THẢO MỘC TRỊ VIÊM KHỚP XƯƠNG TRÊN THẾ GIỚI
PHẠM Đ̀NH LÂN, F.A.B.I.

          Viêm khớp xương là chứng bịnh thường thấy trên thế giới. Đa số người bị chứng này là nữ phái. Tên chứng viêm khớp xương trong Tây Y là Rheumatoid arthritis.

Hệ thống miễn nhiễm rối loạn tấn công nhầm các mô trong cơ thể ảnh hưởng đến các khớp xương chân, tay, bàn tay, bàn chân, vai, gây sưng phù và đau nhức khó chịu. Xương bị rỗng, các khớp xương bị biến dạng. Các tế bào bạch huyết cầu len vào các khớp xương tạo ra proteins TNF- alpha (Tumor necrosis factor alpha) và interleukin-1. Theo thời gian những proteins nầy tấn công các mô lành mạnh gây viêm phương hại đến sụn, xương và các mô liên hệ đến các khớp xương.

Các loại thảo mộc được dùng để trị viêm khớp xương đại để gồm có: nha đam, gừng, nghệ, vỏ cây liễu, dây lôi công, quế, cam thảo v.v. Cùng một loại thảo mộc việc chữa trị có khi giống nhau có khi khác nhau tùy từng địa phương. Việc trị bịnh giống như cuộc chiến đấu chống giặc thù nghĩa là phải kết hợp với nhiều phương tiện khác nhau để được chiến thắng. Yếu tố quyết định chiến thắng sau cùng là ḷng dũng cảm và sự quyết thắng..

* * * *

NHA ĐAM

Aloe vera
Gia đ́nh: Liliaceae

          Nha đam hay lô hội là một loại cây cao lối 60- 70 cm; lá mọng nước, có gai ngoài ŕa. Hoa màu vàng cam mọc thẳng đứng như hoa sống đời (trường sinh) Trái có nhiều hột nhỏ.

Tên khoa học của nha đam là Aloe vera thuộc gia đ́nh Liliaceae. Tên gọi thông thường:

Quốc Gia Tên Gọi
Việt Nam Nha đam, Lô hội
Trung Hoa Lu hui (Lô hội)
Anh burn plant (trị phỏng), lily of the desert (huệ sa mạc), laxative (nhuận trường)
Hindi (Ấn) Ghee kumari (v́ làm trẻ phụ nữ)
Sanskrit Kumari (trẻ trung hoá nữ giới)
Pháp Aloès

Cây nha đam gốc ở bán đảo Á Rập, Nam Phi và quần đảo Cape Verdes. Nó được t́m thấy nhiều dọc theo bờ biển trên các hải đảo Thái B́nh Dương, Địa Trung Hải, Ấn Độ Dương và Mỹ Châu nhiệt đới. Ở Việt Nam nha đam được t́m thấy nhiều dọc theo bờ biển khô hạn từ Phan Rang xuống Phan Thiết. Người ta trồng nha đam quanh nhà để lấy lá nấu chè hay để cầm máu, bị phỏng lửa hay phỏng nước sôi hay đắp trên mắt khi bị viêm.

Cây nha đam được đề cập trong cổ thư Ai Cập vào thế kỷ XVI trước Tây Lịch. Nữ hoàng Nefertiti (thế kỷ XIV trước Tây Lịch) và nữ hoàng Cleopatra (69- 30 trước Tây Lịch) dùng nha đam làm thuốc bảo vệ cho da đẹp không nhăn. Trong y thư De Materia Medica (70- 79 sau Tây Lịch) cây nha đam được danh sư Dioscorides đề cập đến.

Tương truyền rằng Alexander Đại Đế xứ Macedonia thấy có nhiều cây nha đam trên đảo Socotra trong Ấn Độ Dương. Người ta cho rằng Alexander Đại Đế nghe theo lời khuyên của nhà hiền triết Aristotle đánh chiếm đảo Socotra để gặt lá nha đam để chữa vết thương cho binh sĩ. Như vậy Ai Cập và Hy Lạp đă sớm dùng nha đam trong y học trị liệu.

