềm dẻo và nham hiểm. Cô ta sẽ cào xé các t́nh định một cách hung dữ khi ghen tuông.
Ôbe tư lự, ngắm nh́n giây lát khuôn mặt trông nghiêng rắn rỏi, cái miệng hơi hà khắc dưới hàng râu hạt dẻ gần như thẫm. Chàng cũng vậy, cũng như mọi người, bị người đại quư tộc hoàn hảo này mê hoặc, người có cái nh́n có lúc khinh bỉ một cách lạnh lùng và có lúc lại chứa đựng biết bao sức quyến rũ mănh liệt, biết bao hấp dẫn bí ẩn. Phải, có cái ǵ bí ẩn thật, trong giây phút này Ôbe tự hỏi ḿnh: - Ông ấy có phải là người xấu không? Ở ông ta, có thực sự chỉ có hoài nghi, khinh miệt một cách kiêu căng mà ông phô trương, đặc biệt đối với phụ nữ và sự khinh bỉ tàn nhẫn, như người ta nói, mà ông quen cư xử với những người phụ thuộc ḿnh?
Chiếc xe rời đường cái đi vào một lối hai bên trồng toàn cây du và không bao lâu đă đỗ lại sân lâu đài. Sau lời thân mật tạm biệt, Hoàng thân vào pḥng ḿnh để thay đổi y phục. Ba khắc sau chàng xuất hiện ở các pḥng khách mà chủ và khách của họ đă có mặt. Gần như ngay lập tức, người bếp trưởng đă đến tŕnh với Điện hạ rằng bữa ăn đă sẵn sàng.
Là người thừa kế đặc quyền Vương công của các vị tổ phụ của chàng, Vladimia ngồi chủ toạ, bên phải chàng là bà Đờ Terxio. Xa hơn một chút, bà bá tước Xêminkhốp nói chuyện về Paris với Ôbe Đờ Grơiy ngồi bên cạnh bà. Bộ tóc thẫm có ánh xanh lơ bao quanh khuôn mặt đẹp da màu hổ phách. Đôi mắt rất đen, nh́n đắm đuối, mơn trớn người đối thoại. Nhưng Ôbe nghiêm chỉnh và đa nghi, tưởng chừng như nh́n thấy những ánh sáng nguy hiểm. Chàng nhận thấy cả những cử chỉ như bồn chồn của hai bàn tay trắng, mũm mĩm, nhưng xương cổ tay khá to. Đôi lúc chàng sĩ quan đưa mắt nh́n về phía cô Nađôpulô. Trái lại với người mẹ cao lớn và vóc dáng đẹp đẽ, cô này bé nhỏ nhưng linh lợi và uyển chuyển. Cái miệng rất đỏ mỉm cười luôn để phô hàm răng đẹp. Đôi mắt đen biểu cảm vừa vuốt ve, vừa khêu gợi. Trên bộ tóc, giống như tóc bà Bá tước, chải thấp và rẽ sang hai bên thành hai mái lệch nhau rủ xuống trán, một bông hoa xương rồng đỏ thẫm đung đưa theo từng cử động. Dù không có những nét đều đặn như người mẹ nhưng cô ta vẫn có sức quyến rũ thật nguy hiểm. Ôbe vừa nh́n cô ta vừa nghĩ : - Đây là loại đàn bà phải tránh xa như tránh lửa. Tốt hơn hết là Hoàng thân Đờ Vitengrat nên làm cho ả xa ḿnh.
Nhưng Vladimia có lẽ nghĩ khác, v́ sau bữa ăn đáng lẽ ngồi ở pḥng hút thuốc th́ chàng lại đi dạo vườn với Myra và đă mời cô ta một điếu thuốc chế riêng cho ḿnh. Cô Nađôpulô hút một cách sung sướng và luôn ngước cặp mắt nóng bỏng tôn thờ lên nh́n người đi bên cạnh có tầm vóc cao lớn. Người đă biến cô thành người dân thực sự của nước Tí hon.
Hoàng thân nói về Vơlaina, một trong những lănh thổ của chàng, nơi có những cuộc đi săn nổi tiếng vào mùa thu trong nước Nga. Họ Vitengrat là những người say mê đi săn và Vladimia không kém ông cha một chút nào về điểm này.
Myra reo lên :
- Vâng, tôi đă nghe nói về nơi ấy không chỉ một lần. H́nh như lănh địa này là một trong những nơi đẹp nhất của nước Nga.
- Phải, cô hăy đến xem có đúng như thế không, vào đầu tháng mười, cùng với ông bà Bá tước Xeminkhốp. Các người sẽ ở lại Vơlaina tám ngày, vào thời gian có một trong các cuộc săn lớn nhất.
Mắt Myra loé lên tia sáng đắc thắng. Bà Bá Tước Xeminkhốp thứ hai được giới thiệu ở triều đ́nh sau khi kết hôn không bao lâu đă được tiếp đón lạnh lùng đến nỗi bà ta có thể không bao giờ quên được. Các nhóm quư tộc ở Petecbua tỏ vẻ khinh khỉnh với bà ta v́ gốc tích mơ hồ. V́ vậy bà đă lựa chọn cuộc sống hay đây mai đó vừa hợp sở thích của bà vừa cho phép bà duy tŕ được các quan hệ với những người xa lạ ít khó tính hơn xă hội thượng lưu của Petecbua. Myra cảm thấy như choáng váng trước lời mời ấy, đây là một ưu đăi đặc biệt mà bất cứ ai cũng mong muốn, nó sẽ đưa cô và mẹ cô vào một nơi cho đến bây giờ hoàn toàn khép kín đối với mẹ con cô, bà Hoàng Đờ Vitengrat, bà của Hoàng thân là một trong các phu nhân đại quyền quư tộc ở nước Nga, đă tỏ vẻ không hề nhân nhượng nhất là trong vấn đề hôn nhân không cân xứng.
Ngoài ra, cô Nađôpulô c̣n kết luận từ ân huệ không hy vọng tới mà được này là cô ta được Hoàng thân rất ưa thích và chàng muốn theo đuổi thoái mái ở Vơlaina cuộc chinh phục khá dễ dàng này.
Ḷng tràn ngập niềm vui kiêu hănh, cô ta nói :
- Tôi mang ơn Điện hạ biết chừng nào ! Chúng tôi sẽ sung sướng đáp lời mời mà Điện hạ đă dành cho chúng tôi. Bố dượng tôi không thích ǵ bằng đi săn. C̣n tôi, tôi rất mê phi ngựa trong rừng đuổi theo con mồi đang chạy trốn. Tôi biết chắc rằng tôi sẽ đem từ Vơlaina về những kỷ niệm không thể quên.
Ném điếu thuốc lá đang kẹp ở ngón tay đi, Vladimia nói :
- Bây giờ ta vào thôi. Bà Đờ Vernhia sẽ hát tối nay mà ta rất mến giọng hát của bà ấy.
Myra giận run lên. Bà Đờ Vernhia là một thiếu phụ diễm lệ và là một người chơi nhạc lỗi lạc. Hôm trước Vladimia đă nói chuyện lâu với bà. Không cần nhiều hơn thế cũng đă đủ để thức tỉnh nỗi lo lắng ghen tuông của cô Nađôpulô đang say mê cuồng nhiệt này. V́ cô không phải không biết rằng tính t́nh của ông hoàng Đờ Vitengrat hay thay đổi biết chừng nào.
Trong khu vườn trước mặt lâu đài, một nhóm đàn ông vừa đi dạo vừa hút thuốc. Ông Đờ Tembray - một chàng trai to lớn, khỏe mạnh mà theo người ta quả quyết đă để cho bà vợ tóc vàng điều khiển như một đứa trẻ con - nói với Ôbe Đờ Grơiy.
- Tôi không hiểu nổi, ông bạn thân mến ạ. Tại sao người anh em họ của ông lại đón tiếp bà Xêminkhốp và con gái bà ấy một cách thân mật như thế. Nói riêng về cô con gái nhé, cô ta có những cung cách quá... liều lĩnh. Đấy, ngay tối nay, cuộc đi dạo với Hoàng thân... c̣n cách ăn mặc của cô ta nữa chứ.... Cách ăn mặc ấy với cô ta th́... ồ, hoàn toàn phù hợp. Nhưng làm cho cô ta khá lạc lơng trong một nơi như thế này, ông đồng ư với tôi chứ ?
- Tôi rất đồng ư với ông, ông Đờ Tembray. Nhưng bà chị họ tôi hâm mộ mấy bà ấy v́ đă gặp họ ở Nixơ mùa đông năm ngoái. Bà ấy thường có đôi chút quá mến mộ đối với những người hay đi chu du các nước. Tuy nhiên tôi thấy bà ấy có vẻ kém nhiệt t́nh với họ mấy hôm nay rồi đấy.
Ông Đờ Tembray thốt ra một tiếng cười ranh mănh.
- À, thế đấy ! Bà ấy thấy ả Myra xinh đẹp vừa ư Hoàng thân và bà ấy nổi giận v́ thế... cũng như tất cả những bà ở đây, thế thôi.
Ông nhún vai, hơi cáu kỉnh, và lẩm bẩm.
- Các bà đều... mê người ấy... tất cả, tất cả !
Rồi ông im lặng v́ Vladimia, để mặc cô Nađôpulô đi về phía lâu đài, đang tiến đến chỗ những người hút thuốc.
Chàng lại gần Ôbe nói :
- Vườn cây thật đẹp dưới ánh trăng mờ. Ông nên ra đây ngắm cảnh.
- Điện hạ vừa gợi cho tôi một ư rất tuyệt.
- Đi với tôi. V́ đàn dường cầm c̣n im tiếng, chúng ta sẽ hút điếu thuốc thứ hai và nói chuyện đôi chút.
Hai người bước và một lối trong vườn cây. Vladimia, sau một lúc im lặng, thốt ra một tiếng cười diễu cợt.
- Phải, đúng thế. Cô ta rất phóng túng, cái cô ả Myra ấy mà. Một người đỏm đáng đến điên rồ, nhưng ông đă nói với tôi. Cô ta có cái duyên dáng của một con mèo nhỏ và đôi khi có tư chút trí tuệ. Tôi đă mời cô ta đến Vơlaina chơi tám hôm... C̣n ông, ông ưa thích săn bắn, ông có đến làm quen với các khu rừng của tôi không ?
- Tôi sẽ rất sung sướng nếu đáp lại được lời mời của điện hạ. Rủi thay, hạn nghỉ của tôi chấm dứt cuối tháng chín và tôi hứa với cha tôi sẽ về ở với người một thời gian.
- Đáng tiếc ! Các cuộc săn của chúng tôi sẽ làm ông ưa thích v́ thú săn đủ loại không thiếu ǵ, tôi khẳng định với ông như thế. Có khi c̣n quá nhiều nữa - như ở lănh địa Xtanitza của tôi, người quản lư vừa báo với tôi rằng trong mấy năm gần đây giống lợn rừng nhân lên quá nhiều đang tàn phá khu rừng. Đă lâu lắm tôi chưa đặt chân đến nơi ấy - nghĩa là từ khi tôi 15 tuổi. Hồi ấy, tôi ở đấy một thời gian ngắn với ông tôi. Giữa khu rừng có một toà lâu đài nhỏ để ở khi đi săn hiện ở t́nh trạng khá xấu. Tôi ra lệnh sửa chữa những ǵ cần thiết v́ tôi sắp đến đấy một trong hai tuần lễ trong thời gian ấy sẽ tiến hành những cuộc dồn thú đến săn. Nhưng này, ông cùng đi với tôi được không ?... Vài ngày thôi, được chứ... ?
- Vài ngày... có lẽ được...
- Vậy th́ thoả thuận như thế nhé !

Chương 2

 Trong khu rừng bao la, ṭa lâu đài nhỏ của Xtanitza vươn lên giữa những cành lá xanh tốt của những cây cổ thụ mấy trăm năm bao khắp chung quanh. Khi xưa Hoàng thân Alôy đă cho xây dựng theo kiểu của thế kỷ thứ 17, theo mẫu một lâu đài ngài có trên một lănh địa ở nước Áo. Rất xám, rất nhiều vết rạn, có những chỗ dây trường xuân phủ dày, ṭa lâu đài có dáng dấp thật lăng mạn.
Ở bên trong, các đồ gỗ cổ xưa hài ḥa với tuổi và phong cách của ngôi nhà cổ, nơi xưa kia các ông hoàng Đờ Vitengrat chỉ đến một hai tháng để mê mải với tṛ vui yêu thích của họ. Valđimia đă bỏ vẻ huy hoàng vốn có ở các dinh cơ vương giả. Người hầu được cho đến trước để sửa chữa ở mức tốt nhất có thể được với thứ nhiệt t́nh mà họ đưa ra để phục vụ một ông chủ khó tính không cho phép một khiếm khuyết nào.
Một buổi sáng tháng chín, những người gác rừng, gác săn, cả những người đuổi thú đến từ hai hôm trước cùng với chó săn và ngựa, đứng xếp hàng trước lâu đài để đón điện hạ, người đưa thư đă bào ngày đến từ hôm trước.
Viên quản lư, một người thấp bé mặt khó đăm đăm, đi qua đi lại có vẻ hoảng hốt. Người gác rừng trưởng kiểm tra lại những người cấp dưới một lần nữa. Anh ta đứng lại bên một người, một ông già khỏe mạnh nhưng bộ mặt gày g̣ và hằn các nếp nhăn.
- Đàn lợn rừng đến gần chỗ bác hôm qua phải không, bác Hopnich?
- Phải đấy, Paven Alêchxăngđrovit ạ. Bà em họ tôi trông thấy chúng đă chạy đi gọi tôi. Nhưng khi tôi về đến nơi th́ chúng đă chạy rồi. Chà, chúng phá phách quá, những con vật tồi tệ ấy!
Người quản lư thông báo:
- Xe đến kia rồi!
Những người gác thôi nói chuyện, đứng thẳng tắp theo tư thế quân sự. Một lát sau, một chiếc xe có mui xuất hiện, đến đỗ trước lâu đài. Hoàng thân mặc quân phục b́nh thường của đại tá kỵ binh cận vệ bước xuống. Ôbe Đờ Grơiy xuống theo. Ngay lập tức, Hoàng thân mắng người quản lư đang khúm núm cúi đầu trước mặt chàng bằng một giọng c̣n quá hơn là xẵng:
- Đường đi không được tu bổ cẩn thận. Xe của ta bị xóc dữ dội. Nếu mọi sự đều như kiểu này th́ ta không dành cho anh những lời khen đâu.
Viên quản lư càng c̣ng lưng xuống, cố ấp úng mấy lời xin lỗi, nhưng một cử chỉ cáu gắt đă ngắt lời anh ta:
- Ta cần ǵ đến những lư do của anh. Im đi.
Rồi quay lưng lại phía Xtretnop đang sợ hăi, Vladimia nói mấy lời với người đội trưởng đội gác rừng, nhanh chóng duyệt qua những người gác rồi vào lâu đài cùng với Đờ Grơiy.
Đàng sau họ, viên quản lư càng khom lưng thấp hơn rồi lủi mất. Những người gác tản đi từng nhóm và bàn tán về sự việc làm cho họ vui thích v́ họ ghét Xtretnốp.
Ông già Hốpnich đi gần một chàng trai cao lớn tóc hung, nói:
- Điện hạ cư xử với mọi người nghiêm khắc thật! Cậu thấy thế nào, Ăngđrê Mikhailovit?
- Chà! Về việc ấy à!… Gă Xtretnốp sẽ được biết như thế nào về chuyện kia!…. Nhưng này, ngài Hoàng thân của chúng ta đẹp trai thật đấy.
Hốpnich gật đầu tán thành và khẽ nói:
- Phải… phải.
Một nếp nhăn lo âu hằn trên trán lăo trong khi lăo vừa đi vừa nghe anh bạn trẻ tán gẫu. Anh chàng này chia tay lăo ở gần một ngôi nhà nhỏ dựng ở ven khoảng rừng thưa. Ông già đẩy cửa bước vào một gian pḥng đồ đạc đơn sơ nhưng chỗ nào cũng sạch sẽ. Một người đàn bà tóc xám đang ngồi khâu bên cửa sổ ngẩng đầu lên và hơi mỉm cười làm hằn thêm nếp nhăn trên mặt.
- À, ông về rồi đây, Nicôla! Thế nào, Điện hạ đến rồi chứ?
- Rồi.
Sau tiếng trả lời vắn tắn, người gác ngồi xuống, để chiếc mũ vải lên bàn bên cạnh rồi hạ giọng nói tiếp:
- Chúng ta chỉ c̣n cách phải hết sức thận trọng! Không thể để ngài nh́n thấy “cô ấy”. Cần nhất là như thế!.. Một lần cũng không được! Ngài trẻ tuổi, ngài đẹp trai, và chắn chắn là ngài đă quen không bị ai làm điều ǵ trái ư.
- Ông làm tôi sợ. Nicôla, sợ cho tiểu thư của chúng ta!
Bác chắp hai tay lại, vẻ sợ hăi lộ rơ trong đôi mắt xưa kia có màu xanh lam của đồ sứ.
- Cô ấy đẹp quá! Quá đẹp. Nhưng trời ơi, với hoàn cảnh hiện nay của cô ấy…
- Này, không bao giờ được để cho Hoàng thân nh́n thấy cô ấy, tôi nhắc lại với bà điều này, Irina! Mới nghĩ đến tôi đă run lên rồi… Vậy là ban ngày cô ấy không được ra khỏi nhà, trong suốt thời gian điện hạ ở đây.
- Thế mới vui chứ! Tội nghiệp cô bé đáng yêu, cô vốn đă chẳng có ǵ để vui chơi!
- Làm thế nào được, cần phải như thế. Vả lại, tôi không nghĩ rằng Hoàng thân ở đây lâu. Khi ngài giết được vài con lợn rừng rồi, ngài sẽ chán ngấy Xtanitza v́ đây đâu phải là nơi giải trí. Thế là ngài ra đi và chúng ta lại yên ổn.
Irina thở dài nói khẽ:
- Yên ổn!… ôi, làm sao chúng ta có thể yên ổn được khi ta chưa biết ḿnh phải làm ǵ, ông Nicôla tội nghiệp ơi.

