Những lợi ích của gia vị và rau th́a là Người Việt ḿnh khi nấu ăn, làm
bánh, nấu xôi chè thường dùng gia vị. Các loại gia vị được sử dụng trong
bữa ăn hàng ngày không những đem lại vị thơm ngon hấp dẫn cho món ăn mà
c̣n có nhiều lợi ích với sức khoẻ mà có thể những người bạn vàng của ông
táo chả màn, chả ke đến những ích lợi thực sự của nó. Hihihi... Voilà,
bạn ta thấy kinh giới, tai vị (hồi), gấc, lá dứa, lá cà ri (bay leaves),
húng quế, th́a là thơm,... ta bỏ vào thôi, hu ke buddy!

Sau đây là những đặc điểm của gia vị
về phương diện sức khỏe:
1. Chống ôxy hoá
Chất chống ôxy hoá trong các loại
gia vị giúp trung hoà các gốc tự do, vốn được sản sinh trong suốt quá
tŕnh tạo năng lượng cung cấp cho tế bào. Các tổn thương gây ra do quá
tŕnh ôxy hoá gồm những bệnh như: bệnh Alzheimer, bệnh Parkinson, ung
thư, bệnh tim mạch và tiểu đường.
Cách tốt nhất cung cấp chất chống
ôxy hoá cho cơ thể là sử dụng các thực phẩm giàu chất chống ôxy hoá có
nhiều trong rau quả và các loại gia vị. Theo Tạp chí Dinh Dưỡng Hoa Kỳ
(American Journal of Nutrition), số xuất bản tháng 7, năm 2006 th́ các
loại gia vị giàu chất chống ôxy hoá nhất là các thực phẩm thuộc
nhóm rau
quả tươi.
2. Kháng viêm
Rất nhiều viêm nhiễm của cơ thể xuất
hiện dưới dạng bệnh măn tính gây tổn thương cho các bộ phận trên cơ thể.
Loại viêm nhiễm này gây ra bởi một số yếu tố như: béo ph́, nhiễm trùng,
các bệnh răng miệng, ngộ độc và các bệnh giảm khả năng miễn dịch. Này
nhé bạn vàng chất phyto có trong các loại gia vị có tác dụng kháng viêm
mạnh. Những gia vị có khả năng chống viêm nhiễm như
lá húng quế, tỏi,
gừng, cam thảo, tía tô, kinh giới, húng tây và nghệ.
3. Tăng cường hệ miễn dịch
Hệ miễn dịch khoẻ mạnh giúp ngăn
ngừa bệnh ung thư, nhiễm trùng và các bệnh nguy hiểm khác. Việc sử dụng
các thực phẩm có chứa các gia vị giàu các thành phần có khả năng miễn
dịch sẽ giúp cơ thể chống lại bệnh tật và viêm nhiễm, ngăn ngừa sự phát
triển của các bệnh gây ra do hệ miễn dịch suy giảm. Gia vị giúp tăng khả
năng miễn dịch của cơ thể là
ớt, tỏi và hạt tiêu đen.
4. Giải độc
Môi trường ô nhiễm và các chất hoá
học có hại có nhiều trong các loại thực phẩm sử dụng hàng ngày gây ra
nhiều bệnh nguy hiểm cho con người. Sự trợ giúp của các gia vị trong bữa
ăn hàng ngày đóng vai tṛ quan trọng giúp tăng cường sức khoẻ.
Các gia vị có khả năng giúp cơ thể giảm độc tố như
mù tạt, quả thuộc họ
cam quưt (citrus fruits), nghệ, cam thảo, rau mùi,...
5. Chống ung thư
Nguyên nhân chính gây ung thư là sự
biến đổi AND, đẩy nhanh quá tŕnh lăo hoá và gây đảo lộn gene. Có nhiều
hợp chất trong các loại gia vị như
hồi, rau húng quế, hạt tiêu đen, lá
đinh hương, th́a là, tỏi, sả, gừng, trà xanh, hương thảo, mù tạt và
nghệ có khả năng bảo vệ gien khỏi ảnh hưởng của các độc tố và các gốc tự
do.
6. Giảm bệnh tiểu đường
Các chất phyto có trong các loại gia
vị giúp điều chỉnh cơ chế bệnh lư, giảm bệnh tiểu đường và rối loạn
trong trao đổi chất. Quế, lá cà ri, tỏi, sả, gừng, rau mùi là những gia
vị rất hiệu quả trong việc giảm lượng đường và mỡ máu máu. Vô số hợp
chất chống ôxy hoá trong các loại gia vị giúp bảo vệ cơ thể khỏi quá
tŕnh ôxy hoá nên rất tốt cho bệnh nhân tiểu đường.
7. Ngừa bệnh Alzheimer
Những yếu tố như quá tŕnh ôxy hoá,
viêm nhiễm và việc tích tụ các chất độc trong năo có liên quan chặt chẽ
đến việc phát triển của bệnh Alzheimer. Các loại gia vị như
nghệ, đinh
hương, gừng và tỏi giúp bảo vệ hiệu quả và giảm ảnh hưởng của bệnh. Chất
chống ôxy hoá, kháng viêm và giảm độc giúp ngừa bệnh Alzheimer hữu hiệu.
8. Pḥng bệnh tim mạch
Các bệnh liên quan đến tim mạch
thường đi kèm với lượng cholesterol và triglyceride cao, huyết áp cao,
béo ph́, hay hút thuốc, tiểu đường và bệnh viêm nhiễm măn tính. Các loại
gia vị giúp chống lại các bệnh về tim mạch như
quế, rau mùi, lá cà ri,
tỏi, gừng, mù tạt, lá hương thảo, húng tây giúp ngăn các bệnh tim mạch
và chứng đột quỵ. Hihihi... tôi mê các thứ ni vô cùng.
9. Tăng cường thị lực
Các bệnh về mắt đặc biệt hay gặp ở
người ngoài 50 tuổi (giảm thị lực). Nhiều nghiên cứu lớn đă chỉ ra rằng
những người có chế độ
ăn giàu gia vị có khả năng chống lại quá tŕnh ôxy
hoá giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh về mắt, và tăng thị lực lên 35%.
10. Chậm lăo hoá
Môi trường ô nhiễm, cuộc sống căng
thẳng là nguyên nhân gây lăo hoá nhanh kéo theo nhiều bệnh liên quan đến
tuổi tác. Sử dụng các đồ ăn có nhiều gia vị chứa nhiều chất chống ôxy
hoá và chống viêm nhiễm giúp làm chậm lại tiến tŕnh lăo hoá của cơ thể,
bảo vệ cơ thể khói tác động xấu từ môi trường bên ngoài.

