Cô chú Út giả dạng đi chăn trâu để có dịp lùa trâu đi sẽ không gặp sự cản trở của chính quyền cách mạng, cả hai theo đàn trâu nên phải ở nhà bà con trên đồng cao nhiều cỏ nơi ven rừng, hai người tạm trú trên đó theo bày trâu chờ ngày ra đi. Ở nhà, bà nội có bố mẹ Lân phụ giúp trồng rau, xay lúa, nuôi gà vịt để có sản phẩm đổi khi đi chợ. Đầu tháng 12 năm 1953 ông được lệnh đi đo đạc ở vùng chưa được khai phá nơi bìa rừng và sát con sông, nơi đây là ranh giới giữa hai quận huyện để cập nhật sổ điền địa mới. Lợi dụng cơ hội này ông mướn một chiếc ghe, một mình ông tự chèo qua bên kia sông, từ đó ông trốn xuống Hải Phòng, tại đây ông nhờ một người em họ là lái buôn thuyền, chú đã mua dùm cho gia đình một chiếc thuyền đem về dấu trên đầu sông, chờ cơ hội giúp cả gia đình vượt thoát.

Chính Phủ Cách Mạng trong làng không thấy ông về nên họ càng theo dõi gia đình Lân chặt chẽ hơn. Lân nhớ bố mẹ và bà nội không thể cùng đi ra khỏi nhà một lúc, mỗi lần chỉ có một người được đi. Mấy người có nhiệm vụ canh gác gia đình Lân thỉnh thoảng trong gia đình có giỗ, bà nội làm cơm cũng mời họ ăn chung với gia đình. Ban đầu họ từ chối, sau họ quen dần họ cũng ghé qua ăn chút ít, rồi trở về lo nhiệm vụ của mình.
Những khi có dịp đi chợ bà nội thường ghé thăm cô chú Út, đồng thời kín đáo dặn dò cô chú cứ kiên nhẫn thả trâu gần bìa rừng và ven sông để sẵn dịp sẽ đi theo gia đình. Bà cũng nhắn các bác của Lân hãy sẵn sàng chuẩn bị bỏ tất cả để ra đi. Nhân dịp Tết Giáp Ngọ đến, bà làm cơm ăn Tết, bà nói khéo với những người Việt Minh đang có quyền hành trong làng cho phép bà mời họ hàng thân thích cùng con cháu trong làng về ăn Tết, bà cũng mời họ đến dự chung với gia đình cho vui, kể cả những người có nhiệm vụ coi sóc gia đình bà. Ngày cuối tháng tư năm 1954, sẵn ngày giỗ ông cố nội của Lân, bà nội dự định làm tiệc lớn, bà xin phép được kêu các con cháu cùng họ hàng về ăn giỗ để tưởng nhớ ông bà. Bà cũng mời các đồng chí trong làng và những anh em giữ an ninh cho gia đình bấy lâu nay tham dự.
Do lần ăn Tết đợt trước họ không có điều chi để nghi ngờ, nên họ vui vẻ chấp thuận và nhận lời. Bà làm tiệc linh đình có nhiều rượu và bia, họ được ăn uống thả cửa. Sập tối họ no say và ngủ mê, tất cả gia đình tề tựu đông đủ, âm thầm kéo nhau xuống thuyền mà người chú đã dấu sẵn, để vượt qua bờ sông bên kia là phần đất vẫn còn nằm trong vòng kiểm soát của chính phủ bảo hộ.

Từ chốn này bố Lân dắt díu đại gia đình đi dọc theo quốc lộ, khi thấy đoàn xe Convoy của quân đội Pháp đang chạy từ từ vì kẹt xe. Ba Lân ra dấu, bước ra đứng giữa đường và nói tiếng Pháp với người sĩ quan chỉ huy, khi ông ta vừa nhảy xuống tìm hiểu tại sao đoàn xe lại bị ngưng trệ? Ông ta thông cảm và cho lệnh đoàn Convoy dừng lại để chở những người đi lánh nạn này về thành phố, đưa họ vào trại tạm trú chờ những chuyến tàu vào Nam. Ông nội Lân cũng từ Hải Phòng theo lên Hà Nội.