Người Do Thái học kinh nghiệm này từ người Ai Cập khi họ sống lưu lạc ở đó. Trong Cựu Ước Kinh phần nói về vua Solomon (970- 933 trước Tây Lịch) có đề cập đến nha đam như một hương liệu. Nhựa của nha đam màu vàng và có vị đắng.

Các thầy thuốc Trung Hoa để ư đến dược tính của cây nha đam từ thế kỷ XI. Họ dùng nha đam để trị ghẻ, sốt và trị phỏng. Lá nha đam và lá sống đời (trường sinh) Kalanchoe pinnata có dược tính tương tự nhau. Dược tính của lá trường sinh có vẻ trội hơn lá nha đam nên được các dân tộc khác nhau trên thế giới truyền tụng. Lá nha đam có thể hư thối. Lá trường sinh già rơi xuống đất sẽ có hàng chục cây nhỏ mọc lên từ các răng của ngoài ŕa lá. V́ vậy lá trường sinh c̣n được gọi là lá đả bất tử (đánh không chết), lạc diệp sinh căn (lá rụng ra rễ, chứng tỏ sức đề kháng rất mạnh của lá trường sinh).

Người Nhật dùng lá nha đam để chữa vết thương cho các hiệp sĩ (samurai).

Trên tàu, Christopher Columbus trồng nhiều cây nha đam để chữa vết thương cho các thủy thủ. Ông cho rằng có 04 loài thảo mộc cần thiết cho loài người là:
1. lúa ḿ
2. nho
3. trái và dầu ô- liu
4. lá nha đam.

Mahatma Gandhi kéo dài cuộc tuyệt thực ở Nam Phi nhờ khám phá tính năng trị liệu đặc biệt của lá nha đam.

Đặc tính:
- kháng viêm, kháng nấm, kháng khuẩn và gây tê
- trị ung thư (thí nghiệm có kết quả), lăi, hoàng đản,viêm gan, táo bón, béo ph́, sưng gan, sưng lá lách, bướu, thuốc nhuận trường, đau khớp xương, hạ máu đường, hạ mỡ trong máu (uống- phần cơm màu trắng trong và phần nhựa màu vàng có vị đắng).
- trị hói đầu (alopecia), phỏng (lửa, nước sôi), thoa trên da làm căng da, thoa trên vết nhăn, đắp vào mắt bị viêm, cầm máu, trị vết thương, làm thuốc gội đầu, súc miệng, kem thoa da (thoa ngoài da).
- Thành phần hóa học: acetylated mannans, polmannans, anthraquinone C- glycosides, enthrones và anthraquinones, lectins, sinh tố A, B1. B2, B6, B12, C, E và lối 20 khoáng sản.

Phụ nữ có thai không được dùng v́ khả năng kháng trùng của nha đam rất mạnh nên có thể gây trụy thai.

LÔI CÔNG ĐẰNG


Tripterygium wilfordii
Gia đ́nh: Celastraceae

          Lôi công đằng hay dây lôi công đă được người Trung Hoa dùng trị các chứng bịnh hiểm nghèo trên 2000 năm nay. Việc dùng dây lôi công trị viêm khớp xương rất kết quả dựa trên cơ sở lấy độc trị độc v́ lá và hoa dây lôi công có nhiều độc chất. Nam bịnh nhân bị viêm khớp xương có thể trị khỏi bịnh bằng dây lôi công nhưng có thể bị phản ứng phụ: giảm tinh trùng và có thể rơi vào trạng thái vô tự (sterility- childlessness). Nữ mất kinh nguyệt v.v.