o0o

Hai hôm sau, tiếng kèn săn thổi, tiếng chó săn sủa, làm náo động sự yên tĩnh quen thuộc của khu rừng. Những ngày tiếp theo cũng thế. Thời gian xen kẽ các cuộc săn Hoàng thân đưa ông Đờ Grơiy đi chơi những chặng đường dài, cưỡi ngựa hoặc đi xe. Buổi tối, hai người ngồi nán lại đến khuya chuyện tṛ, hút thuốc trong gian pḥng khác cổ xưa trang trí bằng các đồ gỗ chạm trổ và những tấm thảm thể hiện chiến tích các cuộc đi săn. Hoặc là Vladimia lấy đàn vĩ cầm ra chơi đôi lúc đến tận khuya. Chàng đặc biệt giỏi âm nhạc nhưng chỉ chơi cho một số ít người được biệt đăi nghe. Ôbe, bản thân cũng rất sành âm nhạc nên đă đánh giá được đầy đủ giá trị của sự biệt đăi ấy. Trong sự thân mật hàng ngày, người sĩ quan trẻ hiểu biết rơ hơn sự phong phú kỳ lạ của một trí tuệ uyển chuyển, sáng ngời, đồng thời lại sâu sắc; trí tuệ ấy phối hợp với những thiên bẩm về h́nh dáng làm cho người này có sức mê hoặc không cưỡng lại được. C̣n về phương diện đức hạnh, chàng dè dặt nhận xét của ḿnh. Vladimia bộc lộ rất tự nhiên thái độ hoài nghi lạnh lùng và tuyên bố không bao giờ băn khoăn đến sự tôn trọng t́nh cảm, đến nghĩa vụ đạo đức, ngoài nhiệm vụ chàng phải có đối với Tổ quốc và Hoàng đế. - Bổn phận duy nhất mà tôi biết – chàng quả quyết – đó là sự vui thích của tôi. Ông tôi đă dạy tôi theo nguyên lư dễ chịu ấy và tôi đă điều khiển cuộc sống của ḿnh đúng như thế.
Sống trong không khí xu nịnh từ thuở thơ ấu, chỉ biết những thái độ phục tùng, quỵ lụy, sốt sắng một cách nô dịch, Vladimia chưa bao giờ gặp điều ǵ cản trở ư muốn của ḿnh. Tính kiêu ngạo của chàng phát triển thoải mái và các xu hướng độc đoán được củng cố đến mức chuyên chế. Ôbe đă nh́n thấy chàng có thái độ khinh bỉ, đôi lúc tàn nhẫn biết chừng nào trong cách cư xử với những người phục vụ của ḿnh, trong khi họ tận tâm đến cuồng tín đối với chàng. Tóm lại, ông Đờ Grơiy nhận xét rằng người chủ nhà của ḿnh thể hiện một câu đố khá đáng ngại. Tuy vậy, chàng vẫn bị mê hoặc; chàng hiểu thêm rằng một người như thế sẽ được say mê và không bao giờ quên được.
Ngày chủ nhật sau hôm nọ đến, Vladimia cùng với khách đến nhà thời làng làm lễ Chúa. Các ông hoàng Đờ Vitengrat vẫn theo đạo Gia-tô, chính giáo của nước Nga, và đă đưa đạo giáo ấy vào nhiều lănh địa của ḿnh. Tuy mấy nguyên lư giáo dục tôn giáo tiếp thu từ lúc nhỏ không đứng vững trước những bài học của ông chàng về sự không quan tâm trước những bài học của ông chàng về sự không quan tâm và rất phóng khoáng về mặt đạo đức. Vladimia vẫn duy tŕ vài hành động truyền thống chàng coi như lần có trong vị trí cao của ḿnh.
Những người dân của làng Verki bé nhỏ được nh́n thấy chàng ở ghế lănh chúa bỏ không đă nhiều năm.
Chiều hôm ấy, Hoàng thân và khách đi chơi xa, ra khỏi rừng và phóng ngựa trên những con đường dốc đứng.
Đi chơi về, chàng ăn tối với khác trong gian pḥng ăn rất dài dành cho những bữa ăn đông đúc của những người đi săn. Ôbe yêu thích cảnh thuần khiết cổ kính và uy nghiêm này, khung cảnh đế vương này được tạo ra rất hoàn hảo cho chủ nhân nơi đây. Chàng yêu vẻ nên thơ của Xtanitza, yêu sự yên tĩnh trong hiu quạnh của nó, yêu cái đẹp hoang dă của khu rừng, Vladimia nói:
- Sang năm chúng ḿnh sẽ trở lại đây. Tôi cũng rất thích Xtanitza và với một người bạn như ông, ta có thể thách thức mọi buồn chán đấy.
Tối hôm ấy, ông Đờ Grơiy chia tay chủ nhà sớm hơn thường lệ một chút. Vladimia ngồi lại pḥng khách một ḿnh. Chàng lấy vĩ cầm ra chơi rất lâu, sáng tạo ra những tiết tấu nồng nhiệt, sôi nổi, những ađagrid tỏa rộng và sâu lắng, những tiếng hát kỳ lạ như thể giấc mơ của một tâm hồn đang băn khoăn. Ba cửa sổ to mở ra khu rừng đang tắm trong ánh trăng dịu dàng. Khi Vladimia bỏ cung kéo đàn xuống, chàng đến gần một cửa sổ đứng trầm ngâm giây lát, mắt hướng về nơi xa thẳm của một lối đi trắng xoa ánh trăng dưới ṿm lá yên tĩnh của những tán cây lâu năm. Rồi chàng thong thả bước xuống các bậc thềm đá ngăn cách cửa với mặt đất và tiến vào trong ánh sáng xanh nhạt.
Ngẫu nhiên, chàng đi vào một con đường nhỏ phủ đầy rêu. Được lót êm như thế, bước chân chàng không làm náo động sự yên tĩnh mênh mang của khu rừng. Chàng thích sự lặng lẽ này, thích vẻ đẹp ban đêm ấy. Tâm hồn chàng đang trải qua một trong những giai đoạn của trạng thái mỡ màng đôi khi làm cho chàng rời bỏ mọi người, mọi thú vui chơi để hăm ḿnh trong cô đơn.
Con đường chàng đă chọn đưa đến một quăng rừng thưa nhỏ hơi thấp xuống. Vừa đến đây, Vladimia đột ngột dừng lại, với một động tác nhẹ nhàng tỏ vẻ ngạc nhiên.
Ở ven quăng rừng thưa ấy, một người con gái đang đứng tựa vào thân cây bạch dương. Chàng chỉ trông thấy một bên mặt nàng. Thoạt trông như thế chàng đă thấy nàng đẹp lạ lùng. Ánh trăng chiếu thẳng vào nàng. Vladimia nh́n thấy rơ đường nét của thân h́nh đang hơi nghiêng nghiêng với dáng điệu thật thoải mái, tóc nàng h́nh như màu hung thẫm rủ thành hai bím xuống vai, áo đen đơn sơ, gần như nghèo nàn.
Cô gái xinh đẹp kia h́nh như c̣n rất trẻ. Nàng đứng im không cử động, mí mắt hơi khép xuống. Rất thích thú, Vladimia bước tới mấy bước không một tiếng động và nh́n thấy hàng mi dài và thẫm rủ bóng trên cái má thanh tao. Khóe môi nàng có một nét hằn đau khổ. Bàn tay trái nàng nhỏ và thanh tú, buông thơng xuống chiếc váy thẫm. Rồi cô gái xa lạ ấy giơ tay lên trước mặt rồi đặt lên trán một lúc, cử chỉ mệt mỏi.
Lúc ấy Vladimia lao vào quăng đường dốc xuống khoảng rừng thưa. Cô gái giật ḿnh, cử chỉ hoảng hốt, thốt lên một tiếng kêu sợ hăi, và trước khi Hoàng thân đến được chỗ cô, cô đă nhảy vội ra lối khác, nhẹ nhàng như một con nai đang bị đuổi theo.
Vladimia mỉm cười thích thú nghĩ:
- Cứ chạy đi, ta sẽ nhanh chóng bắt được cô. Cô gái đẹp ạ.
Rồi chàng lao theo cô, tiếng cựa giầy vang lên trên nền đất cứng. Nhưng cô gái lạ chạy cũng nhanh không kém. Chân cô gần như không chạm đất. Tuy nhiên, cô chạy yếu dần. Trông thấy thế, Hoàng thân gọi cô:
- Đứng lại đi! Đừng có tự làm mệt thêm vô ích, ta vẫn đuổi kịp cô.
Nhưng mấy lời ấy chỉ có tác dụng làm cho cô gái hoàn thành sự cố gắng cuối cùng. Một khoảng rừng thưa rộng hiện ra. Một ngôi nhà gác rừng nhỏ đang ngủ im giữa rừng cây. Cô gái chồm đến cửa, đẩy ra rồi biến vào trong.
Vladimia dừng lại, thoạt tiên hơi sửng sốt, rồi chàng lại cười và khẽ nói:
- Cô tưởng có thể trốn thoát được ta và giễu cợt ta như thế chăng, cô bé xinh đẹp... ta sẽ có cô, đừng sợ ǵ hết, chú nai hoang dă ơi.
Chàng quay về, chân bước chậm răi. Tâm trí chàng bận rộn với sự xuất hiện kia. Có lẽ ánh trăng đă lư tưởng hóa sắc đẹp của cô. Có lẽ khi nh́n lại nàng ban ngày, chàng sẽ cảm thấy thất vọng. Chàng nhún vai nghĩ:
- Để rồi xem. Chắc là con gái một người gác rừng, dù thoạt nh́n, cô ta không có vẻ như thế. Ta sẽ hỏi Xtretnốp về vấn đề này.