Nói riêng về
rau th́a là loại rau
ông giời ban phát cho nhân loại, nhất là các ông bà bạn vàng của ông
táo. Ví dụ bạn làm món chả cá Lă Vọng mà thiếu rau th́a là hỏng bét hết,
tương tự như món chả ḅ quốc hồn quốc túy của nước Đại Cồ Việt ta phải
có th́a là mới ngon, đúng goût bà lang trọc. Khi tôi nấu canh chua khóm
với troutfish hay whitefish th́ thường đệm vào tí hương th́a là cho thơm
tô canh, cho xanh màu t́nh ái; Hoặc giả món cháo lươn, cháo frog-legs,
cháo hải sản abalone, cháo diệp/scallop, cháo cá basa giải cúm heo, cho
gừng, tiêu, dill vô, có thể vi rút cúm lợn sẽ chào thua mà thôi.

Theo DS Lê Kim Phụng cho biết
th́a là có những đặc điểm đáng yêu như
sau:
Rau th́a là (th́ là) tên khoa học là Anethum graveolens,
Mỹ ngữ gọi là "dill", họ hoa tán. Người ta thường dùng lá, quả và hạt để
làm hương liệu, chế biến thức ăn và làm thuốc.
Người dân hay dùng lá th́a là làm rau hoặc gia vị, nhất
là các món như canh cá, canh lươn, ốc, cháo cá... vừa thơm ngon vừa át
được mùi tanh. Tuy nhiên, ngoài tác dụng làm gia vị trong ẩm thực, th́a
là c̣n rất nên thuốc.