Tên khoa học của lôi công đằng là Tripterygium wilfordii thuộc gia đ́nh Celastraceae. Tên gọi thông thường:

Quốc Gia Tên Gọi
Việt Nam Dây lôi công, Lôi thần đằng
Trung Hoa Lei gong deng (Lôi công đằng)
Anh Thunder God vine; Thunder Duke vine (Duke: quận công; Thunder: thiên lôi, sấm sét; chữ Lôi Công đọc từ Lei Gong của Trung Hoa được người Anh dịch thành Thunder Duke vine); Yellow vine (hoàng đằng <huang deng>). Có dây hoàng đằng khác với lôi công đằng này.
Pháp Tonnerre de la vigne de Dieu (dây Thần Sấm)
Nhật Raikoto

Dây lôi công được t́m thấy nhiều ở Trung Hoa, Nhật, Triều Tiên. Lá xanh rất đẹp. Hoa màu trắng. Hoa Y dùng lôi công đằng trị ung thư, viêm gan, bịnh thận, viêm khớp xương v.v. Lôi công đằng có độc chất. Dùng quá liều rất nguy hiểm.

Thành phần hóa học của lôi công đằng : Có triptolide C20 H24 O6, quinone triterpene C30 H48. Triptolide chữa u bướu có kết quả rơ rệt nhưng có thể gây chứng vô tự cho nam giới. Thí nghiệm trên chuột cho thấy triptolide chữa u bướu có kết quả tốt (Hoa Kỳ).

NGƯU BÀNG

Arctium lappa
Gia đ́nh: Asteraceae

          Ngưu bàng là một loại cây hoa thuộc gia đ́nh hoa cúc, hoa hướng dương. Cây cao từ 1- 2 m. Lá rộng, gợn sóng, có răng cưa thưa. Mặt dưới của lá có lông mịn. Hoa màu tím bao bọc bởi nhiều tia xanh trông như gai. Hoa có lông như gai bám vào lông trừu khi đi ngang qua cây ngưu bàng.

Ngưu bàng là thảo mộc miền ôn đới và bán nhiệt đới được t́m thấy nhiều ở Bắc Âu, vùng Địa Trung Hải từ Tây Á sang Trung Hoa, Nhật, Ấn Độ và vài nơi ở miền Bắc Việt Nam.

Tên khoa học của ngưu bàng là Arctium lappa thuộc gia đ́nh hoa cúc Asteraceae hay Compositae. Tên gọi thông thường:

Quốc Gia Tên Gọi
Việt Nam Ngưu bàng
Trung Hoa Niu bang (âm thành ngưu bàng)
Anh Burdock
Pháp Racine de bardane
Nhật Gobo

Ngưu bàng có củ màu trắng, vị ngọt và nóng. Củ ngưu bàng có thể dài cả 1 m ăn sâu dưới đất.

Củ ngưu bàng có: K, sợi, Ca, chất nhờn, amino acid, polyphenols.
Trái có arcitine.
Lá có arctiopicrine C19 H26 O6 kháng khuẩn, kháng trùng rất mạnh.
Hột có hoạt chất kháng ung thư, kháng viêm. Chất arctigenin C20 H22 O6 giúp gia tăng trí nhớ, kháng viêm (thí nghiệm).
Củ có inulin C6 H10 O5 dùng trong bánh ḿ dành cho người bị bịnh tiểu đường hay trong thuốc trị bịnh về thận. Củ có sinh tố C, sinh tố B6, nhiều Fe, Mg v.v.
Củ, hột và lá ngưu bàng đều được dùng làm thuốc nhuận tiểu, tẩy độc trong máu, trị ung nhọt ngoài da, làm cho vết thương sớm tựu mủ, trị thống phong (gout), viêm khớp xương, sưng phổi, sốt xuất huyết, sởi, trái rạ.

CÂY LIỄU RŨ

Salix babylonica
Gia đ́nh: Salicaceae

          Cây liễu rũ được t́m thấy nhiều trên Đường Tơ Lụa (Silk Road) nối liền lục địa Á- Âu, vùng Babylonia cổ, các thành phố lớn ở Trung Hoa, Nhật Bản, Triều Tiên v.v.

Cây liễu rũ cao lối 20 m; cánh rũ xuống đất. Lá nhỏ, giẹp và nhọn. Hoa đuôi sóc màu vàng nhạt.