Lân và gia đình đã vào miền Nam Việt Nam tự do, theo cuộc di cư của cả triệu người miền Bắc sau Hiệp Định Geneva năm 1954. Lân được đi học và đã làm việc ở tòa Đại Sứ Mỹ trước năm 1975. Lân biết trước ngày mất nước, khi chàng được nhiệm sở thông báo cho chàng lệnh di tản. Chàng đã về rủ người Lân thầm yêu đi theo anh ngày 27 tháng 3 năm 1975. Nàng cũng là người Bắc di cư như anh, vậy mà bố nàng quyết định ở lại nên nàng cũng chẳng đi. Vì phải đi một mình, Lân không muốn đành quay về và bỏ lỡ cơ hội biết bao người hằng mơ ước. Bố mẹ Lân vẫn nhớ những chuyện ngày xưa, nên sau ngày mất nước gia đình Lân đã dọn về làm ruộng ở Long Khánh;  Trước khi bị chính phủ Chính Quyền Cộng Sản Việt Nam tuyên truyền, thúc ép và gửi những người dân miền Nam đi kinh tế mới…

“Trời lập đông chưa em cho lũ dơi đi tìm giấc ngủ vùi
Để mặc anh lang thang ôm giá băng nghĩ thầm người yêu tới…”
Lời hát thời vàng son thuở trước đang phát ra từ chiếc máy Cassette cũ, lời hát dắt Lân về chốn hồng hoang thuở đó. Anh thầm nhớ những ngày xưa cũ, ngày Lân đã để ý một cô trong những cô học cùng lớp của Lân, nàng tên Quế, tên nàng nghe đã đủ cay, đủ nồng ấm rồi. Cô nàng dáng cao mảnh khảnh nhất trong các cô học cùng lớp, màu da bánh mật nhìn khoẻ, có duyên ngầm. Một điều Lân thắc mắc, sao nụ cười nàng thường hay vội tắt, đôi mắt nàng luôn nhìn xa xăm?
Chàng thích nhạc nên hay xuống cuối lớp cùng đàn hát với những bạn bè có tính nghệ sĩ như anh.
Đôi lần mấy cô sinh viên bạn của Quế cũng kéo xuống dưới để tập hát cho chương trình văn nghệ bỏ túi của lớp. Lợi dụng cơ hội này, khi cô nàng tập bài hát cho nhóm “Gia đình bầu lèo” của cô. Cô và cả nhóm làm hoạt cảnh bài hát “Yêu nhau…” Lân nghe họ hát:
“Yêu nhau chưa chắc đã nhìn nhau. Mà nhìn nhau chưa chắc đã yêu nhau. Yêu nhau chưa chắc đã cầm tay nhau, mà cầm tay nhau chưa chắc là đã yêu nhau…”
Nàng đóng chung với trưởng nhóm của nàng thật dí dỏm, đúng là con gái bắc kỳ! cái liếc, cái nhìn sao như cắt vào tim. Sau hoạt cảnh mấy cô chạy xuống ngồi nghỉ trước dẫy bàn của Lân, anh dành cây guitar từ tay một thằng bạn, anh đánh nhịp cùng hát cho các cô nghe “Tình cho không biếu không, ân tình ai cũng cho được nhiều tình cho không biếu không, chớ nên mua bán tình yêu.” Hà quay lại khen:
“Anh Lân hát nghe trầm ấm dễ thương quá, anh biếu không tình anh cho ai vậy?” Mấy thằng bạn “giặc giời” trả lời hộ anh:
“Quế ơi! Lân biếu không cho Quế đó!” Rồi chúng cười ầm lên làm Quế đỏ mặt và Lân cũng sượng cả người.

Tan học Lân ra trước chờ đón các nữ sinh viên ở ngay ngoài cửa lớp, Lân lên tiếng xin lỗi chuyện xảy ra mấy giờ đầu. Để tạ lỗi Lân muốn mời bốn cô xuống Cậu Lạc Bộ của trường dùng nước. Hà trả lời:
“Anh đâu có lỗi gì, tại mấy anh bạn của anh nghịch chút đỉnh cho vui! Mấy chị em tính xuống câu lạc bộ đánh bóng bàn, có sợ phiền Lân không?”
“Đánh bóng bàn? Lân thích lắm, vì Lân từng đại diện trường trung học Bác Ái đi tranh giải Ping Pong toàn trường lúc trước, mấy chị có ngại dợt với Lân không?” Chị Hoa trả lời:
“Tụi này chơi tài tử có biết gì nhiều đâu, chỉ có Hà có thể giỏi thôi, chắc hổng dám múa rìu qua mắt thợ.” Thư lên tiếng:
“Thể thao là không có em, tí xíu nữa là em rớt khi thi thể lực vào khóa đấy, nhờ em đã là công chức nên được cộng thêm điểm, em không chơi đâu, em xuống câu lạc bộ cùng mấy chị em cho vui.”