Rau th́a là
Theo đông y học, lá th́a là có tính
kích thích, mùi thơm hăng hắc, hơi đắng. Nó có tác dụng kích thích sự
bài tiết nước tiểu, gia tăng lượng nước tiểu thải ra, nhờ đó làm giảm
các cơn đau quặn do rối loạn đường tiết niệu như viêm thận, viêm bàng
quang, sỏi thận. Nó c̣n được xem là loại thuốc êm dịu giúp cải thiện
hoạt động của dạ dày.
Chữa rối loạn tiêu hóa: ăn lá th́a là nấu chín mỗi ngày
giúp tiêu hóa tốt và chống táo bón. Với trẻ em, 1-2 muỗng nước sắc lá
th́a là trộn vào thức ăn sẽ ngừa được chứng rối loạn tiêu hóa và giúp
trẻ ngủ ngon giấc. Tinh dầu th́a là trích từ sự chưng cất hạt, được dùng
trong trường hợp đầy bụng, nấc cụt, ợ chua thừa axit trong dạ dày và
chứng tiêu chảy do rối loạn tiêu hóa.
Một giọt tinh dầu th́a là pha trong một muỗng mật ong,
uống ngay sau bữa ăn. Tương tự, một giọt dầu th́a là trộn với một giọt
dầu thầu dầu hoặc đu đủ dầu cho trẻ uống sẽ ngăn ngừa các cơn đau xoắn
bụng do táo bón, v́ dầu có tác dụng làm trơn ḷng ruột nhờ vậy tăng tính
nhuận trường cho trẻ nhỏ.
Chữa tiêu chảy và kiết lỵ: lấy hạt th́a là nướng vàng rồi
nghiền thành bột trộn chung với sữa đặc hoặc kem sữa, chia uống 2-3 lần
trong ngày. Đây là thuốc đặc hiệu chữa bệnh tiêu chảy và lỵ trực trùng
cấp tính.
Chữa bệnh đường hô hấp: khi cảm lạnh, cúm hoặc viêm cuống
phổi dùng khoảng 60 gam hạt chế trong nước sôi, lọc lấy nước ḥa với mật
ong, chia ba lần uống trong ngày.
Chữa rối loạn kinh nguyệt: th́a là làm giảm đau bụng kinh
ở thiếu nữ và trong các trường hợp bế kinh gây ra bởi thiếu máu, cảm
lạnh. Dùng 60gam dịch chiết lá th́a là trộn chung với một muỗng nước ép
rau mùi tây, chia ba lần uống trong ngày.
Chữa hơi thở hôi: nhai hạt th́a là mỗi ngày sẽ cải thiện
được hơi thở, giúp hơi thở thơm tho hơn.
Chữa mụn nhọt và sưng tấy: giă nát lá tươi thành khối
nhăo rồi đắp lên các mụn nhọt đă chín bị vỡ ra có máu. Có thể trộn chung
một ít bột nghệ rồi đắp lên các chỗ ung loét có mủ, tác dụng làm lành
rất nhanh. Lá th́a là đun trong dầu mè được điều chế thành một dạng
thuốc dầu để bôi làm giảm đau trong trường hợp đau và sưng ở các khớp.
Tác dụng trên phụ nữ có thai và cho con bú: th́a là rất
tốt cho phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú, thường được dùng ngay sau
khi sinh để giúp tăng lượng sữa của sản phụ. Th́a là c̣n giúp ngăn ngừa
sự rụng trứng sớm, nên sử dụng thảo dược này được xem như một phương
pháp ngừa thai hiệu quả.
Rau th́a
là vừa ngon, vừa bổ, lại chữa được bệnh
Rau th́a là (th́ là) tên khoa
học là Anethum graveolens, họ hoa tán.
Dùng lá th́a là
làm rau hoặc gia vị, nhất là các món như canh cá, canh lươn, ốc, cháo
cá... vừa thơm ngon vừa át được mùi tanh. Tuy nhiên, ngoài tác dụng làm
gia vị trong ẩm thực, th́a là c̣n là vị thuốc quư.