Chương 3

 Được ông chủ gọi đến từ một buổi sáng, viên quản lư run sợ đến ngay. Từ khi ngài đến đây, hắn đă ba lần quở trách tàn tệ và hàng ngày hắn đều lo sợ Hoàng thân tính thất thường sẽ đuổi hắn và cả gia đ́nh hắn ra khỏi Xtanitza.
Vliđimia ngă người trên chiếc ghế đi văng da hút thuốc trong khi lướt nhanh mất tờ báo. Chàng đưa mắt nh́n viên quản lư đang cúi rạp xuống gần đến đất và hỏi cộc lốc:
- Ai ở ngôi nhà gác rừng gần đây nhất?
- Thưa điện hạ, Nicôla Hốpnich, người cao tuổi nhất trong những người gác rừng ở Xtanitza.
- Lăo không ở đây một ḿnh?
- Thưa điện hạ, không, cùng ở với lăo có người em gái họ là Irina Hốpnich và một cô gái mồ côi thường gọi là Lilia Vêrin.
- Họ hàng?
- Thưa không, không phải họ hàng… chuyện này hơi lạ…
- Như thế nào?
- Cách đây mười hai hay mười ba năm, một người đàn bà khoảng chừng ba mươi tuổi dọn đến nhà Hốpnich với đứa con gái nhỏ của bà ấy. Bà ấy xưng tên là bà Vêrin, vợ góa của một giáo sư và từ Matxcơva đến.
- Bà ấy nói?…. Anh không kiểm tra xem có đúng không à?
Xtretnốp cố cúi xuống thấp hơn nữa và ấp úng:
- Bà ấy không có giấy tờ ǵ… bà ấy nói giấy tờ bị cháy hết trong một vụ hỏa hoạn. V́ Hốpnich rất quen biết bà ấy nên đă nhận đảm bảo mọi điều bà ấy nói.
- À ra thế, được lắm! Vậy là anh cho rằng như thế là đủ để cho một người lạ nào cư trú trên lănh thổ của ta?
Viên quản lư lạnh xương sống. Miễn là Hoàng thân không bao giờ biết rằng Hốpnich đă cho hắn một trăm rúp để hắn ngơ đi.
Vladimia khắc nghiệt và khinh bỉ nh́n gă đàn ông đang cúi khom người trước chàng.
- Những năm gần đây h́nh như anh chồng chất đủ mọi thứ trễ năi. Nhưng hăy để vấn đề ấy đấy. Nói tiếp chuyện kia đi… bà Vêrin đến xtanitza làm ǵ?
- Bà ấy nói bị bệnh đau ngực, thầy thuốc khuyên bà ấy nên sống ở nơi có rừng. Không khí của rừng sẽ tốt cho bà ấy. Nhưng v́ không giàu có nên bà ấy phải t́m một nơi xa để có thể sống ở mức vừa phải. Chính một người bà con của Hốpnich ở Matxcơva đă giới thiệu bà ấy với lăo.
Bà ấy đến ở ngôi nhà gác rừng với đứa con gái nhỏ. Lúc đầu bà ấy ít khi ra khỏi nhà. Mấy năm sau bà ấy đi săn sóc những người ốm ở vùng lân cận và chăm lo các công việc nhà thờ. Ngoài ra bà ấy không giao thiệp với ai và người con gái không bao giờ tiếp xúc với các trẻ khác. Tôi cho là bà ấy tự dạy con học. Tôi nghe nói cà hai mẹ con phải làm việc để sống, h́nh như họ làm đồ thêu.
Năm ngoái bà Vêrin chết. Cô gái tiếp tục ở với Hốpnich, lăo canh giữ cô ta như công rồng canh kho báu. Có lẽ gă sợ người ta nẫng mất cô ta, v́ cô ấy đẹp cực kỳ… “Tôi tin rằng khó có thể t́m được người đẹp hơn…”
Trong khi nói, Xtretnốp hé hai mí mắt đang cụp xuống lén ŕnh nét mặt của ông chủ. Hắn ngờ rằng ông chủ đă nh́n thấy Lilia Vêrin, cô ta đă vừa ư ngài và hắn thoáng nghĩ đến cách lấy lại được ân huệ của vị lănh chúa không dễ tính này bằng cách hỗ trợ vào việc làm thỏa măn hứng thú vương giả kia.
Nhưng hắn thấy ḿnh đột ngột bị ngắt quăng một cách khó chịu. Con chó giống sói rất đẹp nằm dưới chân Hoàng thân cho đến lúc ấy vẫn chỉ nh́n cḥng chọc vào viên quản lư bằng đôi mắt màu vàng anh ánh của nó. Thế mà bây giờ nó đứng dậy, lại gần hắn vừa đánh hơi một cách nghi ngờ vừa nhe hàm răng sắc nhọn như răng thú rừng. Vladimia thú vị nh́n bộ dạng sợ sệt của Xtretnốp một lúc. Rồi chàng gọi con chó đẹp đẽ ấy lại.
- Nào Yamin, mặc hắn.
Vừa đưa tay vuốt ve đầu con chó đă vâng lời chủ ngay tức th́, Hoàng thân nói tiếp, giọng giễu cợt khinh bỉ:
- H́nh như nó không ưa anh th́ phải.
Chàng giơ tay ra hiệu cho viên quản lư đi ra. Rồi chàng lại hút thuốc và nghĩ đến cô gái. Cô Lilia hơi bí ẩn kia.
Phải, đúng thế, câu chuyện kỳ lạ ấy có vẻ hơi lăng mạn, hoàn toàn phù hợp với dáng dấp của Xtanitza. Điều ấy làm cho Xtanitza thay đổi và chàng sẽ thấy ở đây một vài thú vui trong thời gian ở rừng.
Ngay chiều hôm ấy, khi đi chơi trở về, chàng ra lệnh cho xe đỗ ngay trước nhà Hốpnich. Người gác rừng ngồi hút thuốc cạnh cửa với con chó nằm không xa chỗ ấy. Lăo vội đứng dậy, đặt tẩu xuống ghế và chào theo kiểu quân sự, ông hoàng đang bước xuống xe cùng với ông Đờ Grơly.
- H́nh như lăo là người gác rừng lâu năm nhất của ta, phải không Hốpnich?
- Thưa Điện hạ phải, đă gần năm mươi năm nay tôi hoàn thành nhiệm vụ này.
Có đôi chút kiêu hănh trong giọng nói và trong đôi mắt sáng của ông già.
- Điều ấy đáng kể. Ta sẽ phải thưởng cho lăo… v́ muốn mời ông Đờ Grơiy đến thăm chỗ ở của một người gác rừng của ta, ta chọn nhà lăo là v́ lăo là người kỳ cựu.
Nét mặt ông già đột nhiên biến sắc khi nghe mấy lời sau. Môi ông run và nỗi sợ hăi hiện lên trong đôi mắt mà ông chủ đang đăm đăm nh́n vào một cách oai nghiêm.
- Đây là niềm vinh dự lớn đối với tôi… nhưng chỗ ở sơ sài của tôi… hơi không được gọn gàng. Tôi không dám…
- Cứ dám đi, v́ ta muốn thế.
Ôbe không biết dụng tâm của Hoàng thân nên không tự giải thích được ư muốn lạ lùng này cũng như nỗi lo lắng mà người gác bị bất ngờ không che giấu nổi. Nhưng Vladimia lại hài ḷng nghĩ: “Cô nàng Lilia xinh đẹp ở đây rồi.”
Chàng tiến đến bên cánh cửa hé mở và bước vào một gian pḥng nhỏ tầng dưới. Ôbe đi theo chàng. Đằng sau họ là ông già đang cất tiếng hỏi, hơi khan lại.
- Xin Điện hạ cho phép tôi báo tin cho người em họ bị ốm đang phải nằm tại giường hôm nay.
Hoàng thân ra hiệu đồng ư, người gác biến vào gian bên cạnh. Hai phút sau lăo xuất hiện và nép vào một bên để Hoàng thân và khách đi vào.
Gian pḥng rất chật hẹp này là pḥng ông lăo. Cầu thang khá dốc đưa lên tầng trên gồm hai buồng bày biện khá sơ sài.
Trong buồng đầu, Irina, mặt đỏ bừng rất xúc động, đang đứng tựa vào chiếc giường chưa xếp gọn gàng. Cách ăn mặc của bác không hề tỏ rơ bác vừa phải mặc áo một cách vội vàng. Bác cúi đầu và nhún chân rất thấp, chào theo kiểu học được ở thành thị, nơi bác đă làm hầu pḥng cho một gia đ́nh quyền quư.
“Ông ấy nghĩ thế nào mà gây phiền phức cho những con người tội nghiệp này nhỉ ?” Ôbe nghĩ, chàng khó ḷng quen nổi với thái độ bất cần của Vladimia khi cư xử với những người phụ thuộc chàng.
Buồng thứ hai, Hốpnich mở cửa bằng bàn tay run run, không có một ai. Trên chiếc bàn gỗ trắng sạch sẽ có một b́nh sứ thô cắm đầy thạch thảo. Một chiếc mũ rơm màu đen buộc băng tang ném trên ghế. Dưới đất, gần chiếc ghế bành nhỏ bằng cói bỏ vương một tấm thêu mới vừa bắt đầu. Chiếc nhẫn khâu lăn ra tới khung cửa kính mở ra một bao lơn nhỏ hẹp bằng gỗ. H́nh như người ngồi khâu vừa vội vă lánh đi.
Vladimia bước đến cửa sổ và cúi ra ngoài rồi quay đi. Vẻ tức giận lạnh lùng lộ rơ trong cái nh́n vừa dừng lại giây lát ở Hốpnich đang đứng bên cửa và cố giấu sự lúng túng.
Ông già cụp mắt xuống, rùng ḿnh lo sợ.
Vladimia bước ra không nói một lời. Lúc xuống thang chàng nói với Ôbe đang đi theo sau:
- Thế nào, ông thấy những người gác rừng của tôi ở không đến nỗi tồi chứ ?
- Đúng thế, ngôi nhà này có vẻ dễ chịu.
- Nó sẽ tại hạnh phúc cho một trong bao nhiêu người đang xin ở, làm cho người đội trưởng đội gác rừng của tôi rất lúng túng.
Ông già Hốpnich đi sau ông Đờ Grơiy. Nghe thấy những lời ấy, ông dừng lại một chút, bíu chặt vào tay vịn cầu thang đă cũ ṃn.
Ôi! Không phải chờ đợi ǵ nữa, sự báo thù của ông chủ đối với người dám bỡn cợt ông đă đến rồi đây! Nó đă đánh đúng yếu điểm của con nguời gắn bó thiết tha với rừng, với ngôi nhà giản dị mà lăo vẫn hy vọng sẽ được chết ở đấy.
Cố gắng đứng vững trên đôi chân run rẩy, Hốpnich tiếp tục bước xuống lúc lăo vừa ra đến bậc cửa, Hoàng thân sắp bước lên xe bỗng quay lại nói:
- Xtretnốp kể cho ta câu chuyện những người đàn bà lạ mặt đến ở nhà lăo mà không có giấy tờ ǵ, phải không ?
Mặt ông già càng tái đi. Ông ấp úng:
- Thưa Điện hạ, có thể giấy tờ của họ đă bị cháy hết trong một vụ hỏa hoạn. Nhưng tôi biết bà Vêrin là một người rất đáng kính trọng…
- Một trong hai người ấy vẫn đang ở đây ?
Hốpnich cố trả lời:
- Thưa vâng.
- Được ta cần xem giấy tờ của họ. Nếu không có ta sẽ đuổi họ khỏi lănh địa của ta và giao việc này cho cảnh sát. C̣n lăo, nếu phát hiện ra điều ǵ mờ ám ở đây…
Một cử chỉ có ư nghĩa chấm dứt câu nói.
Khi xe đi ra, ông già lê bước chân nặng nề đi vào gian pḥng nhỏ lúc năy có người em họ ở đây và ngồi sụp xuống chiếc ghế dựa.
Irina tái mặt, bơ phờ, rên rĩ lên :
- Ôi, lạy chúa! Ôi! Chúng ta sẽ ra sao đây? Ngài hỏi giấy tờ của cô ấy rồi!
Hốpnich âm thầm nói:
- Chúng ta hỏng rồi! Chính ngài đă đuổi theo cô ấy tối hôm qua rồi hôm nay người đến để gặp cô ấy. Ngài biết rơ chúng ta đă bảo cô ấy đi. Bây giờ người sắp trả thù chúng ta rồi đây… Ôi! Nếu bà thấy ngài nh́n tôi như thế nào lúc ở trên kia!
Ông già lại rùng ḿnh.
- Thế là ta sắp phải rời khỏi ngôi nhà này, nơi mẹ tôi, người vợ tội nghiệp cuả tôi đă chết, để đi đâu đây?… Ôi, lạy chúa !
Lăo úp mặt vào hai tay, một cái rùng ḿnh làm rung hai vai vạm vỡ của lăo.
-… Nhưng điều xấu nhất là đối với tiểu thư c̣n non trẻ của chúng ta, làm thế nào bảo vệ được cho cô chống lại ngài !
- Phải đi trốn, Nicôla!
- Đi trốn à? Bà tưởng với những phương tiện sẵn có trong tay ngài không nhanh chóng bắt được chúng ta hay sao?… Tuy vậy, có lẽ vẫn cứ phải liều đi trốn. Nhưng chúng ta sẽ sống như thế nào đây? Số tiền tiết kiệm ít ỏi của ta đă gần cạn kiệt v́ các khoản chi tiêu cần thiết cho bà Fabiêng và cho Bá tước tiểu thư thân yêu của ta. C̣n chúng ta, hai người đều già cả, mệt mỏi, không thể t́m được việc khác để sinh sống. C̣n tiểu thư, tội nghiệp cô bé yêu quư, tiểu thư th́ làm được ǵ? Ít tuổi như thế, đẹp như thế?
Họ ngồi im lặng rất lâu, họ nh́n nhau đau đớn xót xa. Hốpnich nói tiếp, giọng càng khàn hơn:
- Nếu chúng ta trốn, Hoàng thân có thể buộc ta cố t́nh làm cho Lilia Anđrêepna thoát khỏi việc điều tra của cảnh sát. Cảnh sát sẽ được lệnh theo dơi chúng ta… và điều tra từ việc này đến việc kia, họ có thể sẽ biết sự thật. Sẽ có tiếng đồn đến tai người đàn bà tội lỗi kia. Ôi! thế là tất cả công sức của bà Fabiêng tội nghiệp sẽ trở nên vô ích Irina ạ.
Bà già bật khóc nức nở:
- Cầu chúa thương xót chúng ta, ông Nicôla!
- Phải đấy, nếu không có Chúa giúp đỡ, đưa bé bà Fabiêng giao cho chúng ta sẽ lâm nguy. Tuy nhiên chúng ta đă làm tất cả… hy sinh tất cả để hoàn thành lời hứa sẽ chăm sóc cô ấy. Nhưng chúng ta không phải kẻ mạnh. Ông chủ sẽ bóp nát chúng ta như ông muốn, nếu trời không che chở chúng ta.
- Có lẽ ngài sẽ rủ ḷng thương…. nếu ông nói rơ tất cả.
Hốpnich nhún vai:
- Ngài ấy ư ? Chà! Bà em tội nghiệp ơi! Ngài muốn bắt con chim câu nhỏ của chúng ta để vui chơi ít lâu. Ḷng thương, sự áy náy, bà biết không, những thứ ấy không hề có trong một người như ngài!
Ông lăo tỳ hai khuỷu tay lên đầu gối và nh́n mơ hồn lên bức tường trước mặt với vẻ tuyệt vọng. Irina thở dài năo nuột. Con chó săn dưới gầm bàn nh́n họ bằng đôi mắt âu yếm và lo lắng.

Chương 4

 Hốpnich đă không nhầm về ư nghĩ của Hoàng thân đối với lăo. Chỉ luôn gặp sự chiều đăi một cách nô dịch, Vladimia cảm thấy vô cùng phẫn nộ v́ sự cản trở mà tên bần cùng ty tiện kia, tên nông nô kia đă cố gây ra để chống lại chàng. V́ thế, ngay sáng hôm sau, chàng cho gọi người đội trưởng gác rừng để ra lệnh cho hắn tuyên bố với Nicôla Hốpnich lệnh trục xuất lăo.
- Lăo sẽ phải ra đi trong ṿng hai ngày. Anh sẽ chọn ngay một người nào đó đến ở nhà lăo.
Trong lúc điểm tâm, Vladimia nói với khách của ḿnh:
- Ông vẫn cương quyết muốn đi vào ngày kia?
- Vâng, thưa Điện hạ. Cha tôi đợi tôi, người sẽ rất thất vọng nếu tôi chậm trễ hơn nữa.
- Trong trường hợp này, tôi không thể cố giữ ông ở lại. C̣n tôi, có lẽ tôi c̣n ở đây thêm tám đến mười ngày nữa, v́ Xtanitza cổ xưa này quả là làm cho tôi thích thú.
Ôbe mỉm cười:
- Tôi cho rằng nó gợi nguồn cảm hứng cho Điện hạ như cho một nhạc sĩ.
- Ông thấy thế sao? Phải, cũng có thể. Ở đây tâm trí tôi như được tắm trong thanh lặng và tươi mát, đây cũng là thú ẩn dật ở rừng.
Hôm sau, trước ngày ra đi, Ôbe cùng Hoàng thân cưỡi ngựa đi chơi rất lâu. Vladimia đăng trí nên ít chuyện tṛ. Chàng nghĩ đến người thiếu nữ trú ở nhà Hốpnich. Ông già rất lúng túng khi chàng hỏi đến giấy tờ mà theo lời Xtretnôp, hiện không tồn tại. Như vậy là chàng nắm được điểm yếu của cô gái lạ mặt là bị đe dọa sẽ bị cảnh sát t́m ṭi xem cô từ đâu đến và cô là ai. Vả lại, dù thế nào th́ cô cũng không thoát được chàng. Hốpnich và người em họ sẽ bị tách riêng ra dễ dàng như gạt bỏ một ḥn đá trên đường đi.
Hai kỵ sĩ phi nước kiệu trở về dưới bong cây ẩm ướt của khu rừng. Trời mưa khi đêm và nước c̣n chảy từ lá cây xuống đất lầy lội. Con Yamin chạy tót lên trước ngựa. Thỉnh thoảng nó biến vào các lùm cây thấp trong đà thích thú phóng như điên. Rồi nó quay lại, rối rít nhảy chồm lên thật mềm mại chung quanh ngựa của chủ và ngước nh́n chủ bằng đôi mắt thú rừng bộc lộ sự gắn bó hoang dă.
Nó lại biến đi một lúc rồi có tiếng chó sủa, sau đó là những tiếng tru tức giận và đau đớn.
Vladimia nói không hề xúc động:
- Yamin đang trừng trị một đồng loại của nó, có lẽ có bộ dạng nó không ưa.
- Một ngày kia nó sẽ gặp kẻ mạnh hơn nó.
- Mạnh hơn à? Tôi không nghĩ thế… nhưng ta cứ đến xem sao.
Chàng giật cương cho ngựa chồm lên và chỉ mấy giây đồng hồ đă tới khu rừng thưa có nhà Hốpnich.
Yamin đang đè lên con chó săn long cứng, vần nó và cắn thật hung dữ. Hốpnich vừa hiện ra trên bậc cửa và chạy bổ đến chỗ chúng đang đánh lộn nhau. Hoàng thân gọi:
- Yamin… lại đây…!
Con chó buông ngay nạn nhân chạy đến bên chủ. Trên băi cỏ của quăng rừng thưa, con chó Griphông vẫn nằm sóng sượt, hai mắt hiền lành và như cầu khẩn quay về phía Hốpnich:
Vladimia quát lên giận dữ:
- Con vật ghê tởm của lăo làm rách tai chó của ta! Được, ta sẽ dạy cho lăo biết có một con vật như thế th́ phải như thế nào! Lấy súng bắn chết nó đi, ngay lập tức, trước mặt ta!
Người gác giật ḿnh:
- Giết nó?…. giết con chó của tôi v́ nó tự bảo vệ? Ôi, xin điện hạ !
- Lăo dám căi lại ? Tuân lời ta ngay tức th́, ta bảo làm ngay.
Con chó Griphông vừa cố nhổm dậy để ngồi lên hai chân sau. Máu chảy trên bộ lông xám. Nó vẫn nh́n chủ nó bằng đôi mắt t́nh cảm và đau đớn.
Hốpnich nghẹn ngào:
- Xin điện hạ tha lỗi cho, tôi không thể… làm việc ấy ư, không, tôi cầu xin điện hạ, con chó này là bạn của tôi, bạn trung thành…
- À, lăo từ chối không vâng lời ta ? Lát nữa ta sẽ trừng phạt lăo đích đáng. C̣n con chó đáng nguyền rủa của lăo, nó sẽ làm quen với một viên đạn súng ngắn của ta.
Ôbe có cảm giác nặng nề, chàng cố can thiệp:
- Con vật này có lẽ chỉ tự vệ! C̣n ông lăo tội nghiệp kia….
Vladimia quay lại phía chàng, mặt đanh lại, trong đôi mắt thẫm màu hiện lên vẻ tức giận lạnh lùng c̣n đáng sợ hơn sự phẫn nộ.
- Đừng quan tâm đến việc này, ông bạn ạ, nếu ông quá đa cảm, xin hăy lui ra.
Chàng đưa tay vào túi áo lấy súng. Nhưng cử chỉ này không thực hiện kịp.
Trên thềm nhà vừa xuất hiện một thiếu nữ. Hai tay chắp lại, cô tiến đến Hoàng thân, giọng run run nói:
- Ôi! Xin điện hạ, ngài đừng giết nó! Nó hiền lắm! Nó chỉ tự vệ thôi. Tôi chắc chắn như thế.
Thế là Vladimia đă thấy cô gái trước mặt chàng, cái cô Lilia mà chàng muốn thấy lại. Giữa ánh sáng ban ngày, cô c̣n xinh đẹp hơn chàng đă tưởng tượng. Khuôn mặt non trẻ h́nh trái xoan thật hoàn hảo, nét mặt rất thanh, làn da mịn màng lúc này đang đỏ gắt lên v́ cơn xúc động mạnh, tóc hung thẫm có ánh vàng tết thành hai bím dài buông xuống vai, và đôi mắt, nhất là đôi mắt, màu nâu ấm áp, êm dịu như nhung. Có thể đọc thấy ở đấy vừa sự năn nỉ, sợ hăi, vừa lời chê trách phẫn nộ. Thật thế, tất cả những yếu tố ấy thể hiện thành một khuôn mặt đàn bà đẹp tuyệt diệu mà Hoàng thân Đờ Vitengrat chưa bao giờ được ngắm.
Đôi mắt đang sa sầm xuống v́ tức giận bỗng rạng rỡ lên. Vladimia mỉm cười trả lời ngay tức th́:
- Khi cô đă yêu cầu, ta thôi trừng phạt, v́ ta thực không đáng được tha thứ nếu làm cho đôi mắt đẹp như thế phải khóc.
Đôi môi tươi như nét vẻ tinh tế, hồng như đoá hoa tươi, ấp úng trả lời cảm ơn, cô hơi hạ mí mắt xuống, hàng lông mi thanh mảnh, thẫm hơn màu tóc, khẽ rung lên. Hoàng thân nói nhỏ với ông Đờ Grơiy:
- Một sắc đẹp lư tưởng biết bao!
Máu dồn mạnh lên mặt cô gái bộc lộ rơ cô hiểu lời chàng nói.
Cúi xuống cổ ngựa, Vladimia hỏi và mỉm cười làm cho vẻ mặt chàng có sức hấp dẫn đặc biệt.
- Cô biết tiếng Pháp chứ?
- Thưa điện hạ, vâng.
Mắt Lilia lại ngước lên nh́n chàng, chàng lại nh́n thấy đôi mắt sâu thẳm, bí ẩn, lo âu, rồi gần như ngay lập tức lại nấp dưới đôi mí mắt run rẩy.
Trong mấy giây chàng ngắm nh́n cô đứng trước mặt chàng, thanh tao, lịch sự lạ lùng trong chiếc áo đen cũ kỹ trang trí thêm một cái cổ áo trắng nhỏ. Rồi chàng chào cô bằng giọng nói ấm áp có tiếng rung sôi nổi:
- Tạm biệt, Lilia Vêrin.
Và chàng quay ngựa đi, Ôbe theo sau, khá sửng sốt
Đi khỏi đấy một lát, Vladimia quay lại người sĩ quan trẻ đang cưỡi ngựa đi cạnh chàng:
- Thế nào, ông nghĩ sao ? Cái lăo già Hốpnich ấy giấu chúng ta một kho báu vô song!
Ông Đờ Grơiy nói:
- Cô ấy có vẻ rất quư tộc, chắc phải có điều ǵ bí ẩn ở đây.
- Tôi sẽ thu xếp để biết rơ. Việc này sẽ là sự giải trí cho tôi trong mấy ngày c̣n ở đây. Cô Lilia xinh đẹp kia đă sống lén ở trên đất của tôi cho đến bây giờ. Cô ấy sẽ phải làm sáng tỏ cho tôi những ǵ cần thiết. Tôi sẽ không quá nghiêm khắc như ông nghĩ. V́ đôi mắt huyền dịu của cô ấy, tôi sẽ nhắm mắt ḿnh nếu cần.
Ôbe nghĩ:
- Ông ấy kéo dài thời gian ở lại chính là v́ thế !
Và ḷng chàng se lại v́ luyến tiếc và thương xót. Cô gái có cái nh́n đẹp quá… và cô c̣n trẻ quá! Nhưng người gác rừng già làm thế nào được, đối với người chủ nắm số phận của bọn họ trong tay.
Tâm hồn chàng vô cùng phẫn nộ với người mà tính tàn nhẫn kiêu căng bộc lộ rất rơ trong hoàn cảnh ngắn ngủi và nặng nề vừa rồi. Nhất là chàng buồn phiền và toàn thân như nổi lên sự phản kháng đột ngột khi nghĩ đến ông Vitengrat đẹp trai có trái tim vô cảm này, vốn quen đùa cợt không thương tiếc những người đàn bà yêu ông ta, lại nắm trong ty số phận của cô bé xinh đẹp mà sắc đẹp trong trắng đă làm cho người sĩ quan trẻ xúc động sâu sắc.
Lúc này ông Đờ Grơiy cảm thấy bắt đầu ghét người chủ nhà của ḿnh.