Tên khoa học của cây liễu rũ là Salix babylonica thuộc gia đ́nh Salicaceae. Tên gọi thông thường:

Quốc Gia Tên Gọi
Việt Nam Liễu, liễu rũ
Trung Hoa Liu shu (Liễu thụ)
Anh Weeping willow, Peking willow (Liễu Bắc Kinh), Babylon willow (Liễu Babylon)
Pháp Saule pleureur
Nhật Yanagi
Do Thái Gharab

Công dụng:
1. trồng làm cảnh
2. lấy gỗ; nhánh dùng để đan rổ liễu (wicker basket)
3. chống xâm thực; giúp tái tạo rừng v́ cây liễu tăng trưởng rất nhanh
4. Cây liễu có nhiều tanninssalicin C13 H18 O7. Vỏ và nhựa cây liễu có salicylic acid. Vào thời đại Thánh Kinh người ta dùng vỏ cây liễu để trị đau nhức và sốt. Dược tính của cây liễu được tổ ngành Tây Y là Hippocrates đề cập. Lá giă nát đắp vào nơi đau nhức. Vỏ và lá sắc nước uống như trà như uống aspirin vậy. Nh́n chung lá và vỏ cây liễu được dùng để trị viêm khớp xương, cầm máu, hạ sốt, bịnh ngoài da, tiêu chảy, kiết lỵ. Hột dùng để hạ sốt, ngăn chặn xuất huyết, hoàng đản, viêm khớp xương.

Người bị dị ứng aspirin không dùng trà lá, vỏ hay bột vỏ cây liễu.

GỪNG


Zingiber officinale
Gia đ́nh: Zingiberaceae

          Gừng là một loại củ có nhiều nhánh có vị cay nồng. Hoa gừng được các nhà thực vật học liệt vào loại hoàng hậu của các loại hoa. Gừng có một vai tṛ quan trọng trong các nhà bếp và trong phương pháp trị liệu cổ truyền trong dân gian ở Á Châu như Ấn Độ, Trung Hoa, Nhật Bản, Triều Tiên, Việt Nam v.v.

Tên khoa học của gừng là Zingiber officiale thuộc gia đ́nh Zingiberaceae. Tên gọi thông thường là:

Quốc Gia Tên Gọi
Việt Nam Gừng; Khương (Hán Việt)
Trung Hoa Jiang (âm ra tiếng Việt thành KHƯƠNG hay KHANG)
Anh Ginger
Pháp Gingembre
Nhật Shoga
Ấn Độ (Hindi)  Adarakh (Ấn Độ được xem là quê hương gốc của gừng)
Sanskrit Singabera

Người Ấn Độ, Trung Hoa, Việt Nam, Triều Tiên, Nhật Bản, Indonesia, Mă Lai…biết dùng gừng để trị bịnh từ lâu. Cổ y thư Ayurveda của Ấn Độ chép rằng gừng được dùng để trị các chứng viêm (inflammations), viêm khớp xương (bột gừng), làm giảm đau nhức và sưng phù.

Gừng có: gingerol C17 H26 O4, shogaol C17 H24 O3, Zingerone C11 H14 O3, zingiberene, zingiberol, curcumene có khả năng chống viêm hạch tuyến tiền liệt. Vị cay của gừng do sự hiện diện của gingerols shogaols mà ra.

Dầu cất từ gừng có zingiberene, beta- phelladrene, cineol, citral.

Công dụng trị liệu:

a. Củ: dùng để trị đau bụng, śnh bụng (flatulence), kinh nguyệt bất thông, rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, kiết lỵ, gây phát hạn (đổ mồ hôi), trị ho, cảm, đau khớp xương, phụ nữ mang thai hay ói mửa, hạ cholesterol v.v.
b. Dầu gừng: dùng để trị ung thư da. Gần đây người ta phát hiện dầu gừng có thể diệt tế bào ung thư buồng trứng.

Người bị sạn mật không được dùng gừng.