Th́a là có tính kích thích, mùi thơm hăng
hắc, hơi đắng
Theo y học cổ truyền, lá th́a
là có tính kích thích, mùi thơm hăng hắc, vị tí ti nhân nhẩn, hơi đắng.
Nó có tác dụng kích thích sự bài tiết nước tiểu, gia tăng lượng nước
tiểu thải ra, nhờ đó làm giảm các cơn đau quặn do rối loạn đường tiết
niệu như viêm thận, viêm bàng quang, sỏi thận. Th́a là c̣n được xem là
loại thuốc êm dịu giúp cải thiện hoạt động của dạ dày.
1-Chữa
rối loạn tiêu hóa:
Ăn lá th́a là nấu chín mỗi ngày giúp tiêu hóa tốt và
chống táo bón. Với trẻ em, 1-2 muỗng nước sắc lá th́a là trộn vào thức
ăn sẽ ngừa được chứng rối loạn tiêu hóa và giúp trẻ ngủ ngon giấc. Tinh
dầu th́a là trích từ sự chưng cất hạt, được dùng trong trường hợp đầy
bụng, nấc cụt, ợ chua thừa axit trong dạ dày và chứng tiêu chảy do rối
loạn tiêu hóa.
Một giọt tinh dầu th́a là pha trong một muỗng mật ong,
uống ngay sau bữa ăn. Tương tự, một giọt dầu th́a là trộn với một giọt
dầu thầu dầu hoặc đu đủ dầu cho trẻ uống sẽ ngăn ngừa các cơn đau xoắn
bụng do táo bón, v́ dầu có tác dụng làm trơn ḷng ruột nhờ vậy tăng tính
nhuận trường cho trẻ nhỏ.

Có rau th́a là cá nướng thơm ngon hơn.
2- Chữa tiêu chảy và
kiết lỵ:
Lấy hạt th́a là nướng vàng rồi nghiền thành bột trộn
chung với sữa đặc hoặc kem sữa, chia uống 2-3 lần trong ngày. Đây là
thuốc đặc hiệu chữa bệnh tiêu chảy và lỵ trực trùng cấp tính.
3- Chữa bệnh đường hô
hấp:
Khi cảm lạnh, cúm hoặc viêm cuống phổi dùng khoảng 60 gam
hạt chế trong nước sôi, lọc lấy nước ḥa với mật ong, chia ba lần uống
trong ngày.
4- Chữa rối loạn kinh
nguyệt:
Th́a là làm giảm đau bụng kinh ở thiếu nữ và trong các
trường hợp bế kinh gây ra bởi thiếu máu, cảm lạnh. Dùng 60 gam dịch
chiết lá th́a là trộn chung với một muỗng nước ép rau mùi tây, chia ba
lần uống trong ngày.
5- Chữa hơi thở hôi:
Nhai hạt th́a là mỗi ngày sẽ cải thiện được hơi thở, giúp
hơi thở thơm tho hơn.

Rau th́a là không thể thiếu trong món chả cá
6- Chữa mụn nhọt và sưng
tấy:
Giă nát lá tươi thành khối nhăo rồi đắp lên các mụn nhọt
đă chín bị vỡ ra có máu. Có thể trộn chung một ít bột nghệ rồi đắp lên
các chỗ ung loét có mủ, tác dụng làm lành rất nhanh. Lá th́a là đun
trong dầu mè được điều chế thành một dạng thuốc dầu để bôi làm giảm đau
trong trường hợp đau và sưng ở các khớp.
7- Tác dụng với phụ nữ có
thai và cho con bú:
Th́a là rất tốt cho phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú,
thường được dùng ngay sau khi sinh để giúp tăng lượng sữa của sản phụ.
Th́a là c̣n giúp ngăn ngừa sự rụng trứng sớm, nên sử dụng thảo dược này
được xem như một phương pháp ngừa thai hiệu quả.

[Trở
Về Đầu Trang] |