Chương 5

 Hôm sau, Hoàng thân tiễn ông Đờ Grơiy ra ga gần nhất. Cho đến lúc cuối, chàng đối với khách của ḿnh bằng t́nh cảm thân thiết ít khi chàng lăng phí. Nhưng Ôbe, từ việc xảy ra hôm trước, phải cố gắng lắm mới đáp lại được t́nh thân ấy.
Lúc khởi hành, Hoàng thân nhắc với khách lời mời đến chơi Pêtecbua trong kỳ nghỉ sau.
- Ông sẽ thấy lại ở đây những bộ mặt quen thuộc: Đại úy Đurin, gia đ́nh Xeminkhốp và mối ác cảm lớn của ông là Myra Nađôpulô.
Vừa cười chàng vừa nói tiếp:
- Có lẽ cô ả làm cho ông thấy phải xa lánh cô ta chính v́ ông sợ con người trăng gió ấy rốt cuộc sẽ mê hoặc được ông phải không?
Ôbe phác một cử chỉ cực lực phản đối:
- Ồ, chắc chắn không phải thế. Tôi luôn rất thận trọng về việc ấy.
Vladimia khẽ nhún vai và trả lời thật vô tư:
- Đây cũng là một con người thú vị khi ta không thể cho họ chế ngự ḿnh. Người đàn bà đạt được thành tích ấy với tôi chưa từng có, tôi quả quyết với ông như thế ! Tạm biệt, ông bạn thân của tôi… ta sẽ gặp lại nhau, tôi hy vọng thế.
Chàng nắm tay ông Ôbe một lần nữa, người sỉ quan hời hợt đáp lại cái siết tay nồng nhiệt này.
Xe của Hoàng thân trở lại đường của Xtanitza. Nhưng đi được hai dặm đường rừng, Vladimia bước xuống và ra lệnh cho người đánh xe về trước, không khí mát mẻ buổi sáng đă cám dỗ chàng, chàng tiếp tục đi bộ.
Mùa thu đến sớm ở xứ sở này đang rải những đốm đỏ và vàng trên những cánh rừng mà làn sương mù nhẹ đang tan dần trên các ngọn cây.
Vliđimia đi không vội vă, con chó theo sau gót. Chàng nghĩ:
- Lúc này ta sẻ lưu tâm đến cô Lilia bí ẩn kia. Chiều nay ta sẽ cho người đưa nàng đến để chính nàng sẽ kể cho ta nghe câu chuyện của ḿnh – có lẽ rất lư thú nhưng ta chẳng băn khoăn mấy. V́ lúc ta đă có được nàng rồi, nàng….
Chàng mỉm cười nghĩ đến sự xuất hiện hôm qua của cô gái xinh đẹp, đến đôi mắt quá đẹp, vừa cầu xin, vừa phẫn nộ. Ipnếch, nguời Côdắc sủng ái của chàng sẽ đưa cô đến hôm nay và có nhiệm vụ bắt người gác già phải im lặng trong trường hợp lăo dám chống lại.
Mải mê với những ư nghĩ ấy, Vladimia đi sâu vào rừng. Chàng bỗng đưa mắt nh́n đồng hồ và biết đă quá giờ ăn sáng. Chàng rảo bước đi vào một con đường nhỏ để về cho nhanh hơn, Yamin vẫn đi sau chàng một cách ngoan ngoăn. Nhưng bỗng nhiên, đến một chỗ ngoặt, nó chồm lên rồi vừa thu ḿnh lại để lao đi vừa sủa.
Một tiếng kêu sợ hăi khẽ thốt lên. Cô gái ngồi trên thân cây vội đứng dậy nắm lấy dây xích cổ con chó nằm dưới chân. Con vật đứng vùng dậy khi nh́n thấy kẻ thù.
Vladimia gọi:
- Yamin! Quay lại !..
Con vật tuân theo nhưng mắt vẫn hằn học nh́n Tery, con chó săn hiền lành.
Vladimia đến gần cô gái đang sửng sốt và run rẩy chăm chú nh́n chàng sợ hăi.
- Cô đừng sợ ǵ cả, Yamin sẽ không động đậy…. Tôi vui mừng thấy ngày hôm trước nó không làm con chó của cô quá đau. Chàng nh́n cô mỉm cười. Thế là chú nai xinh đẹp đă mắc bẫy. Hôm nay chàng c̣n thấy cô đẹp hơn hôm trước nữa.
- Không, nó đau ít hơn tôi đă lo lắng. Tôi đă chăm sóc nó cẩn thận… sáng nay tôi cho nó ra ngoài trời một lát.
Giọng nói của cô có âm thanh rất êm, run run v́ xúc động. Giữa hai hàng lông mi rất thanh, Vladimia nh́n thấy đôi mắt thật đẹp, rụt rè và kiêu hănh, lúng túng trước cái nh́n táo bạo và vuốt ve đang t́m chúng.
- Ta rất tiếc là con chó của ta đă gây ra sự phiền phức này cho cô. Nhưng cô sẽ không v́ thế mà oán chủ nó phải không?
Đôi hàng mi ngước lên để lộ rơ đôi mắt. Cái nh́n ấy mới hấp dẫn làm sao! Ánh sáng bí ẩn và sâu thẵm tỏa ra từ cái nh́n ấy làm cho nó khác hẳn những cái nh́n chàng đă thấy từ trước đến nay.
Lilia trả lời thật hồn nhiên, đôi má đă đỏ lên lại càng đỏ gay gắt:
- Ồ, có chứ. Tôi không thể nào quên được hôm ấy…điện hạ đă hà khắc và tàn nhẫn biết chừng nào…
Cô ngừng lại, mắt bỗng lo lắng, cô đă dám nói ǵ thế nhỉ? Người mà cô nói những lời trách móc ấy là ông chủ đầy quyền lực đà gây cho Hốpnich, cho Irina biết bao khiếp sợ, và biết trừng phạt một cách đích đáng.
Nhưng chàng vẫn nh́n cô mỉm cười. Sự ngượng ngùng, vẻ kiêu hănh và run rẩy càng làm cho cô xinh đẹp. Những lời ca tụng nồng nhiệt đưa lên môi Vladimia. Tuy nhiên chàng không thốt ra một thứ t́nh cảm chàng chưa hề biết cho đến lúc này bắt chàng im lặng trước người con gái non trẻ mà tâm hồn thật thanh tao, thật ngây thơ.
Không ! ít nhất là cũng trong lúc này – chàng không muốn làm vẩn đục sự ngây thơ quư báu ấy. Nó càng làm tăng lên trước mắt chàng vẻ đẹp say sưa, tinh tế của bông hoa nở dưới bóng rừng cây kia.
- Thật thế ư, cô không thể quên được ? Tôi thật phiền ḷng v́ thế. Để giúp cô có thể quên, tôi rất sung sướng được làm một điều ǵ để vui ḷng cô.
Lilia nh́n người nói chuyện với ḿnh, ngạc nhiên, lưỡng lự và hy vọng lẫn lộn. Cô nghĩ đến Hốpnich, đến việc bác bị đuổi một cách tàn bạo. Nếu cô xin được Hoàng thân xóa bỏ quyết định kia ?
Chàng nói và vẫn mỉm cười:
- Ta thấy cô có điều ǵ muốn yêu cầu. Cứ nói đi đừng sợ. Ta chấp thuận trước tất cả những ǵ cô muốn.
- Đấy là cho Hốpnich, điện hạ đuổi ông lăo….
- Lăo sẽ ở lại. V́ cô muốn thế. Ǵ nữa ?
- Tất cả chỉ có thế… tôi rất biết ơn điện hạ…
Niềm vui làm cho đôi mắt nhung sáng lên thật kỳ diệu, đôi mắt mà Vladimia thấy mỗi lúc một đẹp thêm.
Cô Lilia xinh đẹp này giản dị, duyên dáng biết chừng nào mà sao không hề biết thế! Cô thực là một kho báu vô giá, chàng sẽ không để ai dành mất.
- Rất tốt, nếu cô hài ḷng, thế là cô sẽ không oán hận ta lâu nữa… Và khi cô mơ màng dưới ánh trăng, ta hy vọng bây giờ cô sẽ không chạy trốn như chú nai hoảng sợ ?
Chàng cúi xuống và cầm tay cô. Lilia đỏ bừng mặt, che giấu cái nh́n hổ thẹn dưới hai mi mắt.
- Cô nghĩ đến điều ǵ, khi đứng một ḿnh như thế dưới ánh trăng ?
- Tôi nghe thấy tiếng đàn vĩ cầm vẳng đến tận đấy và tôi chờ đợi, hy vọng nó lại tiếp tục tiếng hát đẹp quá và sâu sắc quá….
- À, th́ ra tiếng vĩ cầm của ta làm cô mơ mộng? Cô có biết chơi đàn không?
- Ít thôi… tôi chơi đàn oóc và hát ở nhà thờ.
- Lúc nào vậy? Hôm chủ nhật cô không có ở đấy.
- Không… tôi không thể…
Vladimia nói với đôi chút chế giễu:
- Chính Hốpnich không cho cô đi sao ?
Cô không trả lời nhưng nét mặt lúng túng của cô đủ để cho Vladimia biết rơ. Đúng là Hốpnich đă nói với cô rằng cô sẽ hết phương cứu gỡ nếu Hoàng thân biết rơ bí mật của cô. Và thực ra ông già tội nghiệp có vè hoảng sợ. Nhưng bây giờ cô thấy rơ ông lăo đă sai lầm khi cứ quá lo lắng như thế. Ông chủ mà ông lăo có vẻ quá khiếp sợ dù sao cũng không phải là người sắt đá và ông ấy vừa sửa chữa khuyết điểm bằng cách vui ḷng làm cho Lilia không c̣n sợ hăi nữa.
Vừa nắm chặt những ngón tay thon thon chàng giữ trong tay ḿnh. Vladimia vừa hơi chế giễu:
- Lăo già Hốpnich thật không đáng dung thứ. Nhưng ta đă không hối tiếc khi sự dung thứ đó làm cô thay đổi ư kiến về ta. Hăy đến nhà thờ chủ nhật này. Ta biết trước ta sẽ thích giọng hát của cô. Tạm biệt, và hẹn gặp lại.
Chàng chào cô rồi đi.
Lilia nh́n theo chàng cho đến khi c̣n nh́n thấy được. Nàng như bị mê hoặc bởi đôi mắt vừa oai nghiêm vừa êm ái, bởi miệng cười và thái độ hoà nhă quyến rũ. Nàng đă đi như trong mơ chặng đường ngắn từ chỗ nàng đến ngôi nhà gác rừng.
Trong gian pḥng nhỏ, Irina đang dọn bữa ăn. Ngồi cạnh cửa, Hốpnich đang bọc giấy mấy thứ đồ nhỏ để đóng gói.
Khi Lilia bước vào, ông lăo quay lại phía nàng trong khi Irina hỏi:
- Thế nào, con Tery tội nghiệp của chúng ta đă khá hơn rồi chứ, cô Lilia Anđrêepna?
- Rồi, khá tốt… nhưng các bạn thân mến ơi, tôi đem đến một tin vui tốt lành đây.
Cô đến chỗ Hốpnich vừa để tay lên vai ông vừa nói:
- Ông già Hốpnich thân mến, đừng buồn nữa. Bác sẽ không phải xa rừng của bác, cũng như không xa ngôi nhà nhỏ của bác nữa đâu.
Ông già sửng sốt nh́n nàng:
- Tiểu thư nói ǵ thế?
- Tôi vừa gặp điện hạ và tôi đă xin với người….
Hốpnich đứng dậy, cử động vùng dậy đột ngột ấy chứng tỏ tuổi tác chưa làm ông lăo hết dẻo dai.
- Tiểu thư đă gặp….
Irina kêu lên :
- Lạy Chúa!
- Đừng hoảng hốt như thế, bác Hốpnich. Hoàng thân không hề hỏi một câu nào phiền phức về gia đ́nh tôi. Và ngài tỏ ra thật tử tế, thật tốt. Đúng thế, không ai tưởng tượng được đây là người hôm nọ.
- Ngài đă nói ǵ với tiểu thư ?
Trong lúc Lilia vắn tắt kể lại cuộc nói chuyện với Hoàng thân, ông già không rời mắt khỏi khuôn mặt ửng đỏ của nàng, hai con mắt trung thực lộ rơ vẻ rất cảm động.
-… Tôi đă lợi dụng cơ hội không hy vọng đến….lúc Hoàng thân có vẻ dễ tính. Bác có chê trách tôi không, Nicôla Hốpnich?
- Không đâu tiểu thư ạ. Tiểu thư đă làm điều mà ḷng tốt, t́nh thương những người phục vụ già của tiểu thư khuyên làm. Chính tôi mới là người có lỗi v́ đă để tiểu thư vào rừng. Tôi tưởng không có ǵ đáng sợ v́ thường th́ lúc ấy là giờ ăn sáng của điện hạ…
Ông lăo chậm chạp đưa bàn tay run run lên trán
- Rốt cuộc th́ điều xảy ra cũng đă xảy ra rồi. Bây giờ th́ tôi phải sửa soạn để nói cho ngài biết tất cả câu chuyện của tiểu thư, Lilia Anđrêepna. Tất nhiên tôi sẽ bị hỏi về vấn đề ấy.
Irina có một cử chỉ hoảng hốt :
- Ôi! Nicôla, nếu ngài không giữ kín?… và hơn bao giờ hết, ngài sẽ nắm số phận ta trong tay.
- Ngài nắm ngay từ bây giờ rồi c̣n ǵ ?
Lilia sôi nổi nói:
- Ồ, tôi không tin ngài sẽ tiết lộ bí mật ấy. Có lẽ, ngược lại ngài sẽ cho bác một lời khuyên chăng, bác Hốpnich? V́ người có quyền hành như thế….
Ông gác rừng nh́n cô gái bằng con mắt đầy đau buồn:
- Đừng gây ảo tưởng cho ḿnh, tiểu thư ạ. Theo như tôi được nghe nói, điện hạ không hề bận tâm đến những người đáng thương cần cứu giúp… Nhưng thôi, để xem thế nào, bây giờ ta ăn thôi…
Bữa ăn ấy quá lặng lẽ. Hai người già nặng trĩu lo âu.
Sau bữa ăn, khi Lilia lên pḥng ḿnh, Hốpnich nét mặt ảm đạm, rời nhà đi vào rừng một cách vô định. Lăo không có nhiệm vụ chiều nay nên có thể đi lang thang tùy thích hoặc ngồi nghĩ, bất cứ lúc nào để ngẫm nghĩ về vấn đề không giải quyết được đang thu hút hết suy tư của lăo.
Khi mặt trời xế bóng, lăo mới định trở về, v́ Irina chắc đă vào làng chưa về, Lilia ở nhà có một ḿnh. Nghĩ đến đấy, lăo bỗng hoảng hốt. Đâm bổ qua các bụi cây để đi đường tắt, lao chạy, và khi lao vào một lối đi cỏ mọc dày dưới đất đúng lúc có một người cỡi ngựa đi đến, lăo ngă lăn dưới chân con ngựa mà người cưỡi bị bất ngờ v́ sự xuất hiện đột ngột ấy không gh́m lại kịp.
Con ngựa chồm lên dữ dội nhưng gần như dịu lại ngay khi nghe tiếng nói của người cưỡi, người ấy không phải ai khác Vladimia.
- Tên ngu đần, ta sẽ dạy cho mi biết làm ngựa của ta sợ sẽ như thế nào!
Nhưng khi thấy người kia nằm bất động trên đất, Vladimia cúi xuống chăm chú nh́n:
- Kià, lăo Hốpnich.
Nhảy xuống ngựa, chàng đến chỗ ông già và cúi xuống xem xét. Hốpnich nằm bất tỉnh, một ḍng máu chảy trên trán do vó ngựa chạm phải.
Khi biết chắc tim c̣n đập, Hoàng thân buộc vết thương cho cầm máu. Lại lên ngựa, chàng đến ngôi nhà gác rừng gần nhất, ra lệnh cho hai người ở đấy đem người bị thương về nhà. Sau đó chàng đến nhà lăo gác rừng.
Đến trước cửa, chàng xuống ngựa. Trong lúc chàng buộc ngựa vào cái ṿng đóng gần lối vào, Lilia ló đầu ra cửa sổ pḥng. Cố gh́m để khỏi kêu lên, cô định lui vào, nhưng Vladimia chào cô và tiến lại.
- Ta rất phiền ḷng v́ là người đưa đến một tin sẽ làm cô lo lắng, đồng thời ta lại chính là nguyên nhân không cố ư của tai nạn….
- Tai nạn? Cho ai?
- Không biết thế nào mà Hốpnich lại lao xuống chân ngựa của ta, thế là lăo bị thương…
- Bị thương? Ôi, bác Hốpnich tội nghiệp của tôi!
- Không nặng, ta chắc là như vậy. Hai người gác rừng sắp đưa lăo về, ta sẽ cho người đi mời thầy thuốc.
Ai đă biết rơ tính vô tâm kiêu ngạo của ông Hoàng Đờ Vitengrat đối với đau khổ và lo phiền của người khác sẽ vô cùng ngạc nhiên thấy ngài có sự quan tâm đến một người thuộc hạ của ḿnh như thế. Nhưng thực ra t́nh trạng của Hốpnich đối với chàng ít quan trọng. Chàng chỉ trông thấy đôi mắt nhung kia đầy nước mắt và nỗi buồn rầu khổ năo của cái nh́n rất đẹp kia. Có một cái ǵ đó làm chàng xúc động, chàng cảm thấy vô cùng muốn làm yên tâm cô gái trẻ tuổi đang lo lắng phát run lên, và trong lúc này chàng hầu như quên mất mục đích theo đuổi: bắt lấy chú nai xinh đẹp, hoảng hốt hiện đang hoàn toàn lệ thuộc chàng.
- Cô đừng lo lắng quá như vậy. Hốpnich bị thương ở đầu nhưng không nặng. Choáng và ngă làm cho lăo bất tỉnh là điều b́nh thường. Được chăm sóc tốt lăo sẽ hồi phục nhanh. Người em họ của lăo có đây không? Phải sửa soạn cho lăo giường nằm và thuốc trợ lực.
- Không, bác ấy ở trong làng chưa về. Để tôi đi sửa soạn.
- Ta ân hận v́ cô phải làm công việc vất vả này. Mấy người gác rừng sắp đưa Hốpnich về có thể làm thay cô.
- Ồ, họ không biết làm đâu.
- Thôi được, c̣n ta sẽ đợi đưa người bị thương về. Trường hợp lăo chưa tỉnh, ta sẽ xem có thể làm ǵ cho lăo tỉnh lại.
Lilia hỏi, giọng lưỡng lự :
- Điện hạ có vào nhà không?
- Có chứ nếu cô đồng ư.
Câu trả lời kèm theo cái mỉm cười mà cô gái không ngừng hồi tưởng lại từ buổi sáng đến giờ.
Tim đập mạnh, Lilia lo lắng, bối rối, ra mở cửa. Vladimia bước vào gian pḥng nhỏ
- Mời điện hạ ngồi.
Lilia, với dáng điệu rụt rè làm tăng sức hấp dẫn của sắc đẹp của nàng, đưa cái ghế cũ của Hốpnich đến. Rồi nàng định bước sang pḥng bên. Vladimia mau mắn nói:
- Cô cứ ở đây, khi những người gác rừng đến, họ sẽ làm những ǵ cần thiết cho Hốpnich theo cô chỉ dẫn.
- Xin điện hạ thứ lỗi cho tôi, nhưng tôi có nhiệm vụ phải tự ḿnh chăm lo cho con người tốt bụng mà tôi đă chịu ơn vô cùng ấy.
Lần đâu tiên trong đời ḿnh, ông hoàng Đờ Vitengrat gặp sự từ chối ư muốn của ḿnh. Mà người trả lời ngài với thái độ cương quyết dịu dàng chỉ là một cô gái nghèo khổ mà chàng đang nắm số phận trong tay.
Tuy nhiên, lại bị ảnh hưởng của cái nh́n rất sáng, bị gh́m lại bở cái cảm giác lúc sáng đă ngăn cấm chàng không được làm náo động tâm hồn của người con gái non trẻ này, chàng không nài giữ cô lại bên ḿnh.
Khi cô đi khuất vào buồng Hôpnich, Vladimia đi qua đi lại trong gian pḥng c̣n vương mùi hôi của thuốc lá và nhà bếp. Mắt chàng lướt qua những đồ gỗ đánh bóng rất kỹ, những bông hoa giả trên tủ bát đĩa, tấm thảm bạc màu phủ trên bàn. Từ một chiếc giỏ, vươn ra một cái khăn. Hoàng thân dùng mấy ngón tay kẹp lên và ngắm nghía một lúc chỗ thêu mới bắt đầu. Lilia làm để tăng thu nhập cho nhà này, Xtretnôp đă nói với chàng như thế… Vladimia nhún vai buông miếng vải xuống. Nàng Lilia tuyệt diệu này, thanh tú và quí phái như thế này sinh ra không phải để sống như thế. Chàng sẽ cho nàng một cuộc sống xứng đáng với sự hoàn hảo hiếm có kia. Khi ấy, ông già Hốpnich, chỗ ở nghèo nàn và cuộc sống buồn tẻ trong rừng sẽ được quên đi nhanh chóng.
Vladimia bất giác ngồi xuống.
Một nếp nhăn bực bội h́nh thành giữa hai lông mày. Chắc chàng đă trở thành si ngốc rồi đây! Để được nói chuyện thoải mái với Lilia, chàng đă viện cớ đợi người bị thương. Thế mà chàng lại để nàng đi - chỉ đơn giản v́ nàng có cái nh́n trẻ thơ trong sáng, có dáng dấp của con nai hốt hoảng. Những áy náy ấy đă từ đâu đến với chàng? Trong khi chưa có một người đàn bà nào làm cho chàng chú ư, dẫu chỉ là một chút thôi, như cô gái giản dị và rụt rè kia, cô lẩn tránh chàng như đoán rằng chàng là một vị thần hung dữ. Chưa có người đàn bà nào làm cho chàng thấy được cảm giác kỳ lạ và dịu dàng cứ lần lượt như khí mát và lửa nóng, như nàng Lilia bí ẩn đă gợi cho chàng, nhất là khi gặp cái nh́n của đôi mắt đẹp ấy.
Con Tery bỗng nhỏm dậy vểnh tai nghe. Có tiếng chân bước bên ngoài. Vladimia đứng lên đến gần cửa. Hốpnich đang tiến đến, hai người gác d́u bác.
Trông thấy Hoàng thân, bộ mặt bơ phờ của bác càng tái thêm, và trong mắt bác thoáng qua một ánh sợ hăi.
Vladimia hỏi:
- Thế nào, không có ǵ dập gẫy chứ, Hôpnich? Không có vết thương nào khác chỗ ấy chứ ?
- Chắc là không, thưa điện hạ. Tôi tỉnh lại ngay khi mấy người đến chỗ tôi và đă có thể đi được khi có người đỡ. Đây chỉ là bị choáng váng…
- Ta cũng nghĩ lăo sẽ chóng b́nh phục v́ lăo khỏe mạnh dù nhiều tuổi. Nhưng để cô Vêrin hoàn toàn yên tâm, ta cứ cho mời thầy thuốc đến th́ hơn… Grêgơri, anh sẽ đi t́m người ở gần đây nhất sau khi giúp thu xếp cho Hôpnich nghỉ. C̣n anh, Lutxia, mở dây buộc ngựa cho ta.
Để một người chăm sóc cho ông già đang ấp úng nói lời cảm ơn, người kia vội vàng làm theo lệnh đă truyền. Vladimia lên yên ngựa ra đi, Hốpnich bước vào gian pḥng nhỏ Lilia đang chạy vội đến mặt tái đi v́ lo lắng. Bác làm cho cô yên tâm ngay. Nhưng cái nh́n buồn rầu của bác ḍ xét sắc diện của cô gái. Lúc sau, khi đă nằm trên giường, bác hỏi cô trong trạng thái bứt rứt, nóng nảy vốn không phải là nguyên nhân duy nhất làm cho bác bị tai nạn. Hoàng thân đă nói ǵ? Tại sao ngài lại ở đây? Cô có ngồi tiếp ngài hay không?… Những câu trả lời trung thực của cô h́nh như chỉ làm cho bác yên tâm một nửa. Bác nghĩ rằng Hoàng thân nắm được số phận của cô gái rồi, đang giải trí bằng cách đùa giỡn với cô như thú vờn mồi.
Rơ ràng là phải giải thích như thế sự việc ngài tỏ ra chú ư đến lăo già gác rừng mới đây vừa là đối tượng của cơn thịnh nộ của ngài và sẽ bị đập nát không thương xót khi nào lăo mưu toan bảo vệ Lilia.