Khi xuống câu lạc bộ, một bàn Ping Pong mấy anh chị lớp lớn đang chơi, còn lại một bàn, Hà nói:
“Mình đánh cặp đôi cho dễ, Chị Hoa với Hà, còn Quế với anh Lân nhé.” Quế trả lời:
“Quế chưa từng đánh bóng bàn bao giờ, đâu có biết serve ra sao, thôi Hà đánh với anh Lân đi, Quế với Thư ngồi coi được rồi.”
Trong khi mấy cô bàn với nhau Lân đến quầy kêu năm ly nước đá chanh cho mình và bốn cô. Ban đầu Lân đánh với Hà, Quế không biết chơi nhưng cô nàng có vẻ thích thể thao, nàng hò, nàng đếm, khi nào Hà làm bàn nàng la lớn:
 “Hà giỏi!”
Sau khi đánh xong một ván, Lân và Hà đến bàn uống nước cùng chị Hoa, Quế và Thư. Anh lấy cây vợt dùng tay vỗ vỗ vào mặt vợt, chọn và đưa cho Quế, anh nói:
"Ra bàn Lân chỉ cho, bây giờ sắp tới giờ đóng cửa câu lạc bộ vắng người Quế tập đi, mai Lân đem vợt “chiến” Quế đánh sẽ dễ hơn."
Nàng nhận lời ra tập, xem ra rất thích thú khi serve được banh, khi tiêu sát lưới, cô nàng này coi bộ có khiếu về thể thao.
Từ sau ngày đó Lân có dịp đi chơi chung với mấy cô học cùng lớp. Được dịp, mấy thằng bạn “giặc giời” chọc Lân:
 “Đẹp trai không bằng chai mặt! Tình yêu của ông, ông biếu không cho cô nàng nào vậy? Sao đi đâu cũng hai ba cô theo? Ê! thời nay không có cảnh “nhà Táo” đâu, một vợ một chồng, không thì đi tù nha em!”
Lân phải hối lộ mấy thằng bạn để chúng đừng ồn ào, chúng đâu hiểu được thế kẹt của Lân, vì Quế không chịu đi riêng với Lân.

Từ ngày mất nước năm 1975, trường lớp anh tan hàng như nghé xa bầy. Mỗi năm có dịp về Sài Gòn, Lân tìm đến Thư để hỏi thăm tin tức của Quế, Lân không được gặp nàng vì nghe nói nàng đã đi việc làm ở một thành phố biển. Lân thầm nghĩ: “Không lẽ nàng lại có ý định vượt biên?” Lân buồn, chàng đạp xe xuống con đường Duy Tân, hoài mong tìm lại một chút
hương xưa. Lân ngồi thẫn thờ nơi hồ con rùa và thầm nhớ những ngày Lân và mấy cô bạn của nàng ngồi uống nước dừa tươi góc đường bên kia. Nhớ những ngày chở nhau xuống gần trường Gia Long để ăn chè cạnh Chùa Xá Lợi, tối đi ăn hủ tíu xe cục tắc ở gần công trường Trần Hưng Đạo, ăn bún bò Huế, bánh bèo chén ở góc Cao Thắng và Phan Đình Phùng. Xuống phố đi dạo và đọc sách ở nhà sách Khai Trí, coi phim ở rạp Lê Lợi. Uống nước mía Viễn Đông, ăn bún ốc góc hẻm gần đó, xuống chợ cũ Phạm Ngũ Lão mua vải may quần tây. Ăn kem ở Pole Nord, ăn sáng ở Givard, đi Thư Viện Quốc Gia tham khảo và mượn sách.