NGHỆ


Curcuma longa
Gia đ́nh: Zingiberaceae

Nói đến nghệ người ta liên tưởng ngay đến nước Ấn Độ nơi thức ăn chính của cư dân là cà-ri nấu bằng bột nghệ. Người ta cũng tin rằng quê hương gốc của nghệ là nước Ấn Độ.

Tên khoa học của nghệ là Curcuma longa thuộc gia đ́nh Zingiberaceae như củ gừng. Tên gọi thông thường:

Quốc Gia Tên Gọi
Việt Nam Nghệ, Uất Kim, Hoàng Khương (Gừng vàng- âm từ huang jiang)
Trung Hoa Huang jiang, jiang huang (khương hoàng)
Anh Turmeric, yellow ginger, India saffron
Pháp Safran des Indes
Nhật Tamerikku
Ấn Độ (Hindi)  Haldee

Thức ăn cà- ri của người Ấn Độ được nấu từ bột nghệ (bột cà ri). Ấn Độ hiện nay sản xuất 75% tổng sản xuất nghệ trên thế giới (từ 600,000- 800,000 tấn). Các quốc gia sản xuất nghệ phần lớn là các quốc gia ở Nam Á và Đông Nam Á.

Công dụng:
- nấu nướng: làm bột ca- ri; dùng làm hương liệu kho cá hay chiên xào thức ăn có thịt và thực vật.
- màu nhuộm thức ăn như bánh xèo, bánh rế, bánh cay. Màu nhuộm vải vóc và tơ lụa
- người Ấn Độ uống sữa + nghệ cho da được tươi nhuận. Ở Việt Nam phụ nữ sinh con thường thoa nghệ để xóa những vết nhăn. Người ta thoa bột nghệ trên các vết thương để xoá vết sẹo.
- màu vàng của nghệ là do curcumin C21 H20 O6 mà ra . Nghệ có lối 5% tinh dầu có mùi thơm do sự hiện diện của turmerone C15 H20 O, ar- turmerone, zingiberene C15 H24.
- Trị liệu: trị bịnh dạ dày, hoàng đản, ung thư, vết sẹo, làm cho gan và mật hưng phấn hơn.

Ở Trung Hoa người ta dùng nghệ để trị lăi, đau ngực, đau bụng, viêm gan, chướng hơi. Việc dùng hoàng khương trị liệu có thêm một bước tiến khá dài v́ nghệ có đặc tính kháng viêm, kháng khuẩn, kháng ốc xy hoá. Nghệ được dùng để chữa chứng Alzheimer, mất trí nhớ, đau khớp xương, ung thư và tiểu đường. Nghệ thanh lọc máu và làm cho máu ấm.

Trong y học dân gian dùng nam dược thảo người ta dùng:
Nghệ (Curcuma longa) + lá Tía Tô (Perilla ocymoides) + Ng̣ Ôm (Rau ôm) (Limmophila aromatica) giă nát vắt nước ḥa chút nước rồi lọc xác uống trị chứng suyễn kinh niên.

Ngoài ra Cam Thảo Glycyrrhiza glabra, gia đ́nh Fabaceae và Quế Cinnamonum zeylanicum, gia đ́nh Lauraceae cũng được dùng để chữa tê thấp.

PHẠM Đ̀NH LÂN, F.A.B.I.

Bài viết tổng hợp dựa vào Thế Giới Thảo Mộc Từ Điển do tác giả Phạm Đ́nh Lân biên soạn.
 
art2all.net

 
 

    

 


 