Chương 6

 Hốpnich càng hoảng sợ biết bao, khi một ngày sau lăo nghe tiếng ngựa dừng trước nhà rồi một tiếng gơ cửa hách dịch.
Bác vẫn phải nằm theo lệnh thầy thuốc. Irina lại có việc vào làng. Lilia ra mở cửa cho Hoàng thân và trả lời những câu hỏi thăm người bị thương.
Vladimia thực ra như đang măi nghĩ đến việc ǵ khác và Lilia cảm thấy như bị bao bọc bằng một cái nh́n làm cô hơi rùng ḿnh, v́ vui mừng hay sợ hăi cô cũng không biết rơ.
Một cái ǵ khó chịu cứ xuyên thấm vào người làm cho cô lại rùng ḿnh trong khi Vladimia cứ im lặng măi.
Chàng đột ngột cầm lấy tay cô như chàng đă cầm hôm trước ở trong rừng.
- Lilia, hăy nói cho ta biết tại sao người ta lại giấu cô ở đây? Hăy nói với ta cô thực sự là ai, người dân bé nhỏ, xinh đẹp của ta?
Lilia giật ḿnh và lúng túng, lưỡng lự, cô đứng im lặng.
Câu hỏi làm cô bị đột ngột. Cô không nghĩ rằng Hoàng thân lại hỏi thẳng ḿnh để biết về ḿnh. Trả lời chàng như thế nào đây? Con người có cái nh́n cương quyết và trí thông minh tuyệt vời kia sẽ không bằng ḷng với những câu giải thích nửa vời. Phải nói với chàng tất cả.
Nét mặt diễn cảm của cô để lộ rơ cô rất băn khoăn. Vladimia thấy mấy ngón tay ấm áp của cô run lên trong tay ḿnh. Chàng mỉm cười nói:
- Ta làm phiền cô v́ sự ṭ ṃ của ta. Thôi, không nói đến chuyện ấy nữa.
- Nếu điện hạ muốn biết, Hốpnich sẽ nói cho ngài nghe câu chuyện buồn của tôi.
- Được rồi. Lăo sẽ đến gặp ta khi sức khỏe lăo khá lên.
H́nh như chàng không vội đi ngay. Lúc này chàng hỏi thăm cuộc sống của cô dưới bóng cây rừng. Cô trả lời giản dị, với vẻ thận trọng rụt rè và kiêu hănh, nhưng có thể lam cô kinh hoàng nếu không phải là Vladimia đang thích cô. Một tâm hồn đẹp đă lộ ra như thế - tâm hồn thật thanh mảnh, dễ rung cảm, có những t́nh cảm thật cao quư, một tâm hồn được nuôi dạy trong cảnh cô đơn về tinh thần có thể nguy hiểm nhưng lại giữ cho nó vẻ tươi mát kỳ diệu. Một trí tuệ h́nh mẫu được giáo dục thật đúng đắn cũng bộc lộ rơ với Vladimia. Thời khắc trôi qua, Lilia, tim hồi hộp một cách sợ sệt, thấy cái nh́n của người nói chuyện với ḿnh mỗi lúc càng dịu dàng hơn và ánh lên sự chú ư thật nồng nhiệt, cô nghĩ:
- Ḿnh cho rằng Hốpnich thực sự sai lầm khi quá sợ chàng. Chàng thật tử tế và tỏ ra rất tốt với một cô bé xa lạ như ḿnh.
C̣n chàng, ông hoàng Đờ Vitengrat này, người đă quen biết những người đàn bà quyến rũ nhất Châu Âu, những người đàn bà có nhiều thiên bẩm về tài năng và trí tuệ, đă được họ tang bốc, xu nịnh quá đáng, chàng cảm thấy lần đầu tiên trong đời ḿnh thứ t́nh yêu sâu sắc, thứ t́nh yêu chế ngự đang chi phối ḿnh, xuyên thấu vào mọi đường gân và thớ thịt của ḿnh.
Phải, cô gái khiêm tốn, thận trọng nhưng có sắc đẹp thật hiếm có, duyên dáng thanh tao, trong kư ức chàng không có ai so sánh được với nàng.
Rồi chàng cũng quyết định từ biệt ra về. Gọi Yamin nằm dưới chân, trong khi con Tery lấp ló nấp dưới gấu váy của chủ, chàng hỏi Lilia:
- Cô đă tha lỗi cho nó cũng như cho chủ nó rồi chứ ?
- Vâng, thưa điện hạ, nhưng con Tery của tôi vẫn c̣n sợ.
- Cả cô nữa, tôi cho là thế. Cô lầm rồi. Cứ vuốt ve nó xem, đây này,… nào, đừng sợ ǵ cả.
Bàn tay ngập ngừng đặt lên bộ lông hung và đen, Yamin ngước nh́n cô gái bằng đôi mắt phục tùng. Vladimia cười và nói
- Tôi tin chắc nó cũng sẽ rất mến cô. Nó có những mối thiện cảm giống như chủ nó, con Yamin thật ghê gớm… Ồ, tại sao bàn tay nhỏ nhắn này lại run lên thế ?
Cúi xuống, chàng cầm những ngón tay của Lilia và hôn nhẹ lên. Rồi buông xuống, chàng mỉm cười với khuôn mặt đỏ bừng, với đôi mắt ngạc nhiên và hổ thẹn, rồi nhảy lên yên.
- Sẽ gặp lại cô không lâu, Lilia Vêrin!
Chàng đi, với con Yamin vừa chạy theo vừa nhảy chồm quanh chân. Lilia đứng bất động, nh́n theo chàng. Những ngón tay cô run run trong các nếp áo. Đầu cô hơi xây xẩm và nhịp tim đập khác thường.
Khi cô vào pḥng Hốpnich. Ông già hơi nhỏm lên nh́n cô. Người lăo run lên trong khi lăo thi thầm:
- Xin Chúa thương xót chúng con! Ngài đă chiếm được trái tim của cô ấy rồi.