Chẳng biết sự tình cờ hay định mệnh đã để lại cho anh nhiều kỷ niệm đáng nhớ, vì ngày 25 tháng 4 năm 1975, Quế đã đồng ý đi riêng với anh. Nàng muốn được đi xuyên qua những con đường của tuổi học trò mộng mơ đã được nghe và biết. Từ trường trung học Bác Ái bọc xuống Đại Học Khoa Học, đi ngang qua trung Học Petrus Ký. Xuống Phan Thanh Giản để qua trường trung học Gia Long, đổ về đường Hai Bà Trưng, chạy vòng vòng qua trường Luật và Kiến Trúc. Anh tiếp tục chở nàng đi ngược lên Đại Học Văn Khoa, xuống Thảo Cầm Viên vòng về bến cảng Sài-Gòn... Hình như Lân và Quế đều muốn góp nhặt những hình ảnh đẹp của phố xá Sài Gòn hay sao? Nàng ngồi yên sau lặng lẽ, như đang ngồi thiền, còn chàng cứ tiếp tục lái xe trong thinh lặng.
Cuối cùng Lân chở nàng đến đường Cường Để nơi có nhiều cây me to lớn và cao, con đường thật đẹp trong buổi chiều Xuân, tự dưng một cơn mưa phùn bay bay nhè nhẹ, Lân chạy chầm chậm ngẩng đầu cao như muốn đón những bụi phấn mưa Xuân đó, và có ý ngả đầu nghiêng về phía nàng. Xem như cô nàng đang mơ nên lặng thinh để Lân tựa đầu vào. Anh lên tiếng: 
“Quế có sợ ướt không?” Nàng trả lời rất êm:
“Mưa nhẹ mà anh chưa sao đâu, mưa làm Quế nhớ những ngày thơ chạy tắm mưa với bạn cùng xóm.  Anh cứ chạy tiếp tục đi, mưa này không đủ làm mình ướt hay lạnh.”
Ôi! Con đường Cường Để này thanh thoát, thánh thiện, đài các quá, trên con đường này có Đại Chủng ViệnThánh Giuse là nơi đào tạo các linh mục cho Giáo Phận Sài Gòn. Kế đó có dòng Carmelite của các nữ tu kín, ẩn mình cầu nguyện cho nhân gian được an bình.
Lân và nàng đang thật gần nhưng anh cảm thấy hai đứa vẫn thật xa, nước mưa hay nước mắt đang ngậm ngùi ứa trào làm mắt Lân cay cay, lúc đó anh nghe nàng nói: “Ta về đi thôi!” Lòng Lân buồn phiền như cung đàn lỡ nhip, một sợi dây đàn đã chùng và sắp đứt?!

Đã bốn mươi năm rồi, thỉnh thoảng về thành phố, Lân vẫn đi tìm kiếm nàng, thành phố Sài-Gòn đã bị  đổi tên, nhiều con đường cũng mang những tên tuổi lạ hoắc, hay nghiệt ngã như vè truyền khẩu ở miền Nam Việt Nam:
"Nam Kỳ Khởi Nghĩa" tiêu "Công Lý".
"Đồng Khởi" vùng lên mất "Tự Do."
Những nơi chốn Lân và nàng, cũng như mấy cô bạn nàng thường đến trong khoảng khắc ngắn ngủi trân quý đó đã mai một theo thời cuộc. Bây giờ Lân là nông gia, anh phụ giúp gia
đình trồng cây ăn trái, những khi mùa chôm chôm, măng cụt, sầu riêng rộ chín Lân nhớ tới nàng, vì cô nàng rất thích sầu riêng và măng cụt.

Giờ này em ở đâu,
Nữu Ước hay Ba Lê?
Giờ này em ở đâu,
Còn nhớ ân tình xưa?

Lòng Lân buồn se sắt, nghĩ về những ngày đã qua với nhiều nỗi nhớ niềm thương. Chàng nghe người ca sĩ đang lặp đi lặp lại câu hát: “Em ơi! Có phải tình băng giá là tình đẹp hai chúng ta?!"
Lân với tay lấy cây đàn ghi ta anh dạo lại bài hát mà người nam ca sĩ vừa hát xong:
“Trời lập đông chưa em cho lũ dơi đi tìm giấc ngủ vùi.
Để mặc anh lang thang ôm giá băng nghĩ thầm người yêu tới..."
Ngoài kia mưa rừng đang đổ xuống, mưa như đang nhớ ai, như Lân vẫn nhớ người, nên mưa vẫn mưa triền miên.

Vận nước đảo điên, tình ta quên lãng
Xuân nào nước mất, lạnh lùng sang Đông.

Sau ngày mất nước Lân cũng mất nàng, và từ dạo đó mùa đông vẫn lặng lẽ đi vào đời anh.


Lân (4/2015)