  E-Báo Chân Phước Liêm
  Alaska - Coral Princess
  Cá Lia Thia
  Các hoa liên hệ Chúa Jesus
  Cafe Internet
  Cái "QUẦNG"
  Cây Lan Của Tôi -My Orchid
  Chúc Xuân 
  Chuyến Nhật Du Bất Ngờ 2020
  Chuyến Đi Nhật Bản
  CPL và Đại Hội Suy Tôn LTXC
  Con Muốn Ngồi Bên Mẹ
  Dân Số Trên Địa Cầu 
  Di trú & hồi hương
  Đại Hội 2019
  Đi T́m Hạnh Phúc
  Đoản khúc lênh đênh biển...
  Đoạn Trường Vô Thanh
  Đưa Ta Về Nắng Hạ Xưa
  Florida Niềm Riêng
  Giọt Nước Mắt Cô Đơn
  Hai Mầu Hoa Phượng
  Hôm Nay 30/4 - 45 năm trước
  Họp Bạn Cựu HS CPL 2018
  Hùm Tộc Tâm Sự 
  Làm... Thơ
  Mă Nghị Truyện
  Mẹ
  Một Góc Missouri (2018)
  Một Ngày Rong Chơi Seattle
  Một Tấm H́nh
  Năm Chó Nói Chuyện Chó
  Năm Tuất Nói Chuyện Chó
  Năm Tư Nói Chuyện Chuột
  Ngày vui qua quá mau
  Ngư Tộc Thán
  Ngược Bắc Đón Đông Phong
  Nhớ Mẹ
  Nỗi Ḷng Bàng Giải tộc (Cua)
  Phượng Ơi C̣n Nhớ?
  Sao Con Không Thể
  Spring Around The Corner
  Sự Quan Trọng Của Luân Lư
  Tậu Chàng Trâu Mới 2021
  Tên Thần Hy Lạp & Cây Cỏ
  Tháng Tư Ngậm Ngùi
  Thảo Mộc Giúp Tăng Cường
  Thảo Mộc Mang Tên Đào...
  Thảo Mộc Trị Táo Bón
  Thảo Mộc Trị Viêm Khớp Xương
  Thời Hoa Lá Vẫn C̣n Đây
  Thử Tộc Thán
  Thú Vui Tuổi Vàng
  Thư Ngỏ
  Tiệc Mừng Tân Niên Mậu Tuất
  T́m Lại Sự Thật Hai Bà Trưng
  T́nh Vẫn C̣n Vương
  Tôi Làm Răng Implant
  Ước Mơ và Sự Thật
  Văn Học VN Thập Niên 1930
  Về Thăm
  Xuân Về Nhớ Mẹ Chúc Nhau
  20 Hiện Tượng Thiên Nhiên
  30 Loại Cây Lạ Lùng Nhất..
  100 Câu Thơ Về Lịch Sử VN
  Alexandre De Rhodes cha đẻ...
  Câu Chuyện Thú Vị Cây Cầu
  Chuyện T́nh Sau Ngôi Mộ Cổ
  Dễ Thương
  Dịch Một Bài Thơ
  Du lịch năm quốc gia nhỏ bé...
  Đấu Tranh
  H́nh Ảnh Độc Lạ Từ Đá
  H́nh Ảnh Tuyệt đẹp
  Hoa Đào Tế
  Lá Quốc Kỳ đầu tiên ở LS 
  Luật dấu HỎI NGĂ tiếng Việt
  Năm Thứ 43 Quốc Hận
  Nghệ sĩ Nhật Bản Mikyouioo
  Những ly cà phê 3D tuyệt đẹp..
  Nụ Cười Đầu Năm
  One Word Essays
  Quốc ngữ và nỗ lực 'thoát Hán'
  Sài G̣n Xưa & Nay (French)
  Sớ Táo Quân 2021
  Sưu Tầm 8 khu chợ nổi tiếng
  Sưu Tầm Ảnh Vui
  Thắng-Thua
  The Confession - Xưng Tội
  Thoát Chết Trong Gang Tấc
  Tiếng Việt Ta Hay Thật!
  Tôi Đi Lính Mỹ
  Tượng Điêu Khắc Tuyệt Vời
  Tướng Quân Lư Long Tường
  Vườn Cây Ăn Trái
  Xin Đổi Kiếp Này
 
  Bạn nghĩ cách giải đáp nhé

Xưng Tội
(Phim ngắn đoạt giải nhất Hàn Quốc)

Rubber Cement
Commercial With Nuns