Chương 7

 Dù chưa b́nh phục hẳn, ngày hôm sau Hốpnich đă đi đến lâu đài. Khi đă phải nói rơ hết mọi sự th́ tiến hành càng sớm càng tốt. Và rồi… và rồi bác sẽ hết sức cố gắng, sẽ viện đến danh dự của Hoàng thân cầu xin ngài từ bỏ Lilia.
Con người đáng thương ấy chỉ có một hy vọng rất mong manh trong sự toan tính này.
Càng đến gần lâu đài, chân bác càng chậm lại. Viễn cảnh của buổi nói chuyện sắp diễn ra này làm cho bác không vui chút nào. Đây là một vũ khí mới bác đưa vào thay Hoàng thân, người mà, trời ơi, đă có quá nhiều vũ khí chống lại Lilia và lăo già bảo vệ cô. Nhưng không thể tránh được việc này…. Phải, không thể được… Ôi, nếu người là một người khác, ông chủ này, sự giúp đỡ của ngài sẽ hữu ích biết bao cho Lilia! Với những thế lực sẵn có, ngài có thể làm cho vị trí của cô được thừa nhận nhanh chóng biết mấy! Nhưng cứ cho rằng ngài có ngẫu hứng mà che chở cho cô về việc này th́ sự che chở ấy sẽ là mối nguy hiểm ghê gớm cho cô bé khốn khổ! Hốpnich rùng ḿnh nghĩ:
- Chỉ c̣n cách thử trốn đi. Và ḿnh sẽ bảo vệ tiểu thư cho đến hơi thở cuối cùng.
Khi có người hầu đến gặp lăo để đưa đến chỗ Hoàng thân, hai chân lăo lẩy bẩy v́ xúc động quá. Chân bước nặng nề lên thang lầu, bác ước ǵ cầu thang cứ dài măi.
Vladimia ngồi bên bàn giấy ngẩng nh́n ông già đang đứng cách chàng mấy bước, chụm lại gót chân và đưa tay lên mũ.
- Thế nào, lăo đă khỏe hẳn chưa ?
- Khỏe hẳn th́ chưa, thưa điện hạ, nhưng hôm nay tôi cảm thấy ḿnh khá hơn.
- Làm thế nào mà lăo lại lao vào dưới vó ngựa của ta? Lăo không điếc cũng không mù kia mà ?
-… Tôi cùng không rơ, có lẽ là v́ lơ đăng trong chốc lát…
- Từ nay về sau lăo nên thận trọng hơn, v́ có thể lăo sẽ không gặp may để thoát nạn ít thiệt hại như thế… Này, ta cho gọi lăo đến để nói về vấn đề của cô gái mà lăo gọi là Lilia Vêrin. Thực sự cô ấy là ai ?
Ông già rút một phong b́ ở trong túi ra đưa cho ông chủ
- Xin điện hạ đọc cái này, gia sư người Pháp của cô Lilia Anđrêepna, bà Fabiêng, kể lại ở đây tất cả những ǵ đă xảy ra… Tôi chỉ đánh bạo xin điện hạ giữ bí mật cho…
Hoàng thân xẵng giọng ngắt lời lăo:
- Lăo coi ta là người như thế nào? Ta không có thói quen tiết lộ bí mật của những người đă nói với ta, nhất là khi ta đ̣i hỏi họ nói, hăy biết rơ điều đó.
Chàng mở phong b́, bên trong có mấy tờ giấy viết với nét chữ của phụ nữ.
“Trong trường hợp tôi có thể chết trước khi hoàn thành nhiệm vụ của tôi đến nơi đến chốn, tôi bày ṭ ở đây sự thật về sự cố đă xảy ra trong lănh thổ Trêvôrich vào tháng 7 năm 1871…
“Khi bá tước phu nhân Ônga Xêminkhốp mất đi…”
Vladimia phác một cử chỉ ngạc nhiên, khẽ nói:
- Nữ bá tước Ônga Xêminkhốp ư ? Ǵ thế này ?
Rồi chàng đọc tiếp.
“Đă bốn năm nay tôi làm nhiệm vụ gia sư cho con gái nhỏ của phu nhân. Dịu dàng và tươi đẹp, vị phu nhân này được mọi người quư mến và chồng bà rất yêu dấu bà. Biết rơ sự tận tụy của tôi lúc hấp hối trên giường, bà giao cho tôi nhiệm vụ trông nôm bé Êlidabet của bà và yêu cầu bá tước Xêminkhốp hứa không bao giờ để tôi xa cô bé. Điên lên v́ đau buồn, Ăngdrê Paplôvít ẩn ḿnh suốt một năm trong cành goá bụa, ở lănh địa Trêvôrich, nơi tôi dạy dỗ đứa bé. Rồi một người họ hàng khuyên được ông đi du ngoạn. Trong chuyến đi ấy ông quên một bà góa phụ ở Kerơ, Ixmen Nađôpunô, người Hy Lạp, theo bà ấy nói, đă mê hoặc được ông đến nỗi không bao lâu sau bà ta trở thành bà bá tươc Xêminkhốp.
Ngay khi trông thấy bà ta lần đầu tiên, tôi đă có nhận xét rơ ràng về bà ấy. Con người xảo trá và nguy hiểm này lại càng đáng sợ v́ bà ta có uy thế tuyệt đối với chồng. Ông bá tước tội nghiệp, tính khí khá nhu nhược và hoàn toàn mù quáng v́ sắc đẹp và điệu bộ mơn trớn của người đàn bà ấy, ông chỉ là một thứ đồ chơi trong tay bà ta.
Thật đau buồn biết chừng nào khi thấy nữ bá tước Ônga hiền dịu của tôi bị người ấy thay thế! Nhưng đáng kể nhất là tôi linh cảm bà ta ghét cô bé Êlidabet, h́nh ảnh sống của mẹ cô. Tôi biết chắc điều ấy ngay hôm nh́n thấy mắt bà ấy nh́n cô bé, lúc bà ta tưởng không ai quan sát ḿnh. Ôi, cái nh́n căm ghét và đe dọa, tôi nhớ măi cái nh́n ấy.
Từ khi đó, tôi không lúc nào yên. Người đàn bà này, tôi vững tin như thế, không hề biết e ngại ǵ sẽ t́m mọi cách làm hại cô bé ngây thơ.
Không bao lâu sau tôi được biết bà ta đă cố gắng làm cho tôi phải thôi việc. Lần này bá tước chống lại và thắng thế, không c̣n lo bội ước với vợ. Nhưng bà ấy có thể t́m cách khác và đạt kết quả hơn, không ngày này th́ ngày khác. Như vậy bé Êlidabet của tôi sẽ ra sao, nếu giao phó cho một người vụ lợi đó?… Và có thể là… tôi khó ḷng nói rơ lên trong tâm tư ḿnh mối nghi ngờ kinh khủng ám ảnh từ khi cho rằng ḿnh đoán được những mưu toan thầm kín xâm phạm đến cuộc sống của đứa trẻ. Nhưng một hôm tôi biết chắc, nhưng cũng chỉ trong ư nghĩ, là người ta định đầu độc cô bé. Ôi, nhưng bằng chứng không có. Và dù có, nó cũng không đủ để làm cho bá tước mở mắt. Nhưng tôi thực sự kinh hoàng về phát hiện kia. Bà ta sẽ không dừng ở lại đấy, tất nhiên bà ta muốn đạt mục đích là trừ khử đứa trẻ, người thừa kế một phần gia sản của nhà Xêminkhốp. Thế là tôi nảy ra một ư nghĩ, nó đeo đuổi tôi từ lúc ấy như một sự ám ảnn. Phải trốn đi, đem theo cô bé đáng thương đi xa để được thoát chết. Đúng thế rồi, nhưng bá tước rất yêu con gái, ông sẽ cho đi t́m ngay, và tôi sẽ bị bắt bị kết án. C̣n đứa trẻ, nó sẽ bị phó mặc cho mẹ kế. Ở Trêvôrich có một người hầu pḥng tên là Irina, rất tận tụy với nữ bá tước đă quá cô và không không chịu đựng được người kia. Trong một ngày quá lo lắng tôi đă tâm sự với chị ấy mọi lo sợ của ḿnh. Chị ấy chia sẻ với tôi ngay và cũng có ư kiến như tôi là làm thế nào cho đứa trẻ thoát khỏi những ư đồ tội lỗi của người đàn bà kia.
Sau khi đắn đo, chị gợi ư cho tôi:
- Nếu cô bé bị coi như đă chết th́ sẽ an toàn nhất.
Lúc đầu tôi kêu lên và tuyên bố rằng đấy là điều tức cười và không thể được. Rồi dần dần tâm trạng bối rối, hoang mang của tôi được thuyết phục rằng đấy là cách duy nhất may ra đạt được kết quả.
Đêm hôm ấy, Êlidabet bị ốm nặng. Hôm sau thầy thuốc được mời đến và chẩn đoán là bị rối loạn tiêu hóa. C̣n tôi, tôi nghĩ là “thuốc độc” và lần này th́ tôi quyết định.
Mới đây tôi đă chăm sóc một vết thương nặng cho một trong những người làm vườn ở Trêvôrich là Ivan Đôrich, bị thương lúc đang làm việc. V́ thế anh ta phần nào biết ơn tôi nhưng bộc lộ bằng sự săn sóc nhỏ hơn là lời nói, v́ anh này là người khắc khổ và buồn rầu thường hay trầm mặc. Sắc mặt anh sáng lên một chút khi thấy bá tước tiểu thư Êlidabet – v́ cô bé anh nhớ đến ba đứa con gái của anh. Chúng đă lần lượt chết v́ bệnh viêm màng năo, đau buồn đă giết chết vợ anh và anh ấy vĩnh viễn bị tổn thương. Cần có một người giúp đỡ để thực hiện kế hoạch mạo hiểm của tôi. Tôi tin cậy anh ấy và nhờ giúp đỡ. Anh ấy hứa và chúng tôi thỏa thuận với nhau tuần sau sẽ thực hiện kế hoạch nhân dịp sự vắng nhà không lâu của bá tước, vợ ông và con gái bà ấy là Myra Nađôpulô, một con bé chỉ bằng con chuột nhưng đă lảng vảng khắp chỗ, đă biết ŕnh ṃ chuyện người khác.
“Đến ngày đă định, tôi rời lâu đài vào ban đêm cùng với đứa bé, ra bằng cổng nhỏ ở vườn. Ivan đợi tôi ở đấy với chiếc xe nhỏ đóng một con ngựa thật tốt. Anh ta đưa tôi đến một tỉnh gần nhất, ở đấy tôi đi xe lửa với Êlidabet. Rồi anh ấy về Trevôrich và cùng với Irina lo việc dựng lên một cảnh làm cho mọi người tưởng đă xảy ra tai nạn.
Buổi sáng hôm ấy người hầu pḥng làm như chúng tôi vẫn ở nhà, bưng khay điểm tâm cho chúng tôi rồi quay xuống nhà dưới nói một cách thật tự nhiên:
- Hôm nay bà Fabiêng và bá tước tiểu thư đi chơi sẽ gặp buổi đẹp trời đây.
Đến trưa, chị ấy sẽ giả vờ ngạc nhiên không thấy chúng tôi về. Thế là chị ấy bồn chồn đi qua đi lại rồi bảo một người hầu ra vườn cây t́m, nói rằng tôi có nói sẽ đi chơi ở phía song Vônga chạy dọc theo phía dưới lănh địa.
Người này trở về không lâu nói rằng không thấy ai cả. Đến chiều chúng tôi vẫn chưa thấy về, mọi người đổ đi t́m, họ sẽ t́m thấy một lổ nhỏ trên ven bờ khá cao nhô ra sông. Gần đấy, họ t́m thấy một thứ đồ chơi của trẻ nhỏ và túi khâu của tôi. Như thế rơ ràng là chỗ sông Vônga rất sâu ấy đă chôn vùi chúng tôi dưới ḍng nước của nó.
Khi bá tước Xêminkhốp biết sự rủi ro ấy, người tỏ ra vô cùng đau khổ. Vợ ông giả vờ rất xúc động, rồi lợi dụng dịp ấy khuyên ông rời Trêvôrich, nơi bà ta không thích. Thế là tất cả gia sản sẽ thuộc về con trai bà ta, hay ít ra là những ǵ c̣n lại, vỉ bà bá tước đẹp đẽ này thuộc loại ăn tàn phá hại.
Trong thời gian này tôi và Êlidabet trốn ở xa, ở tại nhà của người anh họ của Irina là Nicôla Hốpnich, gác rừng trong một lănh thổ của Hoàng thân Đờ Vitengrat. Một năm sau, Irina đến với tôi, chị ấy bị bà bá tước kia đuổi, v́ nghi ngờ chị ấy gắn bó với người đă chết nên chưa bao giờ ưa chị ấy. Ở đây, tôi hết sức cố gắng dạy dỗ đứa bé mà tôi nhận là mẹ. Tôi lấy tên là Ana Vêrin và không một ai ở nơi hẻo lánh này t́m biết hơn về gốc tích của tôi. C̣n Êlidabet, tôi đă đặt cho cái tên của một người chị đă chết từ khi c̣n ở trong nôi. Cô bé yêu quư lớn lên trong hoàn cảnh ấy ở nơi vắng vẻ này. Hiện nay, cô đă mười sáu tuổi và đẹp tuyệt trần, giống một cách lạ lùng bà ngoại cô, người mà tôi trông thấy ảnh ở Trêvôrich, đó là bà hoàng Liuxka, người Ba Lan, đẹp nổi tiếng ở đất nước của bà. Nhưng điều tốt đẹp hơn là tôi thấy ở cô nẩy nở những đức tính cao quư, một trí tuệ hiếm có.
Tuy nhiên, năm tháng càng trôi qua, tôi lo buồn nghĩ rằng đă sắp đến lúc phải đưa cô bé về vị trí của cô. Nhưng tôi làm thế nào đây? Ai sẽ tin tôi ? Ông bá tước bị vợ chi phối liệu có từ chối không thừa nhận sự thực hiển nhiên này không, nghiă là sự giống nhau lạ lùng kia và những bằng chứng mà tôi giữ ǵn từ hồi ấy đến bây giờ: những bộ quần áo trẻ con và nhất là cái bội hoàn nhỏ in gia huy của gia đ́nh Xêminkhốp? Bà bá tước khôn khéo, thông minh, và đầy mưu mẹo kia có thể làm cho tôi bị coi là một kẻ lừa đảo hay không?” Nhưng không, bá tước biết tôi rất rơ và người sẻ thừa nhận con gái người. Vả lại, tôi có một nhân chứng Irina, đúng là sự làm chứng của một người hầu đă bị bà bá tước đuổi có thể đáng nghi ngờ. C̣n Ivan, đau đớn phát điên lên v́ cái chết của con trai anh ta, đứa con duy nhất c̣n lại, đă đột ngột rời rỏ Trêvôrich, thế là đă bao năm qua, không ai biết anh ta ra sao.
Mặt khác, tôi không có chứng cớ ǵ về âm mưu giết người mà tôi buộc cho người mẹ ghẻ của Êlidabet. Người ta sẽ có thể bảo là tôi bị điên hoặc nghi tôi muốn tống tiền. Lại c̣n thế này nữa, cứ cho rằng sự thực hiển nhiên, Êlidabet được cha nhận, đâu phải không c̣n lo sợ mọi sự do ḷng căm ghét, thù hằn của người đàn bà kia.
Biết bao điều lo âu! Biết bao mối nghi ngờ ghê gớm! Sức khỏe tôi vốn đă kém v́ thế mà hao ṃn dần. Tuy nhiên, lạy Chúa, xin Chúa hăy giữ ǵn cho con được sống với đứa bé thân yêu của con! Cô ấy cần con biết chừng nào! Và con thấy tương lại hiện ra ảm đạm biết bao cho cô ấy.
“Lạy Chúa, xin Người hăy thương xót chúng con!”
“Têredơ Fabiêng.”
Tôi xin thề trên tất cả những ǵ thiêng liêng nhất của tôi rằng cô gái được gọi là Lilia Vêrin chính thực là bá tước tiểu thư Xêminkhốp, con gái duy nhất của bá tước Xêminkhốp và nữ Hoàng thân Ônga Linxka, vợ thứ nhất của ông”.
Vladimia ngồi im lặng giây lát, mắt đăm đăm nh́n những ḍng chữ cuối cùng này. Rồi chàng vừa gấp mấy tờ giấy lại vừa nói:
- Thực tế, đương đầu với sự thù nghịch của một người đàn bà như bà bá tước Xêminkhốp là không khôn ngoan.
Chàng để xấp giấy xuống bàn giấy và tựa khuy tay vào bàn.
- Lilia Anđrêepna tất nhiên biết rơ tất cả sự việc này, phải không?
- Vâng, thưa điện hạ, bà Fabiêng đă bộc lộ hết trước khi chết.
- Và bao giờ ?
- Khoảng chừng một năm nay, thưa điện hạ. Đấy là nỗi đau khổ lớn nhất của cô bé tội nghiệp… một bất hạnh lớn, dù thế nào đi nữa, cũng cần phải có người làm chứng.
- Cần phải có à, không đâu, v́ lời khai này tồn tại. Nhưng ta nhắc lại, động đến bà bá tước Xêminkhốp là việc khó khăn, nguy hiểm. Người đàn bà ấy có vẻ rất thông minh – nói đúng hơn là rất khôn khéo và xảo quyệt – và vẫn chi phối chồng như trước, theo như ta nghe nói. Cần phải khéo léo, rất kiên nhẫn và cũng phải xảo trá ngang với bà ta để đi đến chỗ giải thoát cho ông bá tước khỏi ảnh hưởng ấy. Đây là ư kiến riêng của ta.
Người gác thở dài:
- Phải xảo trá? Tội nghiệp bá tước tiểu thư, tiểu thư không thể! Không có cả sự từng trải nữa. Bà Fabiêng, khi cân nhắc những khó khăn lừng lững ở trước mặt, đôi khi đă tự hỏi không biết bà ấy có đúng không khi giả tạo tai nạn ấy.
- Đúng là khá liều lĩnh. Nhưng về mặt khác, nếu bà ấy có những lo lắng hệ trọng trong sinh mạng của đứa trẻ th́… trường hợp này rắc rối thật. Lăo có thể lui ra… cầm lấy cái kia đi…
Chàng chỉ mấy tờ giấy cho lăo. Ông già tuân theo. Nhưng lăo c̣n những lời khó mà thốt ra được. Phải, lúc này càng khó hơn v́ lăo đang đứng trước mặt ông chủ.
Tuy vậy, vẫn phải… vẫn cứ phải nói ra. V́ hơn bao giờ hết, sáng hôm nay, trong khung cảnh nghiêm nghị của gian pḥng khách kiểu cổ lát gỗ trang trí bằng thảm đàm cổ xưa màu đỏ, Hoàng thân với vẻ đẹp thật đàn ông, đă hiện lên trước mắt lăo như một ác thần. Đưa Lilia di xa bằng bất cứ giá nào, lăo chỉ c̣n làm được như thế nếu lời kêu gọi khẩn cầu là t́nh thương và danh dự với Hoàng thân là vô ích.
Bằng giọng run run, lăo hỏi:
- Xin điện hạ cho phép tôi thỉnh cầu một điều.
Thấy Hoàng thân ra hiệu đồng ư, lăo nói tiếp:
- Tôi mạo muội xin điện hạ đừng…. đừng t́m gặp Lilia nữa. Cô rất mẫn cảm và yếu đuối, cô sẽ quá đau khổ nếu… nếu điện hạ cho cô biết một t́nh cảm mà từ trước đến nay chưa hề biết.
Một tiếng cười nhạo thật nhẹ đă ngắt lời lăo:
- Lăo không thiếu cả gan đất, thật thế! Hay lăo tưởng rằng ra để cho người khác lên lớp ḿnh? Đi đi, và hăy coi chừng nếu làm ta hết kiên nhẫn.
Hốpnich cúi đầu dưới cái nh́n kiêu kỳ và hà khắc. Lăo chào rồi đi giật lùi ra cửa. Lúc này giọng nói hách dịch tiếp thêm:
- Ngày mai, khoảng năm giờ, lăo đưa cô Lilia đến đây, ta muốn nói chuyện với cô ấy.
Ông già giật ḿnh và nh́n chủ như van xin một cách thất vọng. Vladimia nh́n đi chỗ khác và cúi xuống lấy một điếu thuốc trên bàn nhỏ bên cạnh. Và Hốpnich đi ra, hai chân loạng choạng, thầm nghĩ: “thế là chỉ c̣n cách đi trốn! nhưng lếu lại rơi vào tay ngài… ôi, lạy Chúa!”
Khi Vladimia châm xong điếu thuốc, chàng đứng lên bước ra đứng tự bao lơn bằng đá ở cửa sổ. Đôi mắt không c̣n ánh hà khắc và trở nên tư lự. Chàng nghĩ đến điều vừa được tiết lộ với chàng. Thế ra Lilia là con gái Bá tước Xêminkhốp. Chàng không nghi ngờ sự thực của câu chuyện vừa đọc. Là người quan sát tinh tế, chàng nhanh chóng nhận ra được con người của bà Ixmen đẹp đẽ kia: một kẻ mánh khóe, không e ngại điều ǵ, một trong những phụ nữ nguy hiểm reo rắc sự tàn phá dưới bước chân họ, không băn khoăn trước tội ác để thỏa măn tham vọng và ḷng khao khát lạc thú. Có ǵ là lạ nếu trước kia bà ta định thủ tiêu một sinh mệnh bé nhỏ một ngày nào đó có thể đ̣i phần của nó trong tài sản của gia đ́nh Xêminkhốp?
Vả lại, tính chất quí tộc rất tinh tế ở sắc đẹp của Lilia càng làm vững vàng hơn những điều khẳng định của bà gia sư đă chết.
Gia đ́nh Xêminkhốp và gia đ́nh Liuxki nổi tiếng thanh lịch một cách tế nhị. Vladimia nhớ lại đă nghe bà ḿnh nói đến bà hoàng An Liuxka cực đẹp mà Lilia rất giống, theo như bà Fabiêng nói.
Cháu gái có vẻ không thua bà chút nào. Nhưng hoàn cảnh nàng thật lạ lùng! Với hai người già cả không từng trải, không quen thuộc, không phương sách, làm thế nào nàng có thể thoát khỏi cảnh ấy!
Vađimia hơi nhún vai nghĩ: - “cần ǵ, bây giờ nàng sẽ không phải bận tâm đến điều ǵ cả, ta sẽ tạo cho nàng một số phận tuyệt diệu v́ ta yêu nàng.” Ngón tay chàng thong thả gơ xuống đá bao lơn. Môi chàng phác một nét mỉm cười chế nhạo, vi chàng nghĩ đến Hốpnich cầu xin chàng từ bỏ Lilia. Lăo này không biết rằng ông hoàng Đờ Vitengrat không băn khoăn điều ǵ ngoài sự vui thích của ḿnh hay sao?
Lilia, cô bé tươi đẹp kia đă gợi cho chàng một t́nh cảm mới lạ…
Trong ư nghĩ, chàng lại nh́n thấy khuôn mặt đỏ bừng, đôi mắt sáng lên một ánh sáng ấm áp, tràn trề. Ở con người trẻ tuổi này tất cả đều tươi đẹp, ngây thơ, trong sáng, không biết cái xấu và cuộc sống bon chen. Vẻ ngây thơ trong trắng ấy khiến chàng đă yêu nàng từ lúc ban đầu, và chàng đă tôn trọng nàng… chàng cũng chẳng biết v́ sao nữa.
Phác một cử chỉ nóng nảy, chàng quay vào và đi qua đi lại. Đôi lông mày thẫm nhíu lại làm nổi bật vẻ sôi nổi và độc đoán trên nét mặt. Chàng lấy chân đẩy Yamin ra khi cái thân h́nh phủ đầy lông của nó đang uyển chuyển ḅ lại gần chàng. Chàng chưa bao giờ dừng lại trước một chướng ngại vật chất hay tinh thần nào trái với ư muốn của ḿnh. Ngay cả ở đây, chàng cũng sẽ như thế.
Phải, dù Lilia có cưỡng lại. Có lẽ sự cưỡng lại cũng không mạnh lắm. Chàng biết ḿnh đă được cô gái cô đơn xinh đẹp ấy yêu, với cô, chàng đă xuất hiện như một hoàng tử trong truyền thuyết.
Nhưng trong khi tự nói với chính ḿnh như thế, Vladimia gợi lên một cảnh khác: Lilia lùi lại, phẫn nộ, đôi mắt kiêu hănh và đầy khủng khiếp, từ chối không nghe người có quyền định đoạt số phận của ḿnh. Chàng cảm thấy nàng không như những người khác, cô gái c̣n rất trẻ tuổi này, nàng có một sức mạnh bí ẩn mà chàng đă bị ảnh hưởng và sức mạnh ấy sẽ bảo vệ nàng, có thể như thế.
Chàng khẽ nói:
- Ta cho là ḿnh thắng.
Bất giác chàng lại bước ra cửa sổ và đặt tay lên bao lơn. Trán chàng vẫn cau lại, hai mắt tư lự. Chàng nghĩ đến bá tước Xêminkhốp, không tránh khỏi khinh bỉ cái kiểu người buồn bă của người đàn ông nhu nhược. Chàng lại nh́n thấy bộ mặt đáng lo ngại của bà bá tước, đến đôi mắt bí ẩn mờ ám, và bên cạnh bà ta là Myra, con báo duyên dáng, uyển chuyển và đồi bại. Ở Uxagiơ chàng đă đùa cợt với tính lẳng lơ, uốn éo của ả, với những lời nịnh hót khéo léo và ḷng say mê chàng gây cho ả. Nhưng chàng nhận xét ả đúng thực chất: một kẻ nhỏ mọn, giá trị cũng tồi tệ như mẹ ả và giả dối đáng sợ. Hơn nữa, hai người đàn bà phải là những kẻ có mánh khóe rất bền bỉ, Lilia t́m cách khôi phục lại vị trí của ḿnh sẽ gặp ở họ những kẻ thù ghê gớm.
Nữ bá tước Êlidabét Xêminkhốp… một ḍng họ quư tộc lâu đời ở Matxcơva, ḍng họ có những quan hệ hôn nhân cực tốt đẹp…
Vladimia đứng lặng lẽ một lúc lâu, mắt đăm chiêu. Rồi mỉm cười, một tia chớp ánh lên trong mắt chàng th́ thầm:
- “Tại sao lại không nhỉ?”

Chương 8

 Khi Hốpnich từ lâu đài về, bước vào gian pḥng nhỏ nơi hai người phụ nữ đang đợi, mặt lăo tái xám, bơ phờ đến nỗi họ lo lắng kêu lên.
Lăo cố gắng nói:
- Tôi hơi khó chịu thôi… không sao đâu…
Rồi lăo nặng nề ngồi xuống:
- Mặc tôi, mặc tôi – lăo nói với Lilia và Irina đang săn đón quanh lăo – một lúc là khỏe thôi mà.
Irina hỏi:
- Hoàng thân ngược đăi bác phải không, bác Nicôla tội nghiệp?
- Không tốt lắm… và… tôi cho rằng dứt khoát phải đi khỏi đây.
Lilia kêu lên:
- Đi khỏi đây ư ?
- Vâng, thưa tiểu thư, tôi sẽ nói để tiểu thư rơ…
- Bác sợ điện hạ nói về vấn đề ta vừa nói rơ với ngài ư ?
- Không, không phải việc ấy… tiểu thư Lilia Anđrêepna, tiểu thư vừa ư Hoàng thân và… mối nguy hiểm lớn của tiểu thư là ở chỗ ấy. Ngài đă quen không ai cưỡng lại ngài. Dưới mắt ngài tôi chỉ là một người hầu khốn khổ, không hơn ǵ cát bụi ngài dẫm dưới chân. Tiểu thư thấy rơ là trốn thôi, càng sớm càng tốt.
Mặt Lilia đỏ rực và nóng bừng. Cô rùng ḿnh, từ chân lên đầu. Cô hiểu, phải rồi, bây giờ th́ cô biết rơ tại sao cái nh́n, cái mỉm cười mà cô thấy rất đẹp ấy đă cùng một lúc làm cho bối rối và gần như hoảng sợ. Bản năng báo cho cô chàng là mối nguy hiểm của cô, ông hoàng Đờ Vitengrát đẹp trai mà hạ cố tỏ vẻ tử tế đến thế với người con gái nuôi thấp kém của ông già Hốpnich.
- Ồ, phải đấy, ta đi thôi! Nhưng sẽ làm như thế nào đây?
- Tôi đă nghĩ đến việc ấy nhiều ngày trước… v́ tôi chắc phải đi đến chỗ ấy. Tôi muốn có thể rời khỏi nước Nga, nhưng việc xin giấy thông hành sẽ làm cho ta bị phát hiện. Tốt hơn hết là đến Matxcơva. Torng một thành phố lớn dễ trốn tránh hơn. Tôi có người họ hàng ở đấy, họ sẽ giúp đỡ ta bước đầu trong cuộc sống.
- Nhưng chúng ta sẽ làm ǵ để sống?
- Irina và tôi sẽ cố t́m các việc vặt vănh nào đó. Tôi c̣n khỏe mạnh, tiểu thư ạ.
Và lăo cố mỉm cười.
Lilia cầm tay lăo:
- Tại tôi mà bây giờ bác bị phiền phức, khổ sở như thế này. Không đâu bác ạ, tôi không muốn thế! Bác cố t́m địa chỉ một tu viện rồi tôi sẽ đi một ḿnh, tôi đến xin họ nhận tôi…
Hốpnich và Irina đồng thanh ngắt lời cô:
- Không bao giờ, không bao giờ chúng tôi làm như thế, tiểu thư ạ.
Ông già nói thêm:
- Chúng tôi đă hứa với bà Fabiêng là không bỏ tiểu thư, bảo vệ tiểu thư chống mọi nguy hiểm. Vả lại, không ai nhận tiểu thư vào một tu viện khi không biết tiểu thư là ai. Rồi điện hạ rất có khả năng t́m được tiểu thư với sự hỗ trợ của cảnh sát v́ tiểu thư trốn khỏi lănh địa của ngài tiểu thư lại không có giấy tờ ǵ, ngài có thể vờ coi tiểu thư như một người không minh bạch cố trốn thoát khỏi một cuộc điều tra phiền phức… C̣n nữa, tiểu thư tưởng Irina và tôi được ngài đối xử tử tế sao? Khi ngài coi chúng tôi như những kẻ đồng lơa của tiểu thư? Thế là tiểu thư tội nghiệp của tôi ơi, ngài sẽ tống chúng tôi đi Xibêri, không hơn, không kém.
- Không, không, tôi không tin ngài có thể như thế, bác Hốpnich. Ngài sẽ hiểu bác làm như vậy là v́ mến tôi, tận tụy với tôi.
- Ôi, tội nghiệp cô bé. Nếu tiểu thư nh́n thấy ngài lúc năy… không, chúng ta chỉ c̣n cách ấy: đi trốn, cả ba người, ít ra th́ cũng cứ thử xem.
- Nhưng nguy hiểm cho bác không kém, bác Hốpnich tội nghiệp ơi.
- Vâng… nhưng ít ra chúng ta cùng nguy hiểm với nhau. Irina sẽ lo việc gói các quần áo tốt của chúng ta làm mấy gói. C̣n tôi lát nữa sẽ đi hỏi Kôma xem sáng mai anh ấy có đưa chúng tar a thành phố được không. Anh này là một chàng trai gan dạ, không bép xép và có một con ngựa nhỏ chạy rất nhanh. Hôm nay tôi vừa biết tin buổi chiều nay điện hạ sẽ đến mấy cḥi săn có dấu chân gấu. Ngài sẽ ở lại đấy đêm nay và sáng hôm sau. Như vậy ta phải từ đây đi vào lúc gần trưa, chậm nhất là một giờ chiều mai.
Sáng hôm sau cô gái ở trong pḥng ḿnh bước vào pḥng chung, Irina kêu lên:
- Lạy Chúa! Linh hồn bé nhỏ của tôi ơi, nét mặt của tiểu thư sao thế kia? Tôi dám chắc tiểu thư không ngủ v́ lo lắng?
- Làm sao khác được, bác Irina tội nghiệp ơi!
Rồi Lilia rùng ḿnh khi nhớ lại đêm đau khổ này.
Phải, thật kinh khủng khi buộc phải đi trốn như thế, phải từ bỏ cuộc sống nghèo nàn nhưng êm ả và yên ổn của họ trong ngôi nhà này – và như thế chỉ v́ nàng vừ ư Hoàng thân như Hốpnich nói.
Trong đêm không ngủ ấy Lilia tội nghiệp đă rùng ḿnh, run rẩy biết bao khi nhớ lại những cái nh́n, những lời nói của vị lănh chúa của Xtanitza! Nàng cảm thấy tim ḿnh đau đớn biết chừng nào khi nghĩ rằng: “từ nay ta sẽ không trông thấy chàng nữa…” Tuy thế nàng đă hoảng sợ đến mức nào khi nghĩ kế hoạch của Hốpnich có thể bị thất bại, khi gợi lên mối nguy hiểm mà sự thiếu từng trải của nàng không hiểu hết được tầm cỡ nhưng tâm hồn của nàng đoán được rằng sẽ đáng sợ hơn cả!
Hôm qua, trước khi Hốpnich ở lâu đài về, Lilia vẫn hy vọng là Hoàng thân ít ra cũng sẵn ḷng chỉ bảo cho ông gác ǵ vài điều về cách làm cho nàng có thể trở lại vị trí thực của ḿnh. Nhưng Hốpnich đă không giấu nàng rằng sau khi biết rơ câu chuyện bà Fabiêng kể lại, chàng đă tỏ ra hoàn toàn lănh đạm về vấn đề này. Và ngày hôm nay, chính v́ chàng mà nàng phải trốn, như trốn một mối nguy hiểm tệ hại nhất.
Hốpnich buộc nốt bọc cuối cùng và hỏi nàng:
- Tiểu thư c̣n mang đi thứ ǵ nữa không?
- Không, không c̣n ǵ hết, Nicôla Xtêpanôvit ạ.
Nhưng bác ơi, tôi có thể đi tha băng vết thương một lần nữa cho Irina Grêgôvit không? Tiện thể tôi đem cho vợ anh ta chiếc áo cũ để chị ấy may lại cái ǵ đó cho lũ trẻ.
- Tôi không thấy có ǵ bất tiện, v́ sáng hôm nay Hoàng thân không ở đây. Nhưng tiểu thư đừng quên giờ đấy. Khoảng buổi trưa chúng ta phải ở chỗ Krôma đợi để đưa chúng ta ra tỉnh. Ở đây có chuyến tàu bốn giờ chiều: chúng ta sẽ đi được khá xa rồi khi họ phát hiện ta vắng mặt.
Lilia đi trên con đường đến nhà Jrina Grêgôvit. Anh chàng này, yếu ớt và không một chút dũng cảm, thường đi săn trộm trong cách khu rừng của Hoàng thân. Mấy hôm trước anh ta bị một người gác rừng bắn bị thương nhưng đă chạy thoát, va trong đêm tối, người kia không rơ ai. Từ hôm ấy, anh ta núp kín trong nhà, không dám mời thầy thuốc sợ bị tố cáo. Nhưng vết thương không được chăm sóc đă bị nhiễm trùng. Rốt cuộc anh ta phải bằng ḷng cho vợ đi mời Lilia, v́ cô và bà Fabiêng đă chữa khỏi cho nhiều người bị bệnh. Cô gái thương xót mọi hoàn cảnh khổ sở nên không từ chối giúp đỡ trường hợp này, nhất là trong khi băng vết thương hôi hám cô có thể nhẹ nhàng xen vào một bài học đạo đức kín đáo, vài lời khuyên về vệ sinh cho những người đang vật lộn trong cảnh cùng khổ.
Khi rời túp lều nghèo nàn, cô buồn rầu khi nghe người vợ nói:
- Tạm biệt cô Lilia Anđrêepna.
Chân bước uể oải, cô quay lại ngôi nhà trong rừng. Mắt cô vơ vẩn quanh ḿnh, cô gắn bó với những cây cổ thụ. Cô yêu quư khu rừng cô sống đă mười ba năm nay. Không phải cô không có đôi chút ṭ ṃ về cái ǵ ở ngoài nơi này, nhưng cô coi nó như một người che chở, một người bạn thân thiết. Thế mà nó không bảo vệ được cho cô khỏi nguy hiểm…
Ḷng nặng trĩu, Lilia bước một cách vô thức trên con đường mà ở chặng này hai bên đầy bụi cây rậm rạp kéo dài suốt nửa dặm. Đă một lúc rồi cô nghe thấy tiếng bánh xe lăn trên đường. Chiếc xe nhanh chóng đến gần và đă đi qua ngay một bên Lilia.
Lúc ấy cô gái giật ḿnh sợ hăi khi nhận ra Hoàng thân Đờ Vitengrat ngồi trên chiếc xe nhẹ nhàng ấy.
Gần như ngay lập tức chàng nhảy xuống xe và Lilia sợ đến lạnh người khi thấy Hoàng thân đến gần ḿnh.
- Ta không ngờ lại may mắn và vui sướng được gặp cô.
Cô đăm đăm nh́n chàng bằng đôi mắt khiếp hăi. Trong giây lát, chàng ngắm nh́n bộ mặt xinh đẹp đỏ bừng lên v́ xúc động mạnh. Hai môi run lên cũng như đôi hàng mi đang rủ bóng rung rung trên đôi mắt đầy khốn quẫn. Chàng cúi gần cô và nói giọng nói say mê:
- Em sợ tôi ư, Lilia? Sao lại thế? Em không có ǵ phải sợ một người yêu em tận đáy ḷng.
Cô lùi lại, vội vă đến nỗi vấp phải một thân cây. Chàng đă nh́n thấy ở mắt cô, điều ḿnh đang chờ đợi – chàng sẽ vô cùng thất vọng nếu không thấy nó: đó là sự ḥa lẫn của ḷng trong trắng bị hoảng sợ, niềm kiêu hănh quyết liệt và nỗi xúc động đến run rẩy và đau đớn.
Và chàng tiếp ngay:
- Em có thể nghe tôi nói, Lilia Anđrêepna, v́ tôi xin em nhận lời làm vợ tôi.
Cô đứng lặng đi một lúc. Sửng sốt, choáng váng, Vladimia nh́n thấy tất cả trạng thái ấy trong mắt cô.
Rồi cô ấp úng:
- Tôi ư ?
- Đúng thế, em đấy. Bá tước tiểu thư Xêminkhốp ạ. Em thấy tôi đă thừa nhận em như thế rồi đấy. Và tôi thấy em xinh đẹp quá nên muốn em trở thành bà hoàng Đờ Vitengrat, sau khi giúp em lấy lại được tên họ và quyền hạn của ḿnh.
- Bà hoàng Đờ Vitengrat… tôi ư ?
Chàng cười, chế giễu một cách ngọt ngào. Chàng đưa tay cầm lấy tay cô gái.
- Em không thích như thế sao?
Cô không trả lời. Họng như thắt lại v́ cảm động và người cô rung lên dưới cái nh́n nồng nà và âu yếm.
- Em có sung sướng trở thành vợ của tôi không?
- Em không biết nữa… h́nh như…
Và trong đôi mắt chàng yêu quư biết bao, chàng nh́n thấy t́nh yêu c̣n run sợ của trái tim non trẻ ấy.
Chàng hôn những ngón tay run rẩy ấy thật lâu. Một niềm vui sâu thẳm chàng chưa hề biết cho đến tận bây giờ xuyên thấm vào tận cùng con người. Trong giờ phút này không có ǵ tồn tại với chàng ngoài Lilia, sắc đẹp của nàng, sự duyên dáng thanh tao và sự ngây thơ trong trắng của nàng. Thứ t́nh yêu mà chàng nhạo bang đă trả thù chàng một cách đích đáng, thực tế!
- Đúng đấy, Lilia, em sẽ là vợ tôi và tôi sẽ làm cho em thật sung sướng.
Nàng cảm động khẽ hạ mí mắt xuống rồi lại ngước lên dưới cái nh́n âu yếm và ấm áp ấy. Nàng có mơ không? Chàng tặng cho nàng hạnh phúc vô biên này ư? Đúng rồi, đúng là hạnh phúc rồi, nàng cảm thấy nó trong tiếng đập rộn ràng của trái tim.
Nàng nói lên trở ngại:
- Nhưng nếu người ta từ chối không thừa nhận nguồn gốc của em? Điện hạ có nghĩ đến chăng?
- Đừng giữ măi nỗi lo sợ ấy, Lilia thân yêu. Tôi chịu trách nhiệm tất cả và chắc chắn sẽ thành công, với điều kiện tiến hành không vội vàng. Có người làm vườn làm chứng sẽ có lợi cho ta, tôi sẽ cho người đi t́m ngay người này. Trong thời gian ấy, tôi sẽ quan tâm đến việc làm cho cha của em thoát khỏi ảnh hưởng của người vợ kế.
- Điện hạ biết ông sao?
- Biết, thỉnh thoảng tôi có gặp ông trong giới thượng lưu. Và tôi cũng đă mời ông đến đi săn trong lănh địa Vơlaina của tôi vào tháng sau. Vợ ông và con gái bà ấy cũng đến. Hai người đàn bà đó chính là người ta phải e ngại, Lilia! Nhưng tôi sẽ làm đến nơi đến chốn, đừng sợ ǵ cả. Sự giống nhau giữa em với bà ngoại có lẽ là một yếu tố tốt nhất để thuyết phục bá tước Xêminkhốp. Rồi c̣n các quần áo và nữ trang có gia huy của gia đ́nh, phải không?
- Vâng, thưa điện hạ, bà Fabiêng đă giữ ǵn cẩn thận những thứ ấy.
- Vậy th́ em sẽ thấy chúng ta đạt mục đích dễ dàng dù bà bá tước tất nhiên sẽ tự bảo vệ đến hết mức của bà ấy. Đúng thế, Lilia vị hôn phu của em sẽ làm cho cha em thừa nhận và bảo vệ em chống lại những kẻ t́m cách làm hại em.
- Em sẽ chịu ơn điện hạ biết chừng nào. Một ḿnh em sẽ không thể làm được ǵ cả. Nhưng em sẽ gây cho điện hạ nhiều phiền phức.
- Phiền phức ư ? Có đáng kể ǵ bên cạnh những vui sướng vô giá tôi t́m được ở bên em? Lilia, con nai nhỏ xinh đẹp sợ hăi mà anh đă bắt được.
Chàng quàng tay lên vai cô gái. Lilia có cử chỉ tránh né, nhưng chàng nhẹ nhàng giữ nàng lại, vừa nói vừa mỉm cười thích thú
- Chắc lăo Hốpnich đă nói xấu tôi với em nhiều th́ phải? Lúc năy, khi tôi đến gần em, trông em như một cô bé hoảng sợ khi trông thấy yêu quái. Lilia giật ḿnh. Nàng đă quên tất cả: giờ ra đi… sự trốn chạy, Hốpnich và Irina đang đợi ở nhà, nhanh lên, phải báo cho họ biết! V́ bây giờ không c̣n phải sợ hăi ǵ nữa.
Nàng ấp úng:
- Bởi v́… em không ngờ tới… em tưởng điện hạ đi vắng…. Nhưng em phải về đây, họ sẽ lo lắng thấy em chậm về.
- Được chúng ta sẽ cùng về. Nhưng hăy trả lời tôi, Hốpnich làm em sợ phải không?
thấy nàng bối rối, Vladimia cất tiếng cười:
- Em không nói ǵ sao, Lilia thân yêu? Vả lại cũng chẳng sao, v́ bây giờ em yên tâm rồi, phải không nào ?
Những ai đă biết ông hoàng Đờ Vitengrat sẽ cực kỳ ngạc nhiên nếu họ được trông thấy cái nh́n dịu dàng âu yếm và gần như cảm động của chàng trong khi chàng nói với cô gái hơi run run mà chàng đang cúi gần.
Lilia mỉm cười rụt rè khi trả lời:
- Vâng, thưa điện hạ, em đă yên tâm.
- Không có điện hạ nào với em cả, vợ chưa cưới bé bỏng của anh. Anh chỉ là Vladimia hay Vôlôđia, nếu em thích tên gọi thân thiết ấy hơn. Bây giờ ta đi thôi, v́ em quá vội vàng. Anh sẽ đưa em đến ngôi nhà gác rừng không c̣n xa mấy.
Trong niềm xúc động đang chế ngự họ, cả hai người không ai nghĩ đến một cuộc gặp gỡ t́nh cờ nào cả. Ít ra th́ sự gặp gỡ ấy đă không xảy ra một cách lộ liễu. Cách ngôi nhà gác rừng năm chục thước, một người đàn ông đang đi đến từ con đường tắt đột ngột lùi lại, nấp sau một thân cây và từ chỗ ấy nh́n dơi theo Hoàng thân và cô gái. Đó là viên quản lư Xtretnôp. Vẻ độc ác sáng lên trong hai con mắt ti hí màu xám, tức giận làm cho bộ mặt cay đắng của hắn cau có lại. Hắn rít răng nói lẩm bẩm:
- Hầy, tên già Hốpnich giả đạo đức kia biết điều khiển công việc giỏi thật! Nhưng khi điện hạ đi khỏi đây, ta sẽ cho nó biết con bé ra vẻ sùng tín kia thực sự đáng giá thế nào? Trên thềm cửa, Hốpnich đang đứng, tay cầm tẩu thuốc, và ở cửa sổ, Irina đang cúi đầu ra ngoài. Cả hai đều thốt lên tiếng nghẹn ngào khi thấy Hoàng thân và Lilia.
Vladimia nói với giọng chế giễu:
- Ta đưa bá tước tiểu thư Xêminkhốp về cho lăo đây. Tạm thời, ta vẫn để tiểu thư cho lăo bảo hộ.
Rồi cúi gần cô gái chàng nói tiếp:
- Tạm biệt Lilia rất thân yêu. Chiều mai anh sẽ tới thăm em.
Chàng đặt một cái hôn lên má hơi ửng hồng của cô rồi quay đi.
Hốpnich tiến đến gần hơn, lời nói nghẹn trong họng lăo:
- Tiểu thư… tôi… không hiểu…
Lilia đến bên lăo, mắt sáng ngời niềm vui:
- Nicôlai Xtepanôvich, chúng tôi vừa đính hôn.
Hôpnich lắp bắp:
- Đính hôn… đính hôn…
Irina chắp hai tay lại:
- Có thể như thế được không?
- Nhưng đúng thế, hoàn toàn thật như thế. Bác thấy chưa, Hốpnich, bác đă lầm biết chừng nào? Bây giờ th́ không cần đi trốn nữa.
Người gác rừng thốt lên, giọng khan lại:
- Ngài giễu cợt tiểu thư đấy, tội nghiệp tiểu thư!
Lilia kịch liệt phản đối:
- Ồ, không đâu, đừng nói thế, Hốpnich. Thật không tốt… rất không tốt!
- Nhưng tôi không thể tin được!… Một người có địa vị cao như thế… một người… Tóm lại là quá khác với tiểu thư, và về mặt pháp luật, tiểu thư c̣n chưa có tên họ.
- Chàng sẽ lo việc xác định nguồn gốc cho tôi. Chàng nói với tôi rằng chắc chắn sẽ thành công… Ồ, bác Hốpnich ơi, tôi đảm bảo rằng chàng có vẻ rất chân thật khi nói với tôi..
Vẻ e thẹn và niềm vui rạng rỡ hoà lẫn với nhau làm cho đôi mắt cô đẹp long lanh. Lilia đă nh́n thấy biết bao yêu thương trong mắt nh́n của Vladimia nên nàng không thể nghi ngờ được.
Ông già thở dài:
- Chân thật ư? Cầu trời cho tiểu thư nói đúng, tiểu thư Lilia Anđrêepna!… nhưng tiểu thư đă đính ước như thế?… không suy xét ư ?
- Phải… tôi cũng không biết tại sao lại như thế.
Không, đúng thế, nàng không biết! Nàng trao trái tim cho Vladimia rất tự nhiên, không lưỡng lự. Ngay cả bây giờ, dù sự không tán thành rất rơ và nỗi lo âu không che giấu nổi của ông già có đến thế nào đi nữa, nàng cũng không hề cảm thấy hối tiếc, không hề lo lắng về sự quyết định nhanh chóng đến thế, v́ cũng tự nhiên như hơi thở nàng đă dành niềm tin của ḿnh cho Hoàng thân Đờ Vitengrat.
Hốpnich hiểu điều đó. Một lúc sau, khi chỉ có một ḿnh ông lăo với bà em, lăo ủ rủ nói:
- Chà, ngài đă t́m được phương pháp tốt! Biết làm thế nào bây giờ? Tiểu thư không muốn nghe ǵ nữa, tội nghiệp, v́ tiểu thư đă cả tin ngài.
- Nhưng này, bác Nicôla, có thể điện hạ quyết định cưới tiểu thư thật. Tại sao bác cứ cố tưởng tượng…
Ông già nện nắm tay xuống chiếc bàn bên cạnh ḿnh:
- Cô muốn nói cái ǵ, tôi không tin tưởng… không tin tưởng! Tôi thấy việc ấy quá lạ lùng. Hôm qua ông ấy không hề có ư kiến nào như thế… vậy mà bất th́nh ĺnh… Irina, cô thấy chưa, ông ấy đă tạo ra cách này để dễ nắm được cô bé tội nghiệp.
- Tôi hy vọng không phải thế. Bá tước tiểu thư của chúng ta đẹp và thuộc ḍng dơi quư tộc đủ để cho ngay cả ông hoàng Đờ Vitengrat phải muốn cưới làm vợ.
- Cô quên rằng tiểu thư đang ở trong hoàn cảnh như thế nào ư? Cô thực sự tin rằng Hoàng thân sẽ chịu phiền đến ḿnh để tiến hành mọi yêu cầu cần thiết làm cho Lilia trở về với quyền được hưởng của ḿnh sao ?
- Có thể, nếu ngài yêu tiểu thư. Ôi, những người trai trẻ đẹp đẽ ấy có biết yêu không, khi họ chỉ biết chơi bời, khi họ không có trái tim, không biết áy náy… Không ǵ hết! Dù cho ông ấy có cưới tiểu thư thực sự, cô tưởng đấy sẽ là hạnh phúc cho tiểu thư sao? Trời ơi, chúng ta đă được thấy ngài có thể như thế nào rồi đấy, khi người ta không làm hài ḷng ngài, khi ai đó cưỡng lại ngài! Rồi cô có thấy tiểu thư của ta tế nhị t́nh cảm như thế nào không… ôi, ông ấy sẽ làm tan nát trái tim của tiểu thư mất, lạy Chúa!
Tiếng khóc nghẹn lại trong họng ông già.
o0o


 
Pages  1  2  3